Aleksandr Michajłowicz Prochorow (ros. Александр Михайлович Прохоров; ur. 11 lipca 1916 w Atherton w Queenslandzie, zm. 8 stycznia 2002 w Moskwie) – rosyjski fizyk, noblista[1].
Życiorys
Urodził się w Australii w rodzinie rosyjskich emigrantów, którzy wyemigrowali tam z zesłania na Syberię. W roku 1923 przeniósł się wraz z rodziną do Związku Radzieckiego. Ukończył studia na uniwersytecie w Leningradzie i w 1939 r. zaczął pracować w moskiewskim Instytucie Fizycznym im. Lebiediewa[1].
W czerwcu 1941 roku rozpoczął służbę w Armii Czerwonej. Brał udział w II wojnie światowej (był dwukrotnie ranny). Po wojnie wrócił do pracy i wkrótce nawiązał współpracę z N. Basowem.
W 1964 roku otrzymał, wraz z Charlesem Townesem i Nikołajem Basowem, Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za fundamentalne prace dotyczące elektroniki kwantowej, które doprowadziły do skonstruowania oscylatorów i wzmacniaczy bazujących na zasadzie działania masera i lasera[1].
Został odznaczony m.in. dwukrotnie Medalem „Sierp i Młot” Bohatera Pracy Socjalistycznej (1969, 1986), Orderem „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (1996), pięciokrotnie Orderem Lenina oraz Orderem Wojny Ojczyźnianej I klasy.
Przypisy
- ↑ a b c Aleksandr M. Prokhorov - Facts, [w:] The Nobel Prize in Physics 1964 > Charles H. Townes, Nicolay G. Basov, Aleksandr M. Prokhorov [online], Nobel Media AB [dostęp 2014-02-14] (ang.)., Biographical, Nobel Lecture, December 11, 1964, Quantum Electronics
Linki zewnętrzne
- Prochorow Aleksander, dwukrotnie odznaczony Medalem Pracy Socjalistycznej (1969, 1986) (biogram i zdjęcie pomnika)
- Biogram patrona Instytutu Fizyki Ogólnej RAN [online], gpi.ru [zarchiwizowane z adresu 2010-12-11] . (ros. Институт общей физики им. А.М. Прохорова, ang. Prokhorov General Physics Institute of the Russian Academy of Sciences),
- Biogram Aleksandra Prochorowa i spotkanie ze współpracownikami z RAN [online], p-lab.org [zarchiwizowane z adresu 2015-03-23] . (Rosyjska Akademia Nauk, Институт истории естествознания и техники имени С. И. Вавилова РАН)
XX wiek |
- 1901: Röntgen
- 1902: Lorentz, Zeeman
- 1903: Becquerel, P. Curie, M. Curie
- 1904: Rayleigh
- 1905: Lenard
- 1906: Thomson
- 1907: Michelson
- 1908: Lippmann
- 1909: Marconi, Braun
- 1910: van der Waals
- 1911: Wien
- 1912: Dalén
- 1913: Kamerlingh Onnes
- 1914: von Laue
- 1915: W.L. Bragg, W.H. Bragg
- 1917: Barkla
- 1918: Planck
- 1919: Stark
- 1920: Guillaume
- 1921: Einstein
- 1922: N. Bohr
- 1923: Millikan
- 1924: Siegbahn
- 1925: Franck, Hertz
- 1926: Perrin
- 1927: Compton, Wilson
- 1928: Richardson
- 1929: de Broglie
- 1930: Raman
- 1932: Heisenberg
- 1933: Schrödinger, Dirac
- 1935: Chadwick
- 1936: Hess, Anderson
- 1937: Davisson, Thomson
- 1938: Fermi
- 1939: Lawrence
- 1943: Stern
- 1944: Rabi
- 1945: Pauli
- 1946: Bridgman
- 1947: Appleton
- 1948: Blackett
- 1949: Yukawa
- 1950: Powell
- 1951: Cockcroft, Walton
- 1952: Bloch, Purcell
- 1953: Zernike
- 1954: Born, Bothe
- 1955: Lamb, Kusch
- 1956: Shockley, Bardeen, Brattain
- 1957: Yang, T.D. Lee
- 1958: Czerenkow, Frank, Tamm
- 1959: Segrè, Chamberlain
- 1960: Glaser
- 1961: Hofstadter, Mössbauer
- 1962: Landau
- 1963: Wigner, Goeppert-Mayer, J. Hans D. Jensen
- 1964: Townes, Basow, Prochorow
- 1965: Tomonaga, Schwinger, Feynman
- 1966: Kastler
- 1967: Bethe
- 1968: Alvarez
- 1969: Gell-Mann
- 1970: Alfvén, Néel
- 1971: Gabor
- 1972: Bardeen, Cooper, Schrieffer
- 1973: Esaki, Giaever, Josephson
- 1974: Ryle, Hewish
- 1975: A. Bohr, Mottelson, Rainwater
- 1976: Richter, Ting
- 1977: Anderson, Mott, van Vleck
- 1978: Kapica, Penzias, Wilson
- 1979: Glashow, Salam, Weinberg
- 1980: Cronin, Fitch
- 1981: Bloembergen, Schawlow, Siegbahn
- 1982: Wilson
- 1983: Chandrasekhar, Fowler
- 1984: Rubbia, van der Meer
- 1985: von Klitzing
- 1986: Ruska, Binnig, Rohrer
- 1987: Bednorz, Müller
- 1988: Lederman, Schwartz, Steinberger
- 1989: Ramsey, Dehmelt, Paul
- 1990: Friedman, Kendall, Taylor
- 1991: de Gennes
- 1992: Charpak
- 1993: Hulse, Taylor
- 1994: Brockhouse, Shull
- 1995: Perl, Reines
- 1996: D. Lee, Osheroff, Richardson
- 1997: Chu, Cohen-Tannoudji, Phillips
- 1998: Laughlin, Störmer, Tsui
- 1999: 't Hooft, Veltman
- 2000: Ałfiorow, Kroemer, Kilby
|
---|
XXI wiek |
- 2001: Cornell, Ketterle, Wieman
- 2002: Davis Jr., Koshiba, Giacconi
- 2003: Abrikosow, Ginzburg, Leggett
- 2004: Gross, Politzer, Wilczek
- 2005: Glauber, Hall, Hänsch
- 2006: Mather, Smoot
- 2007: Fert, Grünberg
- 2008: Nambu, Kobayashi, Maskawa
- 2009: Kao, Boyle, Smith
- 2010: Gejm, Nowosiołow
- 2011: Perlmutter, Schmidt, Riess
- 2012: Haroche, Wineland
- 2013: Englert, Higgs
- 2014: Akasaki, Amano, Nakamura
- 2015: Kajita, McDonald
- 2016: Thouless, Haldane, Kosterlitz
- 2017: Weiss, Barish, Thorne
- 2018: Ashkin, Mourou, Strickland
- 2019: Peebles, Mayor, Queloz
- 2020: Penrose, Genzel, Ghez
- 2021: Manabe, Hasselmann, Parisi
- 2022: Aspect, Clauser, Zeilinger
- 2023: Agostini, Krausz, L’Huillier
|
---|
Encyklopedia internetowa:
- PWN: 3962398
- Britannica: biography/Aleksandr-Prokhorov
- Universalis: alexandre-mikhailovich-prokhorov
- NE.se: aleksandr-prochorov
- SNL: Aleksandr_Mikhajlovitsj_Prokhorov
- VLE: aleksandr-prochorov
- Catalana: 0052832
- DSDE: Aleksandr_Prokhorov
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 50569
Identyfikatory zewnętrzne: