Beczka sterowana to obrót wokół osi podłużnej
Tor lotu i widoczny obrót w czasie beczki sterowanej

Beczka – figura akrobacji lotniczej, w trakcie której statek powietrzny wykonuje obrót dookoła swojej osi podłużnej (biegnącej wzdłuż kadłuba).

Beczkę dzielimy na powolną (sterowaną) i szybką (autorotacyjną). Beczka powolna może być dodatkowo akcentowana, gdy po obrocie o zadany kąt pilot zatrzymuje na chwilę obrót maszyny (akcentuje). Beczka akcentowana co 90 stopni, to tzw. „beczka na cztery tempa”.

Beczka sterowana

Wbrew pozorom wykonanie tej figury akrobacyjnej (aileron roll (ang.)) nie polega wyłącznie na przechyleniu drążka sterowego w prawą lub lewą stronę i utrzymaniu żądanego kierunku lotu. Gdy bowiem dojdzie do położenia maszyny płatem prostopadle do ziemi – siła nośna płatów nie równoważy ciężaru. Aby maszyna w tym momencie utrzymała wysokość (nie przepadła) pilot do wytworzenia siły nośnej używa kadłuba maszyny, zadzierając go w tym położeniu. Wymaga to precyzyjnego sterowania sterem kierunku, który w tym czasie pełni rolę steru wysokości i sterem wysokości pełniącym rolę steru kierunku. Jeśli dodamy do tego sterowanie lotkami i fakt, iż w locie plecowym potrzebna siła nośna wymaga większego kąta natarcia niż w położeniu normalnym – wyłania się obraz bardzo złożonej pracy sterami przez pilota w tej figurze akrobacji.

Z tego powodu sterowana beczka uchodzi za jedną z najtrudniejszych figur akrobacji lotniczej.

Beczka szybka

Beczka szybka (autorotacyjna, snap roll (ang.)) jest wykonywana zupełnie odmiennie – wprowadzenie jest podobne do wprowadzenia w korkociąg (choć zazwyczaj jest to „poziomy korkociąg”), jednak odbywa się przy większej prędkości początkowej. Polega na energicznym, jednoczesnym, pełnym wychyleniu steru wysokości (dla wejścia w nadkrytyczny kąt natarcia), oraz steru kierunku i czasem lotki w pożądanym kierunku rotacji (dla zainicjowania autorotacji).

Sam obrót (rotacja) w beczce szybkiej nie wynika z działania lotek, które nie biorą udziału w tej figurze akrobacji, a z różnicy siły nośnej, jaka występuje w wyniku niesymetrycznego zerwania strug na płacie.

W beczce szybkiej samolot (lub szybowiec) nieco wznosi się w początkowej fazie i opada pod koniec (jeżeli jest wykonywana w locie poziomym). W beczce szybkiej są większe przeciążenia, niż w beczce sterowanej.

Szybowiec Swift wykonujący beczkę (sterowaną) na holu. Widoczne ustawienie "nosem do góry" konieczne dla zachowania poziomego lotu w tej fazie figury oraz (prawe skrzydło) wychylenie lotki

Beczkę wykonuje się zazwyczaj na samolocie akrobacyjnym lub szybowcu akrobacyjnym z uwagi na wymagania odnośnie do sterowania jak i przeciążenia.

18 czerwca 1952 roku pilot Andrzej Abłamowicz wykonał pierwszą w Polsce beczkę sterowaną szybowcem podczas lotu holowego za samolotem.

Bibliografia


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się