Dziewczynka spędzająca czas na basenie

Czas wolny – okres do dyspozycji organizmu, zaistniały po wykonaniu obowiązków na nim spoczywających, takich jak np. praca, nauka, czy innych elementów życia codziennego, mających na celu rutynowe utrzymanie stanu zdrowia i higieny danego organizmu na należytym poziomie[1], stanowiący czas, w którym można wykonywać czynności według swego upodobania, związanych z wolnością jednostki, wypoczynkiem, rozrywką i zaspokajaniem potrzeb wynikających z zainteresowań, bądź kultury środowiska społecznego, w którym dany organizm funkcjonuje.

Czas wolny stał się nieodłącznym elementem składowym człowieczeństwa, wyznaczając fizjologiczny okres regeneracji oraz odpoczynku w trakcie procesu funkcjonowania organizmu ludzkiego, potrzebny mu po wykonaniu narzuconych rzeczy oraz zachowań organizacyjno-porządkowych, społecznych, jak i fizjologicznych, wymaganych przez istnienie procesów życiowych danej istoty ludzkiej.

Na kształt i okres zaistnienia oraz trwania wolnych chwil mają wpływ czynniki środowiskowe, wynikające z rozwoju społeczno-gospodarczego danego otoczenia, takie jak np.:


Geneza

Pojęcie i problem czasu wolnego pojawił się wraz ze społeczeństwem przemysłowym i związaną z nim standaryzacją produkcji. W społeczeństwie tradycyjnym problem ten nie był istotny, gdyż nie rozgraniczano czasu wolnego od czasu pracy. W dużej mierze na pojawienie się tego problemu wpływ miało miejsce wykonywania pracy, różne od miejsca poza pracą, co z kolei wiązało się z przebywaniem w dwóch różnych społecznościach.

Rodzaje czasu wolnego

W czasie wolnym organizacja i rodzaj zajęć zależy między innymi od:

  • preferencji, zainteresowań, przyzwyczajeń danej osoby
  • wieku
  • rodzaju wykonywanej pracy
  • innych obowiązków
  • ilości dostępnego czasu (dzień powszedni, weekend, urlop, wakacje)
  • możliwości finansowych.

Ze względu na okres, w jakim rozpatrywany jest czas wolny, mówi się o:

  • czasie wolnym krótkim – w ciągu jednego dnia;
  • czasie wolnym średnim – w ciągu tygodnia;
  • czasie wolnym długim – w ciągu roku[2].

Takie rozgraniczenie ma uzasadnienie w przypadku form rekreacyjnych (uprawianych w czasie wolnym), które najczęściej rozpatrywane są w kategoriach dnia, tygodnia, lub sezonu (najczęściej rocznego).

Niemałą rolę w przekazywaniu wzorców spędzania wolnego czasu spełnia rodzina oraz grupa rówieśnicza. Organizacją wolnego czasu dla dzieci i młodzieży zajmują się różnego rodzaju instytucje, stowarzyszenia, organizacje młodzieżowe i społeczne takie jak szkoły, świetlice, biblioteki, kluby osiedlowe, młodzieżowe domy kultury, PTTK, ZHP, TPD, TKKF, zakłady pracy, organizacje chrześcijańskie, np. Ruch Światło-Życie, KSM, młodzieżowe Kluby Opus Dei. Oferują one takie formy zajęć jak koła zainteresowań, zajęcia artystyczne, sportowe, odczyty, wycieczki i inne.

Czas wolny przeznaczany jest zazwyczaj na różnego rodzaju zajęcia rekreacyjne:

W nauce trwa współcześnie dyskusja, mająca na celu ustalenie, czy czasu wolnego średnio przybywa, czy ubywa, w porównaniu do przeszłości.

Warunki dobrego odpoczynku

  • własne mieszkanie – miejsce, gdzie człowiek czuje się bezpiecznie, posiada możliwość urządzenia go według własnych upodobań
  • kontakt z przyrodą – czyste powietrze, przestrzeń, słońce, woda, zieleń
  • życzliwość – kultura codziennych kontaktów w rodzinie, zakładzie pracy, w sąsiedztwie i miejscach publicznych, wykluczenie arogancji, nacisków i wymuszeń
  • bezpieczeństwo socjalne – posiadanie stabilnej pracy i zarobków
  • satysfakcja z dobrze wykonanej pracy

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Artur Rodziewicz, O czasie wolnym i logice pokoju, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 3-4 (2014), s. 289–318., 2014.
  2. ↑ J. B. Bączek: Animacja czasu wolnego w turystyce. Praktyczny podręcznik dla animatora. Wyd. Stageman Polska, Warszawa 2009.

Bibliografia

  • Arlie R. Hochshild, Anne Machung: The second shift. New York: Avon Books, 1990. (ang.).
  • Arlie R. Hochshild: The time bind: When work becomes home and home becomes work. New York: Metropolitan, 1997. (ang.).
  • Czajka S., Z problemów czasu wolnego. Instytut wydawniczy CRZZ, Warszawa 1974.
  • Jerry A. Jacobs, Kathleen Gerson. Overworked Individuals or Overworked Families?. „Work and Occupations”. 28 (1), s. 40–63, 2001. (ang.). 
  • Leslie A. Perlow: Finding Time. How Corporations, Individuals, and Families Can Benefit from New Work Practices. Ithaca-London: ILR Press, 1997. (ang.).
  • Małgorzata Orłowska, Problemy czasu wolnego w pedagogice społecznej, W.S. Kawula (red.), „Pedagogika społeczna”, Toruń: A. Marszałek, 2001.
  • Pięta Jan, Pedagogika czasu wolnego wyd. 3, Wydawnictwo FREL, Nowy Dwór Maz. 2014
  • Przecławski K., Czas wolny dzieci i młodzieży w Polsce. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1978.
  • Rodziewicz A., O czasie wolnym i logice pokoju, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 3-4, s. 289–318, 2014.
  • Rodziewicz A., Walka z czasem. Uwagi o szkoleniu Syzyfa, „Respublica” 4, s. 73–87, 2015.
  • Juliet Schor: The Overworked American: The Unexpected Decline of Leisure. New York: Basic Books, 1991. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Jak uporządkować własny czas? – serwis Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (PDF). cke.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-20)].
  • Justyna Mokras-Grabowska. Czas wolny w dobie postmodernizmu. „Folia Turistica”. 34, s. 11–30, 2015. 

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się