Bałchasz
Балқаш
Ilustracja
Bałchasz – zdjęcie satelitarne z 2003 r.
Położenie
Państwo

 Kazachstan

Miejscowości nadbrzeżne

Bałchasz, Saryszagan, Prioziorsk

Wysokość lustra

ok. 340 m n.p.m.

Wyspy

Basarał, Tasarał

Morfometria
Powierzchnia

16 400 (stan 2000)[1] km²

Wymiary
• max długość
• max szerokość


605 km
74 km

Głębokość
• średnia
• maksymalna


5,8 m
27 m

Objętość

95 km³ (w 2000 r.)

Hydrologia
Rzeki zasilające

Ili, Aksu, Karatał, Ajagöz

Rodzaj jeziora

bezodpływowe jezioro

Położenie na mapie Kazachstanu
Mapa konturowa Kazachstanu, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Bałchasz”
Ziemia46°32′27″N 74°52′44″E/46,540833 74,878889
Mapka jeziora
Zlewnia jeziora Bałchasz

Bałchasz (kaz. Балқаш, Bałkasz; ros. Балхаш, Bałchasz) – bezodpływowe jezioro w Kazachstanie, w Kotlinie Bałchasko-Ałakolskiej. Zlewnia jeziora stanowi 413 000 km². Przy długości 600 km, jego średnia głębokość wynosi 6 m. Lustro wody znajdujące się na rzędnej ok. 340 m n.p.m. ulega znacznym wahaniom[2].

Morfologia

Mapa jeziora z Encyklopedii Powszechnej S. Orgelbranda 1903

Północny brzeg jest wysoki i skalisty, południowy – niski i piaszczysty. W zachodniej części (płytszej, 58% powierzchni i 46% objętości) woda jest słodka, we wschodniej (głębszej, 42% powierzchni i 54% objętości) słona[3]. Przyczynami takiej anomalii są wąskie połączenie obu części jeziora, silne parowanie związane z położeniem geograficznym oraz lokacja rzeki Ili, która przenosi ogromne masy słodkiej wody z topniejących śniegów z gór, w zachodniej części. Dolinę rzeki widać na zdjęciu obok (duży ciemny pas w południowo-zachodniej części).

Do jeziora uchodzą rzeki: Ili, Aksu, Karatał i Ajagöz.

Historia

Jezioro stanowi granicę północną Siedmiorzecza – historycznej krainy od połowy XVIII wieku będącej prowincją Chin, od 1864 – 1936 w składzie Rosji, kiedy (do 1920) istniało siedmiorzeckie wojsko kozackie.

Na północnym brzegu jeziora znajduje się miasto Bałchasz – ośrodek eksploatacji bogatych złóż miedzi.

W okolicy Saryszaganu nad jeziorem znajdował się poligon wojskowy „A” do testowania rakiet dla radzieckich wojsk obrony powietrznej, urządzony postanowieniem władz ZSRR z 17 sierpnia 1956 roku[4].

Przyroda

Pustynie i półpustynie wokół jeziora porośnięte są przęślą Ephedra lematolepis, saksaułem czarnym Haloxylon ammodendron, bylicami i kauczukodajną chondrillą wysoką[2]. Fauna zbiornika jest bardzo uboga z uwagi na skład chemiczny wód i młodość akwenu. Z ryb w jeziorze żyją tylko cztery gatunki: okoń bałchaski (Perca schrenki, endemit), jeden gatunek śliza oraz dwa gatunki marynki[5].

Przypisy

  1. Igor S. Zektser, Lorne G. Everett Groundwater and the Environment: Applications for the Global Community [1].
  2. a b L.S. Berg: Przyroda ZSRR. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 160, 178.
  3. International Lake Environment Committee.
  4. Siergiej Ganin, Aleksandr Karpienko: Zienitnaja rakietnaja sistiema S-300. Petersburg: 2001, s. 14, seria: Niewskij Bastion. (ros.).
  5. S. P. Susłow, Geografia fizyczna azjatyckiej części ZSRR, PWN, Warszawa, 1961, s. 642

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się