Styl znany pod nazwą disco, rozwinął się początkowo w Stanach Zjednoczonych pośród społeczności afroamerykańskich i hiszpańskich. Najistotniejszy wpływ na powstanie gatunku miały gatunki funk[1], salsa, psychodelia[4] i soul[5].
Początki
Pod koniec lat 60. muzycy i publiczność R&B ze społeczności czarnoskórych, włoskich i latynoskich przyjęli szereg cech subkultur hipisowskich i psychodelii. Obejmowały one korzystanie z sal muzycznych z głośnym, przytłaczającym dźwiękiem, swobodny taniec, odlotowe oświetlenie, kolorowe kostiumy oraz stosowanie środków halucynogennych[5][6][7]. Psychodeliczne grupy soulowe takie jak Chambers Brothers, a szczególnie Sly and the Family Stone wywarły wpływ na proto-disco i twórców takich jak Isaac Hayes, Willie Hutch i stylu soul znanego jako Philadelphia Sound[8]. Popularność disco zdobyło w drugiej połowie lat sześćdziesiątych tzw. proto-disco (wczesne disco). Z kolei po 1970 powstały utwory daleko różniące się od dotychczasowej muzyki, m.in. Barry’ego White’a, który kierował Love Unlimited Orchestra (przebój „Love’s Theme”, 1973), cechowane przez mnogość instrumentów. Pierwszy artykuł o muzyce disco został napisany w 1973 roku przez Vince Aletti dla magazynu Rolling Stone[9]. Jednak pierwsze utwory w stylu czystego disco pojawiły się około 1974. Były to m.in.: „Rock The Boat” Hues Corporation (1974), „You’re the First, the Last, My Everything” Barry’ego White’a (1974), i utwór Donny Summer pt. „Love to Love You Baby” (1975). W 1974 roku w Nowym Jorku na antenie radia WFAN-FM miało swoją premierę pierwsze disco show[9].
Era disco
Od połowy lat siedemdziesiątych muzyka disco stawała się coraz bardziej popularna. Disco stało się obecne w mediach, a także w filmie. Powstały wielkie dyskoteki, jak np. Studio 54. Wydawane były dyskotekowe czasopisma, istniały liczne stacje radiowe nadające disco całą dobę. Muzyka disco opanowała niemal cały świat[10].
Stworzono kilka parodii stylu disco[58]. Rick Dees, amerykański DJ radiowy w Memphis w Tennessee nagrał utwory „Disco Duck” (1976)[59][60] oraz „DIS-Gorilla” (1977)[58]. Frank Zappa parodiował styl życia tancerzy disco w piosence pt. „Disco Boy” nagranej w 1976 roku, pochodzącej z albumu Zoot Allures[61][62] i w piosence pt. „Dancin’ Fool” nagranej w 1979 roku, pochodzącej z albumu Sheik Yerbouti[63].
Spadek popularności
Po 1980 popularność muzyki disco zaczęła spadać. Wpływ na spadek popularności miały organizacje zwalczające nowy światowy trend. 12 lipca 1979 r. na stadionie miejskim w Chicago miała miejsce tzw. “Noc Zniszczenia Disco – Disco Demolition Night”, kiedy to masowo palono płyty disco, doprowadzając do starć na stadionie[64][65]. Od roku 1983 muzykę zdominowały już inne gatunki. Disco wyparła nowa fala[66], a w szczególności jej najlżejsza odmiana, new romantic, a później dużą popularność kosztem tego gatunku zyskała też muzyka punk[66]. Natomiast w latach 80. XX wieku z muzyki dyskotekowej popularne były podgatunki: italo disco[66] i euro disco[64]. Najgorszym okresem dla twórców muzyki disco były lata 1983–1985[66]. W tych latach niektórzy wykonawcy tego gatunku próbowali przetrwać poprzez zmianę stylu wykonywanej muzyki, ale wielu artystów w tym właśnie okresie zniknęło bezpowrotnie z rynku muzycznego[66]. Muzyka disco wywarła kluczowy wpływ na powstanie w latach 80. XX wieku gatunku elektronicznej muzyki tanecznej określanego nazwą house[1][67].
