Trastámara
Herb Trastámara
Kraj

Hiszpania, Włochy

Założyciel

Henryk II Trastámara

Ostatni przedstawiciel

Ferdynand Aragoński

Rok założenia

1369

Rok rozwiązania

1516

Trastámara – dynastia hiszpańska panująca w latach 1369–1516 w Kastylii i w latach 1412–1516 w Aragonii, a także na Sycylii, Sardynii i w Neapolu.

Dzieje dynastii

Protoplastą dynastii był Henryk, hrabia Trastámara, nieślubny syn króla Kastylii Alfonsa XI i Eleonory de Guzmán. W 1369 roku, po zwycięstwie w wojnie domowej ze swym przyrodnim bratem, królem Piotrem I Okrutnym, Henryk rozpoczął panowanie w Kastylii jako Henryk II. Jego syn Jan I (1379-90) poślubił Eleonorę, córkę króla Aragonii Piotra IV Uroczystego (1336-87). Z małżeństwa tego urodził się syn Ferdynand, który w 1412 roku objął władzę w Aragonii jako król Ferdynand I, tym samym zaczynając panowanie dynastii w tym królestwie.

Drogę do tronu aragońskiego otworzyła bezpotomna śmierć w 1410 roku ostatniego króla aragońskiego z dynastii barcelońskiej, Marcina I Ludzkiego (1396-1410). Bezkrólewie w Aragonii trwało dwa lata, do 1412 roku, kiedy Ferdynand powołujący się na pokrewieństwo z królami Aragonii przez swoją matkę, zyskał przewagę nad swym konkurentem do korony Aragonii, Jakubem I hrabią Urgell. Oficjalnie koronę Aragonii przekazały Ferdynandowi stany wszystkich aragońskich prowincji, zgromadzone w miejscowości Caspe. Tam też w 1412 roku sformułowano tzw. ugodę z Caspe. Akt ten zadecydował o tym, że u progu XV wieku w dwóch najważniejszych hiszpańskich królestwach Kastylii i Aragonii panowali władcy z dwóch linii tej samej dynastii Trastámara. Znakomicie ułatwiło to w przyszłości unię obu królestw.

Królowie Aragonii z dynastii Trastámara nawiązywali do wielkich tradycji swoich poprzedników, próbujących umocnić obecność polityczną Aragonii na Półwyspie Apenińskim. Syn Ferdynanda I, król Alfons V Wspaniały (1416-58), w latach 1421-42 prowadził szereg kampanii, zmierzających do podporządkowania sobie Królestwa Neapolu, realizując tym samym wolę neapolitańskiej królowej Joanny, która w 1421 roku wyznaczyła swoim następcą władcę Aragonii. Działania te zakończyły się ostatecznie sukcesem.

Henryk II zabijający swojego brata Piotra I Okrutnego

W 1442 roku Alfons V objął władzę w Neapolu, jego spadkobiercą został tam nieślubny syn Ferrante. Osiągnięciom królów aragońskich w polityce zagranicznej towarzyszył postępujący zamęt wewnętrzny w ich królestwie. Już za panowania Alfonsa V wybuchł konflikt między katalońskim patrycjatem (tzw. stronnictwo Biga) a drobnym mieszczaństwem (tzw. stronnictwo Busca). Niepokoje społeczne w Katalonii pogłębiły się jeszcze za panowania kolejnego króla, Jana II (1458-79). Nałożyła się wówczas na nie opozycja patrycjatu wobec dążeń Jana II do wzmocnienia władzy królewskiej kosztem katalońskich stanów. Stało się to przyczyną wojny tychże stanów z Janem II w latach 1462-72. Zakończyła się ona sukcesem króla, który umiejętnie wykorzystał poparcie otrzymane ze strony uboższego mieszczaństwa. Rok 1469 jest datą niezmiernie istotną nie tylko dla wewnętrznych dziejów rodu Trastámara, ale dla całej historii Hiszpanii. Wtedy bowiem doszło do ślubu syna Jana II, Ferdynanda, z dziedziczką tronu Kastylii, Izabelą. Był to krok decydujący na drodze do połączenia się tych dwóch królestw, a tym samym powstania zjednoczonej Hiszpanii. Od 1474 roku Ferdynand panował w Kastylii jako współmałżonek Izabeli, a 5 lat później odziedziczył po ojcu tron Aragonii. Polityczne zjednoczenie Hiszpanii stało się wówczas faktem.

