Al-Fatah
Państwo

 Palestyna
/  Izrael

Lider

Faruk al-Kaddumi

Data założenia

1958

Adres siedziby

Ramallah

Ideologia polityczna

nacjonalizm

Członkostwo
międzynarodowe

Międzynarodówka Socjalistyczna

Barwy

żółty

Obecni posłowie
45/132
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Al-Fatah (arab. ‏فتح‎; odwrotny akronim od nazwy arab. ‏حركة التحرير الوطني الفلسطيني‎, trb. Harakat at-Taḥrīr al-Waṭanī