Ponieważ popularność muzyki disco gwałtownie spadła w Stanach Zjednoczonych[9], a z jej promowania zrezygnowały największe amerykańskie wytwórnie muzyczne i producenci muzyczni to europejska scena disco kontynuowała ewolucje w obrębie głównego nurtu sceny muzyki pop[9]. Na europejskiej scenie muzyki disco działały zespoły i twórcy m.in. Silver Convention, Love and Kisses, Munich Machine, a także amerykańscy twórcy Donna Summer i Village People, którzy stworzyli brzmienie stylu zdefiniowanego pod koniec lat 70. XX wieku jako euro disco[9][66], w którym zastosowano w linii basowej syntezator Mooga[64].
Nu disco to gatunek muzyki tanecznej powstały w XXI wieku, związany z ponownym zainteresowaniem amerykańską muzyką disco lat 70. XX wieku[81] oraz syntezatorową europejską muzyką taneczną lat 80. XX wieku, w tym euro disco oraz italo disco[82]. Obecnie istnieje kilka odmian muzyki związanych z gatunkiem nu-disco, w tym disco house, który charakteryzuje połączenie muzyki disco z muzyką house[83][84] i wywodząca się z disco muzyka Balearów, znana również jako balearic beat revival[85] lub balearica[86].
Muzykę dyskotekową do perfekcji doprowadził zespół Bee Gees, którego okres największej popularności (koniec lat 70.) zbiegł się ze szczytem dyskotekowego szału. Muzyka disco była jednym z elementów subkultury disco, dominującej w młodzieżowej kulturze masowej tamtych czasów.
↑ abcdefghijDisco | Music Highlights [online], AllMusic [dostęp 2016-03-30](ang.).
↑ abcDISCO – Encyklopedia Muzyki – RMF Classic, [w:] Encyklopedia muzyki PWN [online], RMF Classic [dostęp 2014-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-01].
↑Peter Shapiro (2000) Modulations: a History of Electronic Music: Throbbing Words on Sound, London: Distributed Art Publishers, ISBN 1-891024-06-X, p. 40.
↑(2000) Last Night a DJ Saved My Life, ISBN 978-0-8021-3688-6, s.127: „Its [disco] music grew as much out of the psychedelic experiments ... as from ... Philadelphia orchestrations”.
↑ ab(1998) „The Cambridge History of American Music”, ISBN 0-521-45429-8, 9780521454292, p.372: „Initially, disco musicians and audiences alike belonged to marginalized communities: women, gay, black, and Latinos”.
↑SimonS.ReynoldsSimonS., Disco Double Take, „Village Voice”, 10 lipca 2001 [dostęp 2009-01-09] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-19].
↑Robin.R.SylvanRobin.R., Traces of the spirit. The religious dimensions of popular music, New York University Press, 2002, ISBN 978-0-8147-9809-6, OCLC 48817589.1 styczniabrak strony (książka)
↑AllMusic | Record Reviews, Streaming Songs, Genres & Bands [online], AllMusic [dostęp 2005-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-09].
↑ abcdeBernardB.WeinraubBernardB., ARTS IN AMERICA; Here’s to Disco, It Never Could Say Goodbye, „The New York Times”, 10 grudnia 2002, ISSN 0362-4331 [dostęp 2017-03-07].brak strony (czasopismo)
↑DiscoMania [online], www.djsportal.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2005-08-29].
↑ abRick Dees & His Cast of Idiots | Biography & History | AllMusic [online], AllMusic [dostęp 2017-03-11].
↑Fred.F.BronsonFred.F., The Billboard book of number one hits, Billboard Publications, 1992, ISBN 0-8230-8298-9, OCLC 317932023.1 styczniabrak strony (książka)
↑„Disco Boy – Frank Zappa | Listen, Appearances, Song Review | AllMusic” [online], AllMusic [dostęp 2015-06-24].
