Andrzej Dzięga
Ilustracja
Andrzej Dzięga (2021)
Herb duchownego Dominus Jesus
Panem jest Jezus
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1952
Radzyń Podlaski

Arcybiskup metropolita
szczecińsko-kamieński
Okres sprawowania

2009–2024

Biskup diecezjalny sandomierski
Okres sprawowania

2002–2009

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

11 czerwca 1977

Nominacja biskupia

7 października 2002

Sakra biskupia

24 listopada 2002

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Komandorski Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny)
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

24 listopada 2002

Miejscowość

Sandomierz

Miejsce

katedra sandomierska

Konsekrator

Józef Kowalczyk

Współkonsekratorzy

Józef Życiński
Wacław Świerzawski

Ilustracja
Andrzej Dzięga (2009)
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1952
Radzyń Podlaski

Siły zbrojne

Siły Zbrojne RP

Andrzej Dzięga (ur. 14 grudnia 1952 w Radzyniu Podlaskim) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor habilitowany nauk prawnych, pułkownik Wojska Polskiego, dziekan Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1999–2003, biskup diecezjalny sandomierski w latach 2002–2009, arcybiskup metropolita szczecińsko-kamieński w latach 2009–2024, od 2024 arcybiskup senior archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Urodził się 14 grudnia 1952 w Radzyniu Podlaskim. Pochodzi z rodziny liczącej pięcioro dzieci, spośród których trzech braci zostało duchownymi. W 1971 ukończył liceum ogólnokształcące w Radzyniu Podlaskim i zdał egzamin dojrzałości[1].

W latach 1971–1977 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Siedlcach[2]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 11 czerwca 1977 biskup diecezjalny siedlecki Jan Mazur[3]. Od 1978 do 1980 był słuchaczem Zaocznego Studium Pastoralnego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 1982–1985 odbył studia na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, które ukończył z licencjatem. Doktorat z nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego uzyskał w 1988 na podstawie dysertacji Recepcja myśli Giuseppe Chiovendy w kościelnym procesie ustnym[2].

Prezbiter

W latach 1977–1978 pracował jako wikariusz w parafii w Malowej Górze, następnie w latach 1978–1982 w Radoryżu Kościelnym[1][4].

W latach 1987–1989 był notariuszem Sądu Biskupiego Siedleckiego, następnie w latach 1989–2002 sędzią tego sądu. Ponadto w latach 1992–1995 pełnił funkcję kanclerza Kurii Biskupiej Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego w Warszawie, a w latach 1993–2002 wikariusza sądowego Biskupa Drohiczyńskiego. Od 1989 do 1991 był wicepostulatorem w procesie beatyfikacyjnym Męczenników Podlaskich, zaś od 1994 do 1997 promotorem I Synodu Diecezji Drohiczyńskiej[2].

Otrzymał godności kanonika gremialnego Kapituły Katedralnej w Drohiczynie oraz kapelana honorowego Jego Świątobliwości[5].

Działalność naukowo-dydaktyczna

Był wykładowcą Wyższego Seminarium Duchownego w Drohiczynie[6]. W 1989 został pracownikiem naukowo-dydaktycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Podjął się prowadzenia wykładów z przedmiotów z zakresu kościelnego prawa procesowego i polskiego prawa rodzinnego. W 1995 na podstawie rozprawy Strony sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk prawnych[2]. W 1998 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[1]. W latach 1996–2008 pełnił funkcję kierownika Katedry Kościelnego Prawa Procesowego[2]. Od 1996 do 2001 był kuratorem Katedry Kościelnego Prawa Małżeńskiego i Rodzinnego, zaś w 2001 został kuratorem Katedry Kościelnego Prawa Karnego. W latach 1996–1999 sprawował urząd prodziekana Wydziału Prawa Kanonicznego i Świeckiego, następnie w latach 1999–2003 był dziekanem Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji[7]. W 2009 został kierownikiem Katedry Prawa Rodzinnego i Praw Rodziny[8].

Został członkiem Stowarzyszenia Kanonistów Polskich[4]. Objął funkcje redaktora serii wydawniczej „Kościelne Prawo Procesowe. Materiały i studia”[5] i członka rady naukowej kwartalnika „Prawo i Więź[9].

