Bitwa pod Sekigaharą, replika z 1854 r. oryginalnego obrazu na parawanie (byōbu) autorstwa Sadanobu Kanō (1597–1623) z lat dwudziestych XVII wieku
Bitwa pod Sekigaharą (jap.関ヶ原の戦いSeki-ga-hara no tatakai) – miała miejsce w dniu 21 października 1600 roku, w pobliżu japońskiej miejscowości Sekigahara (ob. miasteczko w południowo-zachodniej części prefektury Gifu).
Była to jedna z decydujących bitew w dziejach Japonii. Wyniosła na szczyt władzy Ieyasu Tokugawę (1543–1616), który potrafił to zwycięstwo militarne przekształcić w hegemonię swojego rodu, który władał krajem, aż do restauracji Meiji w drugiej połowie XIX wieku.
Przeciwnicy
Naprzeciw siebie stanęły dwie armie: wschodnia i zachodnia.
Armia wschodnia (tōgun), pod przywództwem Ieyasu Tokugawy. W jej skład wchodzili m.in.:
Jej siły oblicza się na ok. 130 tys. żołnierzy, jednak nie wszystkie oddziały brały udział w bitwie.
Armia zachodnia (seigun), koalicja zachodnich daimyō pod dowództwem Mitsunariego Ishidy, w skład której weszli m.in.:
Yoshihiro Shimazu
Yukinaga Konishi
Hideie Ukita
Hidemoto Mōri
Masaie Natsuka
Yoshitaka Ōtani
Ekei Ankokuji
Morichika Chōsokabe
Jej siły wynosiły ok. 80 tys. żołnierzy, ale podobnie jak w przypadku armii wschodniej, nie wszystkie oddziały wzięły udział w walce.
Oddziały Hideakiego Kobayakawy i Hiroie Kikkawy w decydującym momencie bitwy przeszły na stronę armii wschodniej.
Przebieg
Bitwa wybuchła, gdy podczas ogromnej ulewy oddziały Fukushimy, zmieniając swoje pozycje, wpadły na straż tylną Ukity. W ciężkich warunkach terenowych i w czasie deszczu armie rozpoczęły trwającą wiele godzin walkę.
Sytuacja armii zachodniej była lepsza dopóki wspomniane oddziały nie przeszły na stronę armii wschodniej. Zdrada zaowocowała pokaźnymi stratami w ludziach Konishiego i Ukity, którzy zostali niespodziewanie zaatakowani przez Hideakiego Kobayakawę. Po tym wydarzeniu panika ogarnęła armię zachodnią. Jednym z pierwszych, którzy uciekli był Mitsunari Ishida. Został złapany kilka dni później i publicznie stracony razem z Yukinagą Konishim i Ekei Ankokujim.
Ustawienie wojsk przed bitwą (na czerwono armia „wschodnia”, niebiesko – „zachodnia”, żółto – oddziały, które zmieniły strony
Zbroja Ieyasu Tokugawy w czasie bitwy
Upamiętnienie miejsca bitwy
Skutki
Bitwa wyniosła na szczyt władzy Ieyasu Tokugawę i otworzyła rodowi Tokugawa drogę do jego rzeczywistych rządów nad Japonią przez ponad 250 lat, poprzez okres Edo (1603–1868) do restauracji Meiji w połowie XIX wieku. Wokół Ieyasu uformowała się nowa struktura hegemonii. Zlikwidowano osiemdziesiąt siedem rodów daimyō, a czterem odebrano znaczne fragmenty ich posiadłości.
Strukturę państwową utworzoną przez Ieyasu i jego następców historycy nazwali bakuhan, co znaczy: „bakufu oraz domeny feudalne”. Baku jest pierwszym komponentem słowa bakufu, a han oznacza autonomiczną jednostkę pod władzą pana feudalnego daimyō.
Paul K. Davis: 100 Decisive Battles from Ancient Times to the Present. Oxford / New York: Oxford University Press, 2001. ISBN 978-0-19-514366-9.
J.W. Hall: Japonia od czasów najdawniejszych do dzisiaj. Krystyna Czyżewska-Madajewicz (przekł.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979. ISBN 83-06-00205-9.
S.R. Turnbull: The Samurai: A Military History. New York: MacMillan Publishing, 1977. ISBN 0-02-620540-8.
Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Ossolineum, 1984. ISBN 83-04-01486-6.
Linki zewnętrzne
Polityka.pl: Jan M. Długosz "Bitwa pod Sekigaharą" 2010-11-19
