Do dróg wojewódzkich zalicza się drogi stanowiące połączenia między miastami, mające znaczenie dla województwa i drogi o znaczeniu obronnym niezaliczone do dróg krajowych. Zaliczenie do kategorii dróg wojewódzkich oraz ustalenie ich przebiegu następuje w drodze uchwały sejmiku województwa[1].
Na drogach wojewódzkich ruchem zarządza marszałek województwa, z wyjątkiem dróg położonych w miastach na prawach powiatu, gdzie zarządza nimi prezydent miasta[2]. Sejmiki wszystkich województw powołały własne jednostki organizacyjne – zarządy dróg wojewódzkich, wykonujące obowiązki zarządcy dróg wojewódzkich na terenie danego województwa.
Numerację dróg wojewódzkich prowadzi GDDKiA. Drogi wojewódzkie w Polsce oznacza się trzycyfrowym numerem drogi pisanym czarnymi cyframi na żółtym tle (znak E-15b)[3], choć na przełomie XX i XXI wieku posiadały oznaczenia nawet cztero- i pięciocyfrowe[4]. Do końca 2000 r. oznaczenia dróg wojewódzkich mogły mieć również taką samą kolorystykę, jak w przypadku dróg krajowych[5]. Drogowskazy wskazujące na drogi wojewódzkie mają zielone tło.
Według stanu na 31 grudnia 2020 sieć dróg wojewódzkich w Polsce wynosiła 29 164,2 km, z czego 29 126,7 km stanowiły drogi o nawierzchni twardej, a 37,5 km – drogi utwardzone[8].
Aktualnie obowiązujący wykaz dróg wojewódzkich ogłoszony został Zarządzeniem Nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim[9].
Historia dróg wojewódzkich
Drogi wojewódzkie wprowadzono w 1920[10], jako jedną z kategorii dróg publicznych. Kategoria ta obejmowała odcinki dróg mające znaczenie ekonomiczno-komunikacyjne dla województw. Za budowę nowej drogi, przeniesienie całej lub fragmentów do innej kategorii oraz zaliczenie do kategorii dróg wojewódzkich i zaniechanie odpowiadał wojewódzki związek samorządowy[10].
Drogi wojewódzkie funkcjonowały do sierpnia 1956 r.[11], kiedy to zostały włączone do kategorii dróg państwowych[12]. Ponownie wprowadzono je w 1985 r.[13], a rok później przypisano im pięciocyfrowe oznaczenia, z których pierwsze dwie cyfry stanowiły wyróżnik województwa[14][15] .
W latach 1999–2000 drogi wojewódzkie posiadały numery jedno-, dwu-, trzy-, cztero- oraz pięciocyfrowe[4]. Najniższy numer miała wtedy droga nr 2 z przebiegiem droga 719 – droga 7 (przejście przez Warszawę), zaś najwyższy był przydzielony do drogi 47842, łączącej Smolec z Mokronosem Dolnym[4] (następnie do 2019 r.[16] o nr 370).
Dopuszczalny nacisk osi
Do 13 marca 2021, na podstawie ustawy o drogach publicznych, na drogach wojewódzkich dozwolony był ruch pojazdów o nacisku pojedynczej osi napędowej do 8 ton[17], z wyjątkiem wyznaczonych odcinków o podwyższonej nośności do 10 ton[18].
Od 13 marca 2021, na mocy ustawy z 18 grudnia 2020 r., na wszystkich drogach tej kategorii została podwyższona nośność do 11,5 tony z wyłączeniem fragmentów objętych zakazem wjazdu dla samochodów o nacisku pojedynczej osi przekraczającym 10 lub 8 ton[19], oznakowanych znakiem zakazu B-19. Wraz z wejściem w życie ustawy przestało obowiązywać rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 21 kwietnia 2017 r.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 160, poz. 1071) w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich
Po zmianie numeracji dróg w 2000
Zarządzenie nr 10 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z 22 sierpnia 2000 r. w sprawie nadania numerów dróg wojewódzkich
Zarządzenie Nr 9 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 12 czerwca 2001 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów dla dróg wojewódzkich
Zarządzenie Nr 73 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 4 listopada 2002 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
Załącznik do zarządzenia
Zarządzenie Nr 3 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 12 lutego 2003 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów dla dróg wojewódzkich
Zarządzenie Nr 16 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 1 grudnia 2003 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
Zarządzenie Nr 18 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 19 lipca 2005 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
Zarządzenie nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 17 listopada 2005 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
Zarządzenie nr 33 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 5 grudnia 2006 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
Zarządzenie Nr 38 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 14 listopada 2007 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
Zarządzenie Nr 74 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2 grudnia 2008 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 78 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 11 grudnia 2009 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 110 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 10 grudnia 2010 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 73 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2 grudnia 2011 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 45 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 17 grudnia 2012 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 13 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 13 marca 2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 61 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 20 grudnia 2013 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie Nr 33 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 26 czerwca 2014 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie Nr 1 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 7 stycznia 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie Nr 25 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 19 marca 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 61 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 23 grudnia 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 12 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 22 lipca 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Zarządzenie nr 26 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2 sierpnia 2017 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Załącznik do zarządzenia
Zarządzenie nr 18 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim.