Biskup

7 października 2002 papież Jan Paweł II mianował go biskupem diecezjalnym diecezji sandomierskiej[10][4]. 24 listopada 2002 odbył ingres do katedry w Sandomierzu, gdzie otrzymał święcenia biskupie[11]. Konsekrował go arcybiskup Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce, w asyście Józefa Życińskiego, arcybiskupa metropolity lubelskiego, i Wacława Świerzawskiego, biskupa seniora sandomierskiego[3]. Na swoje dewizę biskupią wybrał słowa „Dominus Jesus” (Panem jest Jezus)[12]. Będąc biskupem sandomierskim, zainicjował środowiskowe pielgrzymki do sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Ogłosił w diecezji sandomierskiej w 2005 Rok Rodziny. Udzielił również poparcia inicjatywie parlamentarnej mającej na celu wprowadzenie do Konstytucji RP zapisu o ochronie życia człowieka od poczęcia do naturalnej śmierci[1]. W 2009 ustanowił nagrodę „Protector Vitae” dla obrońców życia poczętego w diecezji sandomierskiej[13].

21 lutego 2009 papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą szczecińsko-kamieńskim[14][15]. Urząd objął kanonicznie 31 marca 2009[16], natomiast ingres do archikatedry św. Jakuba Apostoła w Szczecinie odbył 4 kwietnia 2009[17][18]. 29 czerwca 2009 odebrał z rąk Benedykta XVI paliusz metropolitalny[19]. Jako arcybiskup metropolita szczecińsko-kamieński objął również urząd wielkiego kanclerza Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego[1]. W latach 2020–2021 do Nuncjatury Apostolskiej w Polsce wpłynęły co najmniej cztery zawiadomienia o jego zaniedbaniach w sprawach dotyczących wykorzystywania seksualnego małoletnich przez podległych mu księży w diecezji sandomierskiej i archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej oraz zarządzania archidiecezją[20]. W następstwie przeprowadzonego dochodzenia kanonicznego, szczególnie na podstawie przepisów motu proprio Vos estis lux mundi[21], 24 lutego 2024 papież Franciszek przyjął jego rezygnację z funkcji arcybiskupa metropolity szczecińsko-kamieńskiego[22] i ustanowił biskupa diecezjalnego koszalińsko-kołobrzeskiego Zbigniewa Zielińskiego administratorem apostolskim sede vacante archidiecezji[23].

W ramach Konferencji Episkopatu Polski objął funkcje przewodniczącego: Komisji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Komisji Mieszanej Biskupi – Wyżsi Przełożeni Zakonni oraz Rady Prawnej. Ponadto został członkiem: Rady Stałej, Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP, Komisji Rewizyjnej, Rady ds. Rodziny, a także Zespołu ds. Duszpasterskiej Troski o Radio Maryja[2].

Był współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego lubelskiego Artura Mizińskiego (2004), biskupów pomocniczych zielonogórsko-gorzowskich: Tadeusza Lityńskiego (2012) i Adriana Puta (2022), a także biskupa pomocniczego szczecińsko-kamieńskiego Henryka Wejmana (2014)[3].

W 2002 został mianowany podpułkownikiem[11], w 2009 został awansowany do stopnia pułkownika[24].

Odznaczenia i wyróżnienia

Postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z 20 grudnia 2017 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderem Odrodzenia Polski[25][26]. W okresie pracy w Ordynariacie Polowym Wojska Polskiego otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi oraz brązowy medal „Za zasługi dla obronności kraju”[5]. Został również odznaczony węgierskim Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi[27].

W 2006 z nadania Burmistrza Sandomierza otrzymał Honorowe Wyróżnienie „Bene Meritus”[28].

W 2014 otrzymał tytuł doktora honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Pétera Pázmánya w Budapeszcie[29].

