Ronald Reagan przemawia pod Murem Berlińskim; Berlin 1987

Doktryna Reagana – program polityki zagranicznej USA – sformułowanej i afirmowanej przez Ronalda Reagana i środowisko konserwatystów w Partii Republikańskiej – realizowanej w praktyce politycznej przez administrację prezydenta Ronalda Reagana.

Doktryna Reagana była skupiona na walce z komunizmem, a w praktyce z ZSRR – jako hegemonem bloku sowieckiego – strategicznym przeciwnikiem USA i krajów niekomunistycznych. Doktryna była realizowana poprzez wspieranie zarówno finansowe, jak i militarne krajów i organizacji walczących z komunizmem, obalanie komunistycznych reżimów oraz prowadzenie „twardej” polityki wobec ZSRR. Reagan określił wprost ZSRR jako imperium zła, odwołując się do formuły z filmu George’a Lucasa Gwiezdne wojny.

Elementami doktryny Reagana były:

  • Wdrożenie programu zbrojeń strategicznych USA w oparciu o nowe technologie elektroniczne i informatyczne (budowa bombowca strategicznego B-2 Stealth), wzmocnienie militarnej obecności USA w Europie w odpowiedzi na instalację mobilnych sowieckich rakiet nuklearnych średniego zasięgu SS-20 wymierzonych w Europę Zachodnią poprzez instalację w europejskich krajach NATO analogicznego systemu amerykańskiego (rakiety Pershing II i wyposażenie wojsk USA w Europie w bazach europejskich (RFN, Wielka Brytania) w pociski inteligentne Cruise (Tomahawk)) oraz znaczące zwiększenie w tym celu budżetu zbrojeniowego USA.
  • Udzielenie wsparcia w dostawach sprzętu i broni dla powstańców przeciwstawiających się inwazji ZSRR na Afganistan, antykomunistycznym oddziałom contras w Nikaragui, poparcie dla partyzantki UNITA w Angoli wymierzonej w lewicowy rząd wspierany przez Kubę, poparcie dla antyrządowych ruchów dysydenckich w Etiopii, poparcie dla zbrojnej opozycji walczącej z okupacją Wietnamu w Kambodży, a także wsparcie polityczne i finansowe dla „Solidarności” w Polsce.
  • Porozumienie z królem Arabii Saudyjskiej o znaczącym wzroście wydobycia i dostaw na rynki światowe ropy naftowej z tego kraju (dostawcy połowy surowca na rynku), co spowodowało skokowe obniżenie cen na nośniki energii (z poziomu ok. $35 do poziomu ok. $12 za baryłkę). W konsekwencji ZSRR czerpiący środki dewizowe na zbrojenia ze sprzedaży ropy naftowej i gazu na rynki europejskie nie był w stanie sfinansować nowej technologicznie zaawansowanej fazy wyścigu zbrojeń wobec drastycznego spadku dochodów z eksportu do krajów wolnorynkowych.
  • Propagowanie politycznego islamizmu w radzieckiej Azji Środkowej. CIA zachęcało ponadto służby pakistańskie Inter-Services Intelligence do trenowania islamistów z całego świata w celu ich udziału w dżihadzie przeciwko ZSRR[1].

Zasadniczą różnicą w stosunku do poprzednich strategii politycznych administracji amerykańskich było unikanie bezpośredniego zaangażowania militarnego USA (jako wniosek wyciągnięty z wojny w Wietnamie) przy jednoczesnym konsekwentnym bezzwrotnym wsparciu w broń, sprzęt i środki finansowe ugrupowań antykomunistycznych w skali globu. Wyjątkową operacją wojskową było usunięcie siłami piechoty morskiej USA reżimu komunistycznego na Grenadzie (1983), opartego na siłach kubańskich[2].

Reagan i Gorbaczow w Reykjaviku, 1986

W konsekwencji – po objęciu rządów w ZSRR przez Michaiła Gorbaczowa nastąpiła rewizja polityki sowieckiej wobec USA, Europy Zachodniej i podporządkowanych ZSRR od końca II wojny światowej krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Pierwszą oznaką zmiany polityki sowieckiej był szczyt polityczny ReaganGorbaczow w Reykjavíku. Wdrożenie doktryny Reagana wymusiło zatem na przełomie lat 80/90. XX w. zakończenie zimnej wojny poprzez likwidację satelitarnego wobec ZSRR systemu państw komunistycznych w Europie Środkowej i zaniechanie przez ZSRR polityki ekspansji wojskowej w krajach trzeciego świata.

Zobacz też

Przypisy

  1. Singh, Bilveer (1995). „Jemaah Islamiyah”. In Wilson John & Swati Parashar (Eds.) Terrorism in Southeast Asia: Implications for South Asia. Singapore and Delhi: ORF-Pearson-Longman. s. 130. ISBN 978-81-297-0998-1.
  2. Było to uzasadnione przez administrację amerykańską przekroczeniem przez ZSRR porozumienia z czasu kryzysu kubańskiego zakazującego rozszerzania obecności militarnej ZSRR i jego satelitów na półkuli zachodniej z wyłączeniem terytorium Kuby. Wojska kubańskie obecne na Grenadzie i budujące tam lotniska wojskowe zostały usunięte siłą. operacja na Grenadzie była pierwszą istotną operacją wojskową USA od czasu wojny wietnamskiej.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się