prezydent miasta Gdańska
Ilustracja
herb Gdańska
Stanowisko
Państwo

 Polska

Data utworzenia

1945

Pierwszy prezydent

Franciszek Kotus-Jankowski

Długość kadencji

5 lat

Obecny prezydent

Aleksandra Dulkiewicz

Siedziba

Urząd Miejski w Gdańsku

Prezydent miasta Gdańska – jednoosobowy organ wykonawczy Miasta Gdańska, wybierany od 2002 r. w wyborach bezpośrednich. Wykonuje on zadania zarządu powiatu i starosty[a]. Kieruje on pracą Urzędu Miejskiego w Gdańsku i przygotowuje projekty uchwał Rady Miasta[1].

Niniejszy artykuł zawiera listę burmistrzów, prezydentów i przewodniczących Rady Miasta Gdańska.

Lata 1342–1794

Czasy panowania zakonu krzyżackiego

Burmistrzowie Głównego Miasta Gdańska (funkcjonującego od 1342 do 15 maja 1457 r.)[b][2][3][4]

  • Detlef von der Osten (1342-1347)
  • Heinrich Burmeister (1342-1355)
  • Hildebrand Münzer (1351-1373)
  • Johann von Stein (1356-1359)
  • Johann Walrabe I (1359-1371)
  • Casper Bock (1361-1363)
  • Gottschalk Nase (1363-1390)
  • Paul Zahn (1368-1381)
  • Johann Walrabe II (1372-1386)
  • Nicolaus Gottesknecht (1374-1386)
  • Peter von Oppeln (1382-1383)
  • Hermann Kolberg (1384-1397)
  • Reinhold Hittfeld (1391-1405)
  • Lubert Sack (1395-1398)
  • Peter Fürstenau (1397-1404)
  • Tiedemann Huxer (1402-1418)
  • Conrad Letzkau (1405-1411)
  • Johann Gödeke (1406)
  • Arnold Hecht (1407-1411)
  • Peter Vorrath (1407-1411)
  • Albrecht Dodorf (1411-1413)
  • Herman Hittfeld (1411-1416)
  • Gerard von der Becke (1413, 1415-1430)
  • Johann Hamer (1414-1432)
  • Stephan Plotzker (1415-1416)
  • Nicolaus Rogge (1417-1436)
  • Johann Baisener (1419-1429)
  • Peter Holsten (1430-1441)
  • Albrecht Huxer (1431-1432, 1445-1454)
  • Heinrich Vorrath (1433-1443)
  • Lukas Meckelfeld (1433-1446)
  • Meinhard Cölner (1436-1449)
  • Martin Cremon (1442-1456)
  • Reinhold Niederhof (1447-1457)
  • Herman Stargard (1452-1457)
  • Wilhelm Jordan (1454-1457)

Okres I Rzeczypospolitej

Johann van der Linde (1608)

Rada Miasta wybierała czterech burmistrzów. Pierwszy nosił tytuł burmistrza prezydującego i skupiał najwyższą władzę. Po upływie roku prezydent zdawał urząd na rzecz drugiego burmistrza, który stawał się prezydentem a sam obejmował urząd czwartego burmistrza. Pierwszemu burmistrzowi podlegały m.in. sprawy zewnętrzne miasta oraz administracyjno-sądowe, drugiemu – cywilno-sądowe, trzeciemu – sprawy wojskowe, a czwartemu – straże miejskie.

