 Kościół Trójcy Przenajświętszej i klasztor Marianów w Drui | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Wysokość |
117 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2009) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
2153 | ||||
| Kod pocztowy |
211960 | ||||
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||
Położenie na mapie Polski w 1939  | |||||
 55°47′03″N 27°27′16″E/55,784167 27,454444
| |||||
.jpg)
Druja[2] (biał. Друя) – wieś w obwodzie witebskim, w rejonie brasławskim Białorusi, do 1945[3] miasteczko[4] w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie brasławskim, siedziba gminy Druja.
Druja leży na Pojezierzu Brasławskim, nad Dźwiną, u ujścia Drujki, przy granicy białorusko-łotewskiej.
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie brasławskim województwa wileńskiego[5][6].
Do 1945 leżała przy granicy polsko-łotewskiej. Na łotewskim brzegu Dźwiny leży Przydrujsk.
W I Rzeczypospolitej Druja leżała w województwie połockim. Drewniany zamek wznieśli w Drui w poł. XVI wieku Massalscy. Od 1611 roku stał się własnością rodu Sapiehów, który w 1618 roku wybudowali tu nowy drewniany zamek otoczony wałami, a miejscowość nazwali Sapieżynem. W 1620 król Zygmunt III Waza nadał osadzie prawa miejskie na prawie magdeburskim i herb. W 1643 roku kanclerz Kazimierz Lew Sapieha ufundował tu kościół bernardynów z klasztorem. W dniu 24 grudnia 1654 roku zamek i miasto zajęły wojska moskiewskie pod dowództwem Szeremietiewa. Odzyskany przez Polaków w 1660 ponownie został zajęty i spalony przez Rosjan 1664. Zamek odbudowano, jednak stracił później swoje znaczenie. Podczas II wojny północnej w 1701 roku miasto zajęli Rosjanie. Spotkali się tu wtedy sprzymierzeni w wojnie ze Szwecją król August II (jako elektor saski) i car Piotr I Wielki. W XVIII wieku zbudowano nowy ratusz miejski i wybrukowano ulice. 23 stycznia 1793 roku w II rozbiorze Polski zajęli Druję Rosjanie. Miasto liczyło wtedy 3400 mieszkańców i 500 domów. W dniu 8 sierpnia 1812 roku 240 najznakomitszych obywateli Brasławszczyzny podpisało w Widzach akt przyłączenia powiatu do Królestwa Polskiego. W Drui od XVII w. do 1809 działał męski prawosławny klasztor, podlegający monasterowi w Słucku. Został on zamknięty na mocy decyzji cara Aleksandra I[7].
W 1824 roku Sapiehowie sprzedali Druję Miłoszom, którzy wybudowali tu nowy dwór (obecnie sanatorium). Część zamku zajmuje obecnie zabudowa miejska, jednak zachowały się fragmenty wałów obronnych zamku Sapiehów.
W 1874 w Drui urodził się Włodzimierz Bieniesiewicz – polski historyk prawa cerkiewnego, archeolog, członek korespondent nauk historycznych i filologicznych Akademii Nauk Strasburga, Monachium, Berlina i Petersburga.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miasto zamieszkiwało 2.453 osoby, 911 było wyznania rzymskokatolickiego, 318 prawosławnego, 6 ewangelickiego, 1.011 mojżeszowego a 207 staroobrzędowego. Jednocześnie 1.221 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 281 białoruską, 1 niemiecką, 830 żydowską, 84 rosyjską, a 36 litewską. Było tu 457 budynków mieszkalnych[8]. Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej i prawosławnej. Podlegała pod Sąd Grodzki w Drui i Okręgowy w Wilnie; mieścił się tu właściwy urząd pocztowy[9].
W II Rzeczypospolitej jeszcze przed 1926 rokiem miasto zostało zdegradowane do rangi miasteczka i włączone do gminy wiejskiej Druja, której było siedzibą. Druja początkowo należała do powiatu dziśnieńskiego. 1 stycznia 1926 roku została wraz z całą gminą przyłączona do powiatu brasławskiego[10]. W okresie II RP w Drui istniało gimnazjum im. Stefana Batorego, w którym pod koniec życia nauczał jeden z pionierów polskiego lotnictwa – Włodzimierz Mazurkiewicz[11]. We wschodniej części miasteczka istniały koszary KOP. Stacjonował w nich od 1925 szwadron kawalerii KOP „Druja”. U schyłku II RP stacjonował w miejscowości komisariat Straży Granicznej[12].
W latach 1927–1930 proboszczem parafii w Drui był wybitny białoruski duchowny Józef Hermanowicz.
Podczas okupacji hitlerowskiej, w kwietniu 1942 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 3000 osób. 2 lipca 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano na terenie getta. Sprawcami zbrodni byli gestapowcy z Głębokiego oraz żandarmeria z Wilejki. Akcją dowodził Heinz Tangermann[13].
W 2006 Druję zdegradowano do wsi; wcześniej była osiedlem typu miejskiego.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku Druję zamieszkiwało 2 453 osób, 911 było wyznania rzymskokatolickiego, 318 prawosławnego, 6 ewangelickiego, 207 staroobrzędowego, 1 011 mojżeszowego. Jednocześnie 1 221 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 281 białoruską, 1 niemiecką, 830 żydowską, 84 rosyjską a 36 litewską. Było tu 457 budynków mieszkalnych[8]. W 1931 miasteczko zamieszkiwało w 514 domach 3 375 osób[14].
istniejące:
nieistniejące:
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
