Książka w języku cerkiewnosłowiańskim przedstawiająca symbol atanazjański, Czernihów.

Atanazjański symbol wiary[1] również Symbol atanazjański (łac. Symbolum Athanasianum) – wyznanie wiary definiujące pojęcie Trójcy Świętej. Powstało pomiędzy 450 a 500 rokiem n.e. na terenie Hiszpanii lub Galii. Symbol ten cieszy się takim samym autorytetem, co inne wyznania wiary przyjęte w Kościele powszechnym. Używają go także anglikanie[2] i luteranie[3]. Symbol ten odmawiało się w dawnej liturgii rzymskiej podczas Primy w niedzielę po Pięćdziesiątnicy i w uroczystość Przenajświętszej Trójcy[4].

Od średniowiecza rozpowszechnione na równi z symbolem apostolskim (Symbolum Apostolicum) i nicejskim (Symbolum Niceanum)[2].

Wyznanie wiary zwane również (od pierwszego słowa tekstu) „Quicumque”, tzn. „Ktokolwiek”.

Od VII do XVII wieku mylnie przypisywano autorstwo tego wyznania wiary patriarsze aleksandryjskiemu, Atanazemu (ok. 295–373), gorącemu obrońcy dogmatu o Trójcy Świętej oraz nauki o Bóstwie Jezusa. Na podobnej zasadzie bywa przypisywane również Ambrożemu z Mediolanu (ok. 339–397)[2].

Tekst[5]

Tekst łaciński Tekst polski

1. Quicúmque vult salvus esse, *
ante ómnia opus est,
ut téneat cathólicam fidem:

2. Quam nisi quisque íntegram
inviolatámque serváverit, *
absque dúbio in ætérnum períbit.

3. Fides autem cathólica hæc est: *
ut unum Deum in Trinitáte,
et Trinitátem in unitáte venerémur.

4. Neque confundéntes persónas, *
neque substántiam separántes.

5. Alia est enim persóna Patris ália Fílii, *
ália Spíritus Sancti:

6. Sed Patris, et Fílii, et Spíritus Sancti
una est divínitas, *
æquális glória, coætérna maiéstas.

7. Qualis Pater, talis Fílius, *
talis Spíritus Sanctus.

8. Increátus Pater, increátus Fílius, *
increátus Spíritus Sanctus.

9. Imménsus Pater, imménsus Fílius, *
imménsus Spíritus Sanctus.

10. Ætérnus Pater, ætérnus Fílius, *
ætérnus Spíritus Sanctus.

11. Et tamen non tres ætérni, *
sed unus ætérnus.

12. Sicut non tres increáti, nec tres imménsi, *
sed unus increátus,
et unus imménsus.

13. Simíliter omnípotens Pater,
omnípotens Fílius, *
omnípotens Spíritus Sanctus.

14. Et tamen non tres omnipoténtes, *
sed unus omnípotens.

15. Ita Deus Pater, Deus Fílius, *
Deus Spíritus Sanctus.

16. Et tamen non tres dii, *
sed unus est Deus.

17. Ita Dóminus Pater, Dóminus Fílius, *
Dóminus Spíritus Sanctus.

18. Et tamen non tres Dómini, *
sed unus est Dóminus.

19. Quia, sicut singillátim unamquámque persónam Deum ac Dóminum confitéri christiána veritáte compéllimur: *
ita tres Deos aut Dóminos dícere cathólica religióne prohibémur.

20. Pater a nullo est factus: *
nec creátus, nec génitus.

21. Fílius a Patre solo est: *
non factus, nec creátus, sed génitus.

22. Spíritus Sanctus a Patre et Fílio: *
non factus, nec creátus,
nec génitus, sed procédens.

23. Unus ergo Pater, non tres Patres:
unus Fílius, non tres Fílii: *
unus Spíritus Sanctus, non tres Spíritus Sancti.

24. Et in hac Trinitáte nihil prius aut postérius, nihil maius aut minus: *
sed totæ tres persónæ coætérnæ
sibi sunt et coæquáles.