  • Reinhold Niederhof (1457-1480)
  • Herman Stargard (1457-1461)
  • Wilhelm Jordan (1457-1461)
  • Jakob Falcke (1457-1461)
  • Johann von Schouwen (1461-1475)
  • Johann Fere (1461-1478)
  • Johann von dem Walde (1461-1468)
  • Philip Bischof I (1470-1483)
  • Johann Angermünde (1476-1482)
  • Johann Ferber (1479-1501)
  • Martin Bock (1483-1484)
  • Johann Schewecke I (1484-1490)
  • Georg Bock (1484-1503)
  • Heinrich Falcke (1489-1505)
  • Heinrich Suchten (1492-1501)
  • Georg Mandt (1502-1513)
  • Johann Schewecke II (1503-1512)
  • Matthias Zimmermann (1504-1513)
  • Anton Bokelmann (1506-1507)
  • Eberhard Ferber (1510-1522)
  • Gregor Brandt (1514-1524)
  • Heinrich Wise (1514-1521)
  • Philip Bischof II (1517-1535)
  • Matthias Lange (1522-1524, 1526-1529)
  • Kurt Suchten (1525)
  • Johann Wentland (1525)
  • Georg Zimmermann (1525)
  • Eduard Niederhof (1526-1533)
  • Johann von Werden (1526-1554)
  • Georg Schewecke (1531-1547)
  • Peter Behme (1536-1538)
  • Bartholomäus Brandt (1538-1548)
  • Tiedemann Giese (1540-1556)
  • Johann Brandes (1548-1577)
  • Johann Stutte (1550-1554)
  • Constantin Ferber I (1555-1588)
  • Johann Proite (1557-1578)
  • Georg Kleefeld (1558-1575)
  • Reinhold Mölner (1577-1585)
  • Georg Rosenberg (1578-1591)
  • Johann van der Linde(inne języki) (1581-1618)
  • Daniel Zierenberg (1586-1602)
  • Constantin Giese (1589-1604)
  • Gerard Brandes (1592-1611)
  • Johann von der Beke (1603-1611)
  • Bartłomiej Schachmann (1605-1614)
  • Andreas Borckmann (1612-1616)
  • Johann Speimann (1612-1625)
  • Bartholomäus Brandt (1615-1617)
  • Arnold von Holten (1617-1629)
  • Eggert von Kempen (1618-1636)
  • Valentin von Bodeck (1619-1635)
  • Ernest Kerl (1626-1629)
  • Adrian von der Linde I (1630-1631)
  • Johann Zierenberg (1630-1642)
  • Constantin Ferber III (1632-1654)
  • Johann Rogge (1636-1644)
  • Johann Ernest Schröer (1637-1639)
  • Nicolaus Pahl (1640-1649)
  • Elert von Bobart (1643-1644)
  • Daniel Falcke (1645-1646)
  • Adrian von der Linde II (1645-1682)
  • Heinrich Freder (1647-1654)
  • Friedrich Ehler (1650-1665)
  • Nathaniel Schmieden (1655-1663)
  • Georg von Bömeln (1655-1676)
  • Nicolaus von Bodeck (1664-1676)
  • Gabriel Krumhausen (1666-1685)
  • Daniel Proite (1677-1686)
  • Christian Schröder (1677-1701)
  • Gabriel Schumann (1683-1699)
  • Constantin Ferber IV (1686-1704)
  • Constantin Pahl (1687-1691)
  • Johann Ernst Schmieden (1692-1706)
  • Constantin Freder (1700-1707)
  • Reinold Wieder (1702-1707)
  • Andreas Borckmann (1704-1722)
  • Friedrich Gottleb Engelcke (1707-1715)
  • Joachim Hoppe (1708-1711)
  • Gabriel Bömeln (1708-1740)
  • Johann Ernst von der Linde (1712-1721)
  • Karl Ernst Bauer (1716-1719)
  • Johann Gotffried von Diesseldorf (1720-1745)
  • Salomon Gabriel Schumann (1722-1729)
  • Gottfried Bentzmann (1723-1734)
  • Abraham Groddeck (1730-1739)
  • Johann Wahl (1735-1757)
  • Carl Gottlieb Ehler (1740-1753)
  • Joachim Jakob Schrader (1741-1745)
  • Johann Karl Schwartzwald (1746-1748)
  • Nathanael Gottfried Ferber (1746-1755)
  • Friedrich Reyger (1750-1753)
  • Michael Schmidt (1754-1760)
  • Christian Gabriel Schröder (1754-1762)
  • Johann Renner (1756-1761)
  • Carl Groddeck (1758-1774)
  • Eduard Friedrich von Conradi (1761-1792)
  • Gottlieb Gabriel von Weickhmann (1762-1776)
  • Daniel Gralath (1763-1767)
  • Heinrich Zernecke (1768-1775)
  • Samuel Wolff (1775-1779)
  • Gottfried Schwartz (1776-1777)
  • Johann Gottlieb Pegelau (1777-1792)
  • Johann Bentzmann (1778-1792)
  • Johann Gottfried Reyger (1780-1792)

