1508 – Anna z Cebrowskich, żona Rafała z Sieniawy (zm. 1518), chorążego halickiego, w drodze spadku po Piotrze Cebrowskim, Żabokruckim i po Uhnowskich[4], otrzymała Brzeżany
w 1530 Brzeżany uzyskały z rąk Zygmunta I Staregoprawa miejskie staraniem hetmana Mikołaja Sieniawskiego. Zlokalizowane były na gruntach szlacheckich[5]. Przez niemal 200 lat należały do jego spadkobierców, zawdzięczając im swój rozwój i rozgłos
Od września 1939 do 1941 roku miasto pod okupacjąsowiecką; miały wtedy miejsce deportacje ludności (głównie Polaków) w głąb ZSRR.
W ostatnich dniach czerwca 1941 roku funkcjonariusze NKWD zamordowali w miejscowym więzieniu od 174 do 300 więźniów. Zwłoki zamordowanych grzebano na terenie zamku lub wrzucano do rzeki Złota Lipa. Od 80 do 107 więźniów ocalało, gdyż nalot niemieckiej Luftwaffe spowodował ucieczkę strażników[12][13].
W latach 1939 –1945 był to teren działalności nacjonalistów ukraińskich z OUN, a następnie z UPA. Z ich rąk zginęło ok. 40 polskich mieszkańców miasta, w tym Stefan Biliński, lekarz i ordynator szpitala miejskiego w Brzeżanach, oraz Tadeusz Mazurkiewicz, harcerz i członek AK[17].
Zamek Sieniawskich (w ruinach) – zbudował go Mikołaj Sieniawski w 1554 roku, rozbudowany został w XVII i XVIII wieku. Urządzony był z wielkim przepychem, należał do największych rezydencji magnackich Rzeczypospolitej, nazywany był Podolskim Wawelem. Na zamku przebywali m.in.: król August II Mocny (1698), książę Franciszek Rakoczy (1702) i car Piotr I Wielki (1707). Zdewastowany w XIX i XX wieku, za czasów gdy dziedzicem był Aleksander Potocki (1798–1868) – wojskowy, powstaniec 1830, emigrant, filantrop
Kościół zamkowy z XVII wieku – zdewastowany z kaplicą grobową Sieniawskich
Kaplica grobowa Sieniawskich – jedno z dawniejszych najwspanialszych polskich mauzoleów rodowych. Obecnie w całkowitej ruinie. Początek dewastacji zaczął się jeszcze w XIX wieku, kolejne zniszczenia przyniosła wojna krymska. Jej konserwacji w latach 70. XIX wieku podjął się Stanisław Potocki. W czasie I wojny światowej kaplica kolejny raz uległa zniszczeniom, a dzieło całkowitej dewastacji dokonane zostało po 1945 roku, kiedy zabrakło polskich opiekunów tego miejsca. Kaplica mieściła zespół nagrobków Sieniawskich: Anny Sieniawskiej (z 1574 roku), Jana Sieniawskiego (z 1583 roku), Mikołaja Sieniawskiego (z 1569 roku), Hieronima Sieniawskiego (z 1583 roku), Adama Hieronima Sieniawskiego (1619), Mikołaja Sieniawskiego (1636), Aleksandra Sieniawskiego (1621) i Prokopa Sieniawskiego (1626). Nagrobki obecnie są całkowicie zdewastowane. Zdaniem Mieczysława Orłowicza nagrobki w kaplicy w czasie swojej świetności były „godne wawelskich”. W kaplicy znajdowały się m.in. cynowe XVII wieczne sarkofagi z postaciami zmarłych na wiekach niemające odpowiednika w sztuce polskiej, które były dziełem wrocławskiego rzeźbiarza Jana Pfistera. Sarkofagi te (4 sztuki) szczęśliwie ocalały, dzięki ich wywiezieniu podczas wojny polsko-rosyjskiej w 1920 r. do Krakowa. Dziś znajdują się w kryptach na zamku Pieskowa Skała
Kościółek ormiański z XVIII wieku, na którego fasadzie znajdują się resztki fresku przedstawiającego Matkę Boską, autorstwa Edwarda Śmigłego-Rydza, siedziba jednej z 8 parafii ormiańsko-katolickich w międzywojennej Polsce
Roman Florer – polski dowódca wojskowy, pułkownik pilot Wojska Polskiego, ur. w Brzeżanach,
Julian Maria Fontana – polski śpiewak, prawnik, ur. w 1864 w Brzeżanach[19],
Tomasz Garlicki (zm. 9 marca 1920 we Lwowie[20]) – polski nauczyciel, profesor miejscowego gimnazjum[21], potem długoletni dyrektor Gimnazjum w Złoczowie[20]
Marian Golias – polski filolog klasyczny, doktor nauk humanistycznych, ur. w Brzeżanach,
Jan Edward Hofmokl – polski chirurg, ordynator, urodzony w 1840 w Brzeżanach,
↑Чисельність наявного населення України на 1 січня 2020 року. Статистичний збірник. За редакцією Марії ТІМОНІНОЇ. Київ: Державна служба статистики України, 2020, s. 64.
↑Karol Szajnocha, Jadwiga i Jagiełło, Lwów 1861, t. III s. 315, wersja elektroniczna
↑Aleksander Jabłonowski. Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. [W:] Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. XVIII (VII), Cz. II-a. Warszawa: drukarnia Piotra Laskanera i S-ki, 1903, s. 199.
↑Przedstawicielem rodu Uhnowskich był m.in. Dziersław z Uhnowa, kasztelan bełski; w literaturze – czasem Hunowskich.
↑Zenon Guldon, Jacek Wijaczka. Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku. w: „Czasy Nowożytne”, 21, 2008, s. 167.
↑ZbigniewZ.HundertZbigniewZ., Od towarzysza jazdy do wojewody podolskiego. Przebieg służby wojskowej Nikodema Żaboklickiego w latach 1656–1706 [online] [dostęp 2018-02-28](ang.).
↑Tekst deklaracji opublikowany w:Dz.U. z 1923 r. nr 49, poz. 333
↑Bogdan Musiał: Rozstrzelać elementy kontrrewolucyjne. Brutalizacja wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 roku. Warszawa: Stowarzyszenie Kulturalne Fronda, 2001, s. 135. ISBN 83-88747-40-1.
↑StanisławS.NiciejaStanisławS., dz. cyt.brak strony (książka)
Z „Sokoła” brzeżańskiego. „Kurjer Lwowski”. 398, s. 5, 26 sierpnia 1909.
Linki zewnętrzne
Brzeżany. Jednodniówka akademicka 1927. Inauguracyjne wydawnictwo Polskiego Akademickiego Koła Brzeżańczyków we Lwowie.. Lwów: Polskie Akademickie Koło Brzeżańczyków, 1927.brak strony w książce
Bogata strona o Brzeżanach, okolicznych miejscowościach i regionie
Brzeżany na stronie Fototeka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego
Powiat brzeżański w przewodniku z 1929 roku
Historia Żydów w Brzeżanach na portalu Wirtualny Sztetl
Brzeżany w Encyklopedii Ukrainy (ang.)
Architektura i urbanistyka. artifex.uksw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-30)].