25. Ita ut per ómnia, sicut iam supra dictum est, *
et únitas in Trinitáte,
et Trínitas in unitáte veneránda sit.

26. Qui vult ergo salvus esse, *
ita de Trinitáte séntiat.

27. Sed necessárium est ad ætérnam salútem, *
ut incarnatiónem quoque Dómini nostri Iesu Christi fidéliter credat.

28. Est ergo fides recta ut credámus
et confiteámur, *
quia Dóminus noster Iesus Christus,
Dei Fílius, Deus et homo est.

29. Deus est ex substántia Patris
ante saéculagénitus: *
et homo est ex substántia matris in saéculo natus.

30. Perféctus Deus, perféctus homo: *
ex ánima rationáli et humána carne subsístens.

31. Æquális Patri secúndum divinitátem; *
minor Patre secúndum humanitátem.

32. Qui, licet Deus sit et homo, *
non duo tamen, sed unus est Christus.

33. Unus autem non conversióne divinitátis
in carnem,*
sed assumptióne humanitátis in Deum.

34. Unus omníno, non confusióne substántiæ, *
sed unitáte persónæ.

35. Nam sicut án et caro unus est homo: *
ita Deus et homo unus est Christus.

36. Qui passus est pro salúte nostra:
descéndit ad ínferos: *
tértia die resurréxit a mórtuis.

37. Ascéndit ad cælos,
sedet ad déxteram Dei Patris omnipoténtis: *
inde ventúrus est iudicáre vivos et mórtuos.

38. Ad cuius advéntum omnes hómines resúrgere habent cum corpóribus suis: *
et redditúri sunt de factis própriis ratiónem.

39. Et qui bona egérunt, ibunt in vitam ætérnam: *
qui vero mala,
in ignem ætérnum.

40. Hæc est fides cathólica, *
quam nisi quisque fidéliter firmitérque credíderit,
salvus esse non póterit.

1. Ktokolwiek chce być zbawiony, *
musi przede wszystkim
wyznawać wiarę katolicką;

2. Której jeśliby kto nie zachował całej i nienaruszonej, *
bez wątpienia zginie na wieczność.

3. Wiara zaś katolicka polega na tym, *
abyśmy czcili jednego Boga w Trójcy,
a Trójcę w jedności.

4. Nie mieszając Osób *
ani nie rozdzielając istoty.

5. Inna jest bowiem Osoba Ojca, inna Syna, *
inna Ducha Świętego:

6. Lecz Ojca i Syna, i Ducha Świętego jedno jest Bóstwo, *
równa chwała, współwieczny majestat.

7. Jaki Ojciec, taki Syn, *
taki Duch Święty.

8. Nie stworzony Ojciec, nie stworzony Syn, *
nie stworzony Duch Święty.

9. Niezmierzony Ojciec, niezmierzony Syn, *
niezmierzony Duch Święty.

10. Wiekuisty Ojciec, wiekuisty Syn, *
wiekuisty Duch Święty.

11. A jednak nie trzej wiekuiści, *
lecz jeden wiekuisty.

12. Jak i nie trzej nie stworzeni ani trzej niezmierzeni, *
lecz jeden nie stworzony
i jeden niezmierzony.

13. Podobnie wszechmocny jest Ojciec, wszechmocny Syn, *
wszechmocny i Duch Święty.

14. A jednak nie trzej wszechmocni, *
lecz jeden wszechmocny.

15. Podobnie Bogiem jest Ojciec, Bogiem Syn *
i Bogiem Duch Święty.

16. A jednak nie trzej bogowie, *
lecz jeden jest Bóg.

17. Tak też Panem jest Ojciec, Panem Syn, *
Panem i Duch Święty.

18. A jednak nie trzej panowie, *
lecz jeden jest Pan.

19. Ponieważ jak każdą z osób osobno Bogiem i Panem prawda chrześcijańska wyznawać nam każe, *
tak katolicka religia zabrania nam mówić o trzech bogach lub trzech panach.