Załącznik do zarządzenia
Zarządzenie nr 49 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
Załącznik do zarządzenia
Zarządzenie nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim – tekst zarządzenia z załącznikiem w archiwum ZIP
Obowiązujące
Zarządzenie nr 4 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim
↑Wraz z oddaniem do użytku fragmentu Wschodniej Obwodnicy Wrocławia (DW372) Mirków/Długołęka – Łany droga została przeklasyfikowana na powiatową na mocy Art. 10 ust. 5e Ustawy o drogach publicznych.
↑ abcdefDroga występuje w aktuanych zarządzeń GDDKiA mimo pozbawienia kategorii drogii wojewódzkiej zgodnie z Uchwała nr 116/20 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 8 września 2020 r. w sprawie pozbawienia kategorii dróg wojewódzkich niektórych dróg oraz odcinków dróg położonych n... [online], infor.pl [dostęp 2020-11-25](ang.).
§ 65. (...) 3. Znaki E-15a i E-15b o tle barwy żółtej i napisie barwy czarnej wskazują drogi, których zarządcą jest organ samorządu terytorialnego.
Rozporządzenie Ministrów Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 czerwca 1999 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych. (Dz.U. z 1999 r. nr 58, poz. 622)
↑ abcRozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz.U. z 1998 r. nr 160, poz. 1071).
Rozdział 8 Przepisy przejściowe i końcowe § 113 (...) 2. Do dnia 31 grudnia 2000 r.: (...) 2) dopuszcza się stosowanie znaków E-15a i E-15b o tle barwy czerwonej i napisie barwy białej do oznakowania dróg, których zarządcą jest organ samorządu terytorialnego.
Rozporządzenie Ministrów Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 czerwca 1999 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych. (Dz.U. z 1999 r. nr 58, poz. 622)
↑POMIAR RUCHU NA DROGACH WOJEWÓDZKICH W 2010 ROKU Średni dobowy ruch w punktach pomiarowych na drogach wojewódzkich w 2010 roku. GDDKiA.
↑Transport – wyniki działalności w 2016 r./Transport – Activity Results in 2016. Główny Urząd Statystyczny, 2016. s. 133. [dostęp 2018-02-28]. ISSN 1506-7998. (pol. • ang.).
↑Transport – wyniki działalności w 2020 roku. Główny Urząd Statystyczny, 2021-09-28. [dostęp 2021-09-29].
↑Zarządzenie nr 31 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim. [dostęp 2021-12-30].
↑ abUstawa z dnia 10 grudnia 1920 r. o budowie i utrzymaniu dróg publicznych w Rzeczypospolitej Polskiej. (Dz.U. z 1921 r. nr 6, poz. 32).
↑Dekret z dnia 4 sierpnia 1956 r. o podziale dróg publicznych (Dz.U. z 1956 r. nr 35, poz. 158).
Art. 3. Do kategorii dróg państwowych należy zaliczać w szczególności:
(...)
2) drogi łączące ze sobą miejscowości będące siedzibami wojewódzkich rad narodowych
Ustawa z dnia 29 marca 1962 r. o drogach publicznych. (Dz.U. z 1962 r. nr 20, poz. 90)
1. Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:
1. drogi krajowe,
2. drogi wojewódzkie,
3. drogi gminne oraz lokalne miejskie,
4. drogi zakładowe.
Art. 2 Ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693)
↑Zaliczenie dróg do kategorii dróg wojewódzkich w województwach białostockim, bielskim, ciechanowskim, częstochowskim, katowickim, kieleckim, krośnieńskim, łomżyńskim, nowosądeckim, ostrołęckim, pilskim, piotrkowskim, poznańskim, przemyskim, siedleckim, sieradzkim, suwalskim, rzeszowskim, tarnowskim i zielonogórskim. prawo.pl. [dostęp 2020-08-08]. (pol.).