Lata 1794–1919

Zabór pruski

25 kwietnia 1794 – 31 sierpnia 1803 – Johann Christian von Lindenowski (prezydent)
1794 – Michael Groddeck (burmistrz policji)
1794 – E.F. von Gralath (burmistrz)
1794-? – Johann Willhelm Weickhmann (burmistrz)
16 kwietnia 1804 – 27 maja 1807 – Christian Ludwig Bax (prezydent)

„Wolne Miasto” Napoleońskie

1807-1808 – Carl Friedrich von Gralath (prezydent Senatu)
1807 – Daniel Andreas Zernecke (wiceprezydent Senatu)
1807 – Carl Renner (wiceprezydent Senatu)
1807 – Joachim Willhelm Weickhmann (wiceprezydent Senatu)
1808 – Jacob Ernst Schumann (wiceprezydent Senatu)
1808-1810 – Gottlieb Hufeland (prezydent Senatu)
1810-1814 – Johann Willhelm Wernsdorff (prezydent Senatu)

Rządy pruskie

Władzę wykonawczą miał Zarząd Miasta, którą kierował wybierany przez Radę Miejską i zatwierdzany przez króla nadburmistrz. Burmistrz wchodził w skład Zarządu Miasta i był szefem administracji miasta.

19 lutego 1814 – 28 marca 1850 – Joachim Heinrich Weickhmann (nadburmistrz)
1814-1820 – Johann Willhelm Wernsdorff (burmistrz)
1820-1827 – Carl Gottlieb Döring (burmistrz)
1827-1836 – Georg Alexander Lankau (burmistrz)
1836-1842 – Friedrich Gotthold Siewert (burmistrz)
1842-1846 – Georg Carl Jacobi (burmistrz)
1847-1862 – Samuel Friedrich Schumann (burmistrz)
styczeń 1850 – 29 grudnia 1862 – Karl August Groddeck (nadburmistrz)
1 stycznia 1863 – 30 listopada 1890 – Leopold von Winter (nadburmistrz)
1863-1875 – Johann Heinrich Lintz (burmistrz)
1876-1877 – Carl Mackbach (burmistrz)
1878-1894 – Albrecht Bruno Hageman (burmistrz)
8 stycznia 1891 – 21 stycznia 1896 – Karl Adolf Baumbach (nadburmistrz)
1895-1910 – Otto Trampe (burmistrz)
14 sierpnia 1896 – 30 listopada 1902 – Clemens Gottlieb Delbrück (nadburmistrz)
20 kwietnia 1903 – 8 lutego 1910 – Heinrich Ehlers (nadburmistrz)
12 sierpnia 1910 – 8 października 1918 – Heinrich Scholtz (nadburmistrz)
1910-1921 – Hugo Bail (burmistrz)
19 lutego 1919 – 6 grudnia 1920 – Heinrich Sahm (nadburmistrz)

Wolne Miasto Gdańsk

  • Heinrich Sahm (6 grudnia 1920 – 9 stycznia 1931, prezydent Senatu)
  • Ernst Ziehm (9 stycznia 1931 – 20 czerwca 1933, prezydent Senatu)
  • Hermann Rauschning (20 czerwca 1933 – 24 listopada 1934, prezydent Senatu)
  • Arthur Greiser (29 listopada 1934 – 1 września 1939, prezydent Senatu)

Lata 1939–1945

  • Georg Lippke (1 września 1939 – marzec 1945, nadburmistrz)
  • Friedrich Marzian (1 września 1939 – marzec 1945, burmistrz)

Zwierzchnicy władzy wykonawczej Gdańska od 1945

Prezydenci miasta Gdańska w latach 1945–1950

Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1950–1973

Zgodnie z ustawą Sejmu nastąpiło połączenie funkcji prezydenta miasta oraz przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej. Stanowisko prezydenta miasta przywrócono w 1973.