↑Kelly FisherK.F.LoweKelly FisherK.F., The Words and Music of Frank Zappa, Greenwood Publishing Group, 2006, ISBN 978-0-275-98779-4 [dostęp 2017-03-11](ang.).1 styczniabrak strony (książka)
↑AlanA.BraidwoodAlanA., BBC – Music – Review of Madonna – Confessions on a Dancefloor [online] [dostęp 2017-01-25].
↑Madonna Samples Abba.. undercover.com.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-25)]. 2005-09-20.
↑ abcdJames C.J.C.MckinleyJames C.J.C., jr., Daft Punk’s ‘Get Lucky’ May Rule the Summer, „The New York Times”, 29 maja 2013, ISSN 0362-4331 [dostęp 2017-03-07].brak strony (czasopismo)
↑15 Best Albums of 2013: Critics’ Picks, „Billboard” [dostęp 2017-03-08].
↑Review: Lady Gaga’s ‘Artpop’ bursts with disco energy, „USA TODAY” [dostęp 2017-03-08](ang.).
↑Review: Hits pack Katy Perry’s ‘Prism’, „Los Angeles Times”, 22 października 2013, ISSN 0458-3035 [dostęp 2017-03-08](ang.).brak strony (czasopismo)
↑Jenna Hally Rubenstein 12/12/2013, Karmin’s 'I Want It All’ Is The Epic Disco-Tinged Karmin Jam You Never Saw Coming [online], MTV News [dostęp 2017-03-08].
↑The Ting Tings Channel Daft Punk on ‘Wrong Club’: Listen, „Billboard” [dostęp 2017-03-08].
↑Justin Timberlake Delivers Delightful Single ‘Can’t Stop The Feeling’: Watch, „Billboard” [dostęp 2017-03-08].
↑Justin Timberlake Debuts at No. 1 on Hot 100 With ‘Can’t Stop the Feeling!', „Billboard” [dostęp 2017-03-08].
↑Will the '70s Disco Soundtrack of ‘The Martian’ Be the Next 'Guardians of the Galaxy’?, „Billboard” [dostęp 2017-03-07].
↑Beatport launches nu disco / indie dance genre page | Beatportal [online], Beatport, 7 sierpnia 2008 [dostęp 2008-08-08] [zarchiwizowane z adresu 2008-08-07].
↑The Joy of Nu Disco [online], m-magazine.com, 2 marca 2012 [dostęp 2019-02-07](ang.).
↑The Joy Of Nu Disco – M Magazine [online], M magazine: PRS for Music online magazine, 2 marca 2012 [dostęp 2019-02-20](ang.).
↑LoganL.Lowrey-RasmussenLoganL., LoganL.Lowrey-RasmussenLoganL., 3 Nu Disco / Disco House Tracks That Keep the Funk Alive In 2016 [online], Relentless Beats [dostęp 2019-02-20](ang.).
↑KateK.HutchinsonKateK., Dan Lissvik: Midnight review – suitably eclectic Balearic beat revival, „The Guardian”, 9 czerwca 2016, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-09-06](ang.).brak strony (czasopismo)
↑Hervé, Moombahton, Nu-Jungle, Future Garage? Let Hervé explain, „The Guardian”, 12 sierpnia 2011, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-09-06](ang.).brak strony (czasopismo)
↑Polska Historia Disco - Pierwszy Ogólnopolski Turniej Prezenterów Dyskotek - 1973 - [online], www.djsportal.com, 5 czerwca 2014 [dostęp 2021-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2014-06-05].
↑Filip Lech: Krótki przewodnik po czterech dekadach disco. culture.pl, 2014-12-03. [dostęp 2014-12-19]. (pol.).
↑Franek Kimono – „King Bruce Lee Karate Mistrz”. [w:] Miały być tylko żartem. Stały się hitami! [on-line]. muzyka.wp.pl, 2011-10-25. [dostęp 2011-10-25]. (pol.).
↑Ewa Potocka: Disco polo jak z galerii handlowej. [w:] Disco polo z wyższej półki [on-line]. muzyka.onet.pl, 2011-04-15. [dostęp 2013-12-02]. (pol.).