↑Zaliczenie dróg do kategorii dróg wojewódzkich w województwach: stołecznym warszawskim, jeleniogórskim, płockim, radomskim, szczecińskim. prawo.pl. [dostęp 2022-05-23]. (pol.).
↑ abcdefghijkUchwała nr X/277/19 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 września 2019 r. w sprawie pozbawienia dróg i odcinków dróg kategorii dróg wojewódzkich. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, 2019-09-17. [dostęp 2020-01-22]. (pol.).
Art. 41. 1. Po drogach publicznych dopuszcza się ruch pojazdów o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Minister właściwy do spraw transportu ustala, w drodze rozporządzenia, wykaz:
1) dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej
osi do 10 t,
2) dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t
– mając na uwadze potrzebę ochrony dróg oraz zapewnienia ruchu tranzytowego.
3. Drogi wojewódzkie inne niż drogi określone na podstawie ust. 2 pkt 1, drogi powiatowe oraz drogi gminne stanowią sieć dróg, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t.
Ustawa o drogach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1693)
↑Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 21 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 10 t, oraz wykazu dróg krajowych, po których mogą poruszać się pojazdy o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi do 8 t (Dz.U. z 2017 r. poz. 878).
↑Ustawa z dnia 18 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 54).
↑ abcUCHWAŁA NR 1932/19 ZARZĄDU WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO | Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego [online], bip.rbip.wzp.pl [dostęp 2020-11-25](pol.).
↑W rzeczywistości droga kończy się w okolicach nieistniejącej wsi Rzęśnica.
↑Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich: Droga wojewódzka nr 149 w dwóch powiatach zmieniła kategorię. 2017-03-23. [dostęp 2017-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-21)]. (pol.).
↑Uchwała nr XIV/178/20 Sejmiku Wojewodztwa Zachodniopomorskiego. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
↑Uchwała Nr XXII/425/20 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 28 września 2020 r. w sprawie: pozbawienia kategorii odcinka drogi wojewódzkiej nr 184 Wronki – Ostroróg – Szamotuły – Przeźmierowo o przebiegu od skrzyżowania z drogą ekspresową S11 /węzeł Poznań Napachanie/ do skrzyżowania z drogą powiatową nr 2405P /Przeźmierowo, ul.Rynkowa/ [PDF] [online], Biuletyn Informacji PublicznejUrzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego [dostęp 2020-11-22](pol.).
↑Uchwała nr XVI/428/15 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg wojewódzkich – Metryka – Baza aktów prawnych – INFOR.pl – portal księgowych [online], infor.pl [dostęp 2018-08-28](ang.).
↑Uchwała nr XLV/886/22 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 24 marca 2022 r. w sprawie pozbawienia drogi wojewódzkiej nr 348 w granicach powiatu wrocławskiego kategorii drogi wojewódzkiej [PDF] [online], Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego [dostęp 2022-05-23](pol.).
↑Uchwała nr L/1781/18 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 20 września 2018 r. w sprawie pozbawienia dróg i odcinków dróg kategorii dróg wojewódzkich [online], Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego [dostęp 2021-04-09](pol.).
↑Uchwała Nr XXII/424/20 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 28 września 2020 r. w sprawie: pozbawienia kategorii odcinka drogi wojewódzkiej nr 431 Granowo – Nowe Dymaczewo – Mosina – Kórnik o przebiegu od skrzyżowania z drogą krajową nr 32 /Dębina, ul. Poznańska/ do skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 306 /Dymaczewo Nowe, ul. Bolesławy Prusak/ [PDF] [online], Biuletyn Informacji PublicznejUrzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego [dostęp 2020-11-22](pol.).
↑ abUchwała nr LXII/1444/18 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 13 września 2018 r. w sprawie zaliczenia do kategorii dróg gminnych wskazanych ulic we Wrocławiu. [dostęp 2020-01-22]. (pol.).
↑W zarządzeniu podany jest Widoradz Górny, aktualnie włączony do wsi Widoradz.
↑Uchwała Nr XVII/407/16 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 31 maja 2016 r. w sprawie pozbawienia kategorii drogi wojewódzkiej nr 613 na terenie gminy Małdyty i gminy Miłomłyn. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. [dostęp 2021-12-30]. (pol.).
↑GDDKiA, Zarządzenie nr 4 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim (DZ. URZ. GDDKIA 2023.4) [online] [dostęp 2023-06-24].