Relief lakoński z przedstawieniem bóstw chtonicznych (2 poł. VI w. p.n.e.)

Bóstwa chtoniczne (gr. χθόνιος chthónios ‘w, pod, poniżej ziemi’, od χθών chthṓn, ‘ziemia’[1]; odnoszący się do Ziemi; ziemski; podziemny; zrodzony z ziemi) – typ bóstw tellurycznych czczonych jako bóstwa ciemności i śmierci oraz ziemi i jej płodności.

Określenie „chtoniczny” nawiązuje lub odnosi się do bóstw lub duchów z zaświatów, związanych zwłaszcza z religią starożytnej Grecji.

Kulty chtoniczne znane są w większości religii. Wiążą się ściśle z kultem Matki-Ziemi, z którego prawdopodobnie się rozwinęły. Ważnym punktem jest tu utożsamienie Ziemi z łonem kobiety: człowiek rodzi się z łona matki-kobiety, aby po śmierci wrócić do łona Matki-Ziemi (śmierć widziana jako powrót do „domu”). Podkreśla to nierozerwalny związek narodzin i śmierci, który człowiek uświadomił sobie prawdopodobnie wraz z odkryciem rolnictwa i dostrzeżeniem analogii pomiędzy życiem ludzkim a życiem rośliny – kruchym, lecz nieustannie odradzającym się z łona ziemi.

Naturalne jest powiązanie bóstw chtonicznych zarówno z wegetacją, jak i ze śmiercią. Typowe przykłady bóstw chtonicznych stanowią:

Niekiedy zalicza się też do nich bóstwa wulkanów i ognia podziemnego (np. rzymskiego Wulkana) wczesne bóstwa mające powiązania z ziemią (np. grecka Gaja).

Zobacz też

Przypisy

  1. Chthonios, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon.

Bibliografia


Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się