Artakserkses III Ochos[1] (staropers. 𐎠𐎼𐎫𐎧𐏁𐏂) (zm. 338 p.n.e.[1]) – król perski z dynastii Achemenidów, syn i następca Artakserksesa II oraz królowej Statejry[1]. Panował w latach 358-338 p.n.e., od 342 p.n.e. był także władcą Egiptu[1]. Na czas jego panowania przypada krótkotrwały renesans potęgi perskiego imperium.
Był najmłodszym z trojga synów Artakserksesa II i Statejry; jego starszymi braćmi byli Dariusz i Ariaspes[1]. Poza nimi Artakserkses miał rzekomo jeszcze ponad setkę synów z konkubin[1]. Dariusz został skazany przez ojca na śmierć, zaś Ariaspesa skłoniono do popełnienia samobójstwa[1].
Artakserkses III był bezwzględnym władcą i despotą, zyskując sobie opinię najbardziej krwiożerczego ze wszystkich achemenidzkich władców[2]. Po objęciu tronu zgładził krewnych zagrażających jego władzy[1]. Podporządkował sobie buntujących się satrapów z wyjątkiem satrapy KariiMauzolosa[1]. Stłumił też bunty w Fenicji i na Cyprze[1]. Zawarł sojusz z królem Filipem IImacedońskim, który był formą wywarcia presji na popierające buntowników Ateny. Układ ten wyznaczał strefy wpływów obu stronom: Persja miała panować w Azji Mniejszej, Macedonii zaś przypaść miała w udziale Grecja.
Artakserkses jako faraon (w podwójnej egipskiej koronie)
W 343 p.n.e. podjął udaną wyprawę celem odzyskania utraconego przez jego ojca Egiptu. Do kluczowego, zwycięskiego dla Artakserksesa starcia doszło pod Peluzjum[1]. Osiągnął cel za pomocą greckich najemników, którzy w tych czasach zaczęli odgrywać coraz większą rolę w perskim wojsku[1]. Satrapą Egiptu uczynił Ferendatesa[1]. Ochos własnoręcznie zabił świętego dla Egipcjan byka Apisa i nakazał czcić wprowadzonego przez siebie osła[1]. Zabito także świętego barana w Mendes[3]. Dla upamiętnienia podboju na niektórych bitych w jego państwie monetach przedstawiany był w egipskiej koronie[1].
Zginął otruty przez spiskowców, którym przewodził eunuchBagoas[1]. Ocenia się, że choć Ochos był krwiożerczy, to był jednocześnie zdolny, a jego zabójca mordując go zniszczył imperium perskie[4]. Jego następcą został syn – Arses.