Przypisy

  1. a b c d e M. Kołodziejczyk. „Polska może być Boża i Radzyń może być Boży”. Ksiądz Arcybiskup Andrzej Dzięga. „Radzyński Rocznik Humanistyczny”. tom 8/2010, s. 297–305. RaSIL. ISSN 1643-4374. [dostęp 2013-06-19]. 
  2. a b c d e f Nota biograficzna Andrzeja Dzięgi na stronie diecezji sandomierskiej. sandomierz.opoka.org.pl (arch.). [dostęp 2015-01-21].
  3. a b c Andrzej Dzięga. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2022-08-13]. (ang.).
  4. a b c Ks. Andrzej Dzięga nowym biskupem diecezji sandomierskiej (biogram). ekai.pl (arch.), 2002-10-07. [dostęp 2018-07-10].
  5. a b c M. Kołodziejczyk. Nowy biskup sandomierski. „Niedziela”. 47/2002. ISSN 0208-872X. [dostęp 2013-06-19]. 
  6. J. Łoniewski. 45 lat Wyższego Seminarium Duchownego w Drohiczynie (1951–1996). „Studia Teologiczne Białystok – Drohiczyn – Łomża”. 15 (1997). s. 225–243. ISSN 0239-801X. [dostęp 2018-04-10]. 
  7. Kim jest abp Andrzej Dzięga?. ekai.pl (arch.), 2009-02-21. [dostęp 2018-07-10].
  8. Nota biograficzna Andrzeja Dzięgi na stronie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. kul.pl (arch.). [dostęp 2016-02-28].
  9. Rada naukowa. prawoiwiez.edu.pl (arch.). [dostęp 2018-10-22].
  10. Rinuncia del Vescovo di Sandomierz (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2002-10-07. [dostęp 2014-05-04]. (wł.).
  11. a b Nuncjusz konsekrował nowego biskupa sandomierskiego. ekai.pl (arch.), 2002-11-24. [dostęp 2018-07-10].
  12. Andrzej Dzięga na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-18].
  13. W skrócie. „Przewodnik Katolicki”. 2/2009. s. 13. ISSN 0137-8384. 
  14. Rinuncia dell’Arcivescovo Metropolita di Szczecin-Kamień (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2009-02-21. [dostęp 2014-05-04]. (wł.).
  15. Komunikat Nuncjatury – arch. szczecińsko-kamieńska. episkopat.pl (arch.), 2009-02-21. [dostęp 2014-05-04].
  16. Kanoniczne objęcie Archidiecezji przez nowego Arcybiskupa Metropolitę. szczecin.kuria.pl. [dostęp 2013-06-19].
  17. Ingres Arcybiskupa Metropolity Andrzeja Dzięgi. szczecin.kuria.pl. [dostęp 2013-06-19].
  18. Ingres abp. Andrzeja Dzięgi, metropolity szczecińsko-kamieńskiego. ekai.pl (arch.), 2009-04-04. [dostęp 2018-07-10].
  19. O posłudze kapłańskiej i biskupiej. ekai.pl (arch.), 2009-06-29. [dostęp 2018-07-10].
  20. Z. Nosowski: Trwa kościelne dochodzenie w sprawie zaniedbań abp. Andrzeja Dzięgi. wiez.pl, 2021-01-22. [dostęp 2024-02-24].
  21. Wyjaśnienia związane z rezygnacją arcybiskupa szczecińsko-kamieńskiego. nuncjatura.pl, 2024-02-26. [dostęp 2024-02-26].
  22. Rinuncia dell’Arcivescovo Metropolita di Szczecin-Kamień (Polonia). press.vatican.va, 2024-02-24. [dostęp 2024-02-24]. (wł.).
  23. Komunikat Nuncjatury Apostolskiej w Polsce: Ojciec Święty przyjął rezygnację abp. Andrzeja Dzięgi. episkopat.pl, 2024-02-24. [dostęp 2024-02-24].
  24. Abp Andrzej Dzięga otrzymał awans na stopień pułkownika. ekai.pl (arch.), 2009-06-08. [dostęp 2018-07-10].
  25. M.P. z 2018 r. poz. 154 – pkt 2. [dostęp 2020-11-09].
  26. Odznaczenia państwowe dla zasłużonych w służbie państwu i społeczeństwu. prezydent.pl, 2018-10-09. [dostęp 2018-10-20].
  27. Arcybiskup Andrzej Dzięga uhonorowany węgierskim odznaczeniem państwowym. rp.pl (arch.), 2017-03-16. [dostęp 2018-07-10].
  28. Ks. prof. dr hab. Andrzej Dzięga, biskup sandomierski. sandomierz.pl (arch.). [dostęp 2021-11-19].
  29. Arcybiskup Andrzej Dzięga Doktorem Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu w Budapeszcie. szczecin.kuria.pl, 2014-09-16. [dostęp 2014-11-30].

Linki zewnętrzne

  • Nota biograficzna Andrzeja Dzięgi na stronie archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. [dostęp 2013-06-19].
  • Nota biograficzna Andrzeja Dzięgi na stronie diecezji sandomierskiej (arch.). [dostęp 2015-01-21].
  • Nota biograficzna, wykaz publikacji i wystąpień naukowych Andrzeja Dzięgi na stronie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (arch.). [dostęp 2016-02-28].
  • Andrzej Dzięga na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-18]
  • Andrzej Dzięga w bazie catholic-hierarchy.org (ang.) [dostęp 2010-11-27]
  • Andrzej Dzięga, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2010-11-27].[martwy link]

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się