Wspólny portret Ferdynanda Aragońskiego i Izabeli Kastylijskiej

Formalnie jednak do 1516 roku Aragonia i Kastylia były odrębnymi królestwami, zjednoczonymi małżeństwem swoich władców. Ferdynand II Aragoński współtworzył z Izabelą Kastylijską główne sukcesy jednoczącej się Hiszpanii: dokończenie rekonkwisty (w 1492 roku zdobyto Grenadę) oraz początek zamorskiej ekspansji Hiszpanii. Kontynuował także tradycyjną aragońską politykę na terenie południowych Włoch (od 1495 roku skutecznie bronił neapolitańskiego królestwa przed zakusami królów Francji). Konflikt Ferdynanda II Aragońskiego z Francją był również przyczyną jego wyprawy wojennej w 1512 roku przeciw Janowi d' Albret, królowi Nawarry. Nawarra pozostawała wówczas w orbicie wpływów francuskich. Kampania ta zakończyła się pełnym sukcesem króla Ferdynanda, który przyłączył wówczas większość nawarskiego terytorium, wraz z jej stolicą Pamploną do Hiszpanii.

Ferdynand II Aragoński zmarł w 1516 roku. Na nim kończy się panowanie dynastii z Trastámara zarówno w Aragonii, jak i w Kastylii. Od 1516 roku w zjednoczonej Hiszpanii władzę przejął Karol Habsburg, późniejszy cesarz Karol V, syn córki Ferdynanda i Izabeli, Joanny Szalonej, oraz Filipa I Pięknego Habsburga, syna cesarza Maksymiliana I.

Władcy pochodzący z dynastii

Władcy Kastylii-Leónu z dynastii Trastámara

Władcy Aragonii z dynastii Trastámara

Władcy Neapolu z dynastii Trastámara

Władcy Nawarry z dynastii Trastámara

Genealogia

Linie główne

Henryk II
13331379
król Kastylii i Leónu
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan I
13581390
król Kastylii i Leónu
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Henryk III
13791406
król Kastylii i Leónu
 
 
 
 
 
Ferdynand I
13801416
król Aragonii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan II
14051454
król Kastylii i Leonu
 
 
 
Jan II
13971479
król Aragonii
 
Alfons V
13961458
król Aragonii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Henryk IV
14241474
król Kastylii i Leónu
 
 
Eleonora I
14251479
królowa Nawarry
 
 
 
 
 
 
Ferdynand I
14231494
król Neapolu
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Izabela I
14511504
królowa Kastylii i Leónu
 
Ferdynand II
14521516
król Aragonii
 
 
 
Alfons II
14481495
król Neapolu
 
Fryderyk IV
14691496
król Neapolu
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Joanna I
14791555
królowa Kastylii i Aragonii
 
 
 
 
 
Ferdynand II
14521504
król Neapolu
 
 
 
 

Królowie Kastylii

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Maria
13131357
 
Alfons XI
13111350
król Kastylii i Leónu
 
Eleonora
de Guzmán

13101351
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Piotr I
13201367
król Portugalii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Piotr I
13341369
król Kastylii i Leónu
 
Piotr IV
13191387
król Aragonii
 
Joanna Manuel
13391381
 
Henryk II
13331379
król Kastylii i Leónu
 
Fadryk Alfons
13331358
hrabia Haro
 
Sancho
13421374
hrabia Albuquerque
 
Beatrycze
13471381
 
Ferdynand I
13451383
król Portugalii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan
13401399
książę Lancaster
 
Konstancja
13541394
 
Marcin I
13561410
król Aragonii
 
Eleonora
13581382
 
Jan I
13581390
król Kastylii i Leónu
 
Beatrycze
13721410
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna
13721418
 
Henryk III
13791406
król Kastylii i Leónu
 
Ferdynand I
13801416
król Aragonii
 
Eleonora
13741435
 
 
 
 
 
Fadryk Henryk
13901473
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Izabela
14281496
 
Jan II
14051454
król Kastylii i Leonu
 
 
Maria
14011458
 
Alfons V
13961458
król Aragonii
 
 
Maria
13961445
 
Jan II Aragoński
13971479
król Aragonii
 
Joanna
14251468
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Joanna
14391475
 