  • Piotr Stolarek (2 czerwca 1950 – 19 lutego 1953)
  • Stanisław Schmidt[5] (19 lutego 1953 – 16 grudnia 1954)
  • Julian Cybulski (16 grudnia 1954 – 12 lutego 1958)
  • Stanisław Schmidt (12 lutego 1958 – 27 lutego 1963)
  • Tadeusz Bejm (27 lutego 1963 – 10 czerwca 1969)
  • Jan Nikołajew[6] (10 czerwca 1969 – 13 grudnia 1973)

Prezydenci miasta Gdańska od 1973[7]

Przewodniczący organów stanowiących Gdańska od 1945

Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1945–1950

  • Alfred Kossakowski (10 lipca 1945 – 29 kwietnia 1948)
  • Leon Srebrnik (29 kwietnia 1948 – 6 października 1949)
  • Bolesław Gemza (6 października 1949 – 2 lipca 1950)

Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1950–1973

Zgodnie z ustawą Sejmu nastąpiło połączenie funkcji prezydenta miasta oraz przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej. Stanowisko prezydenta miasta przywrócono w 1973.

  • Piotr Stolarek (2 czerwca 1950 – 19 lutego 1953)
  • Stanisław Schmidt[5] (19 lutego 1953 – 16 grudnia 1954)
  • Julian Cybulski (16 grudnia 1954 – 12 lutego 1958)
  • Stanisław Schmidt (12 lutego 1958 – 27 lutego 1963)
  • Tadeusz Bejm (27 lutego 1963 – 10 czerwca 1969)
  • Jan Nikołajew[6] (10 czerwca 1969 – 13 grudnia 1973)

Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1973–1990

Przewodniczący rady miasta Gdańska od 1990[7]

Uwagi

  1. Gdańsk jest miastem na prawach powiatu.
  2. Dnia 15 maja 1457 przywilejem króla polskiego Kazimierza IV Jagiellończyka (w czasie wojny trzynastoletniej) zlikwidowano rozbicie aglomeracji gdańskiej, podporządkowując władzom Głównego Miasta także Stare Miasto, Osiek i Młode Miasto. Od tego momentu burmistrzowie Głównego Miasta stali się burmistrzami Gdańska jako całości.

Przypisy

  1. Biuletyn Informacji Publicznej – Urząd Miejski w Gdańsku [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2019-01-15].
  2. BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH – Encyklopedia Gdańska [online], gedanopedia.pl [dostęp 2019-01-15].
  3. Królewska życzliwość i łaska dla Gdańska. Rocznica wielkiego przywileju [online], pomorskie.eu [dostęp 2019-01-15].
  4. Kazimierz Jagiellończyk w Gdańsku – Wielki Przywilej [online], Kazimierz Jagiellończyk w Gdańsku – Wielki Przywilej – Kazimierz Jagiellończyk w Gdańsku – Wielki Przywilej – Wydarzenia – Wiedza – HISTORIA: POSZUKAJ [dostęp 2019-01-15].
  5. a b Stanisław Schmidt [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-25] (pol.).
  6. a b Jan Nikołajew [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  7. a b 30 lat samorządu terytorialnego. Zobacz pełną listę radnych, prezydentów i ich zastępców. gdansk.pl, 2020-05-25. [dostęp 2023-07-21].
  8. Paweł Adamowicz nie żyje. Prezydent Gdańska został zaatakowany nożem na imprezie WOŚP. [online], Wirtualna Polska, 14 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-14].
  9. Ewa Karendys, Aleksandra Dulkiewicz już oficjalnie pełni obowiązki prezydenta Gdańska [online], 17 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-17].
  10. Jarosław Polski [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  11. Janusz Lewiński [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2023-01-25] (pol.).
  12. Grabarek Bartoszewicz-Elżbieta [online], gedanopedia.pl [dostęp 2023-01-18] (pol.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się