Blanki, XV wiek (rysunek z Dictionnaire raisonné de l’architecture française du XIe au XVIe siècle, Eugène Viollet-le-Duc, 1856)
Blanki muru otaczającego Lenzburg
Blanki Bramy Wodnej w Bystrzycy Kłodzkiej

Blanki (krenelaż) – element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami – merlonami[1], pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń (tzw. miedza[1]), co miało ułatwić obronę w czasie oblężenia. Blanki stanowiły przedpiersie wieńczące mur, jednocześnie chroniąc biegnący za nimi chodnik strzelecki. W czasie walk w prześwitach pomiędzy zębami byli rozlokowani łucznicy.

W miarę rozpowszechniania się broni palnej w zębach przebijano wąskie strzelnice, likwidując z czasem prześwity pomiędzy merlonami.

Wyróżnia się dwa typy krenelażu:

  • blanki gibelińskie – typ krenelażu dekoracyjnego, który rozpowszechnił się w XIV–XV w., zwłaszcza we Włoszech. Merlony miały kształt „jaskółczego ogona”. Stosowane nie tylko w budowlach militarnych, ale także na budowlach nieobronnych (wówczas bez wyciętych strzelnic)[2].
  • blanki gwelfowskie – z merlonami prostokątnymi[2].

Blanki wykorzystywano w budownictwie obronnym, głównie w średniowieczu. W okresie późniejszym, w stylach nawiązujących do średniowiecza, stały się elementem dekoracyjnym, wieńczącym budowle nieobronne. Szczególnie często wykorzystywano je w architekturze neogotyku.

Jedną z bydgoskich ulic w południowej części Starego Miasta nazwano Pod Blankami.

Przypisy

  1. a b Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2013, s. 354. ISBN 978-83-213-4726-4.
  2. a b Bochenek R.H. 1000 słów o inżynierii wojskowej i fortyfikacjach. Wydawnictwo MON, Warszawa 1990, s. 24

Bibliografia


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się