Henryk IV
14241474
król Kastylii i Leónu
 
Blanka II
14241464
królowa Nawarry
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Izabela I
14511504
królowa Kastylii i Leónu
 
 
Alfons
14531468
książę Asturii
 
Alfons V
14321481
król Portugalii
 
 
 
Joanna
14621530
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ferdynand II
14521516
król Aragonii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Izabela
14701498
księżna Asturii
 
Manuel I
14691521
król Portugalii
 
Maria
14821517
 
Jan
14781497
książę Asturii
 
Małgorzata
14801530
 
Filip I
14781506
Książę Burgundii
 
Joanna
14791555
 
Katarzyna
14851536
 
Henryk VIII
14911547
król Anglii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan III
15021557
król Portugalii
 
Henryk I
15121580
król Portugalii
 
Izabela
15031539
 
 
 
 
 
Eleonora
14981558
 
 
Karol V
15001558
król Hiszpanii
 
Ferdynand I
15031564
cesarzowa
 
 
 
 
Maria I
15161558
królowa Anglii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Filip II
15271598
król Hiszpanii i Portugalii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Królowie Aragonii i Nawarry

Henryk II
13331379
król Kastylii i Leónu
 
Joanna Manuel
13391381
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan I
13581390
król Kastylii i Leónu
 
Eleonora
13581382
 
Jan I
13501396
król Aragonii
 
Marcin I
13561410
król Aragonii
 
Eleonora
13621416
 
Karol III
13611425
król Nawarry
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ferdynand I
13801416
król Aragonii
 
Eleonora
13741435
 
Maria
13631401
 
Marcin
13741409
król Sycylii
 
Blanka I
13911441
królowa Nawarry
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Alfons V
13941458
król Aragonii
 
 
 
Maria
13961445
 
Jan II
14051454
król Kastylii i Leónu
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jan II
13971479
król Aragonii
 
Joanna
14251468
 
 
 
 
 
 
Eleonora
14021445
 
Edwarda I
13911438
król Portugalii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ferdynand I
14231494
król Neapolu
 
 
Karol
14211461
książę Viany
 
 
Henryk IV
14241474
król Kastylii i Leónu
 
Blanka II
14241464
królowa Nawarry
 
Eleonora I
14251479
królowa Nawarry
 
Gaston IV
14221472
hrabia Foix
 
 
Ferdynand II
14521516
król Aragonii
 
Izabela I
14511504
królowa Kastylii i Leónu
 
 
Joanna
14541517
 
Alfons V
14321481
król Portugalii
 
 
Joanna
14391475
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Magdalena
14431495
 
Gaston
14441470
książę Viany
 
Jan
14501500
wicehrabia Narbonne
 
Maria
14571493
 
 
 
 
 
Małgorzata
14581486
 
Franciszek II
14331488
książę Bretanii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Franciszek Febus
14681483
król Nawarry
 
Katarzyna
14681518
królowa Nawarry
 
Gaston
14891512
 
Germaine
14881538
 
 
Ludwik XII
14621515
król Francji
 
Anna
14771514
księżna Bretanii
 
Karol VIII
14701498
król Francji
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Królowie Neapolu

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Giraldona
Carlino
 
Alfons V
13961458
król Aragonii
 
Maria
14011458
 
Joanna
14251468
 
Jan II
13971479
król Aragonii
 
Blanka I
13911441
królowa Nawarry
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Izabela
14241465
 
Ferdynand I
14231494
król Neapolu
 
Joanna
14541517
 
 
 
 
 
Ferdynand II
14521516
król Aragonii
 
 
Eleonora I
14251479
królowa Nawarry
 
Gaston IV
14221472
hrabia Foix
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hipolita Maria
Sforza
14461484
 
Alfos II
14481495
król Neapolu
 
Fryderyk I
14521504
król Neapolu
 
Izabela
del Balzo
14651533
 
Beatrycze
14571508
 
 
Joanna
14781518
 
 
Jan
14501500
wicehrabia Narbonne
 
Maria
14571493
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ferdynand II
14691496
król Neapolu
 
 
 
 
 
 
Ferdynand
14881550
książę Kalabrii
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Germaine
14881538
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Bibliografia

  • Historia dynastii
  • Hiszpania za panowania dynastii Trastamara

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się