20. Ojciec przez nikogo nie został uczyniony *
ani stworzony, ani zrodzony.

21. Syn pochodzi od samego Ojca, *
nie jest uczyniony ani stworzony, lecz zrodzony.

22. Duch Święty pochodzi od Ojca i Syna, *
nie jest ani uczyniony, ani stworzony,
ani zrodzony, lecz pochodzący.

23. Jeden więc jest Ojciec, a nie trzej ojcowie; jeden Syn, a nie trzej synowie; *
jeden Duch Święty, a nie trzej duchowie święci.

24. I nic w tej Trójcy nie jest wcześniejsze lub późniejsze, nic większe lub mniejsze, *
lecz trzy osoby w całości są sobie współwieczne
i zupełnie równe.

25. Tak iż we wszystkim - jak już wyżej powiedziano - *
trzeba czcić i jedność w Trójcy,
i Trójcę w jedności.

26. Kto zatem chce być zbawiony, *
niech takie o Trójcy ma przekonanie.

27. Lecz konieczne jest dla wiecznego
zbawienia, *
by także należycie wierzyć we Wcielenie Pana naszego Jezusa Chrystusa.

28. Wiara katolicka polega na tym, aby wierzyć
i wyznawać, *
że Pan nasz Jezus Chrystus,
Syn Boży, jest Bogiem i człowiekiem.

29. Jest Bogiem jako zrodzony z istoty Ojca przed wiekami *
i jest człowiekiem jako zrodzony z istoty matki w czasie.

30. Prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, *
złożony z rozumnej duszy i ludzkiego ciała.

31. Równy Ojcu według bóstwa, *
mniejszy od Ojca według człowieczeństwa.

32. A choć jest i Bogiem, i człowiekiem, *
to jednak Chrystus nie jest dwiema osobami, lecz jedną.

33. Jedną zaś osobą jest nie przez przemianę Bóstwa w naturę cielesną, *
ale przez przyjęcie człowieczeństwa w Boga.

34. Jeden najzupełniej nie przez zmieszanie
natur, *
ale przez jedność osoby.

35. Albowiem jak rozumna dusza i ciało jednym są człowiekiem, *
tak Bóg i człowiek jednym są Chrystusem.

36. Poniósł On mękę dla naszego zbawienia,
zstąpił do otchłani, *
trzeciego dnia zmartwychwstał.

37. Wstąpił na niebiosa,
siedzi po prawicy Boga Ojca wszechmogącego, *
stamtąd przyjdzie sądzić żywych i umarłych.

38. Na jego przyjście wszyscy ludzie mają powstać w swoich ciałach *
i zdadzą sprawę z własnych uczynków.

39. Ci, którzy dobro czynili, przejdą do życia wiecznego, *
ci zaś, którzy zło czynili,
do ognia wiecznego.

40. Taka jest wiara katolicka; *
jeśli ktoś nie będzie jej należycie i stanowczo wyznawał,
nie może być zbawiony.

Przypisy

  1. Lucjan Balter: Atanazjański symbol wiary. W: Encyklopedia Katolicka. T. I: A – BAPTYŚCI. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II., 1989, s. 1024–1025. ISBN 83-86668-01-6.
  2. a b c Ostatnie symbole starożytności
  3. Śpiewnik ewangelicki 2019 ↓, s. 1632.
  4. Księga mojego życia. Św. Teresa od Jezusa, wydawnictwo: Flos Carmeli, Poznań (2010), s. 455, przypis 41
  5. Tekst według Opus Dei: Symbol Atanazjański (Quicumque)

Linki zewnętrzne

  • www.ultramontes.pl: Tekst Quicumque według dodatku do książki: O prawdziwości Religii katolickiej podług św. Augustyna wolnym przekładem napisał L. R., Kraków 1853, ss. 213-229
  • www.ultramontes.pl: Wyznanie wiary św. Atanazego (Przekład wierszem na język polski), Maurycy hr. Dzieduszycki
  • Tomasz Kaczmarek, Wyznania wiary starożytnego Kościoła, Studia Włocławskie 9/2006, s. 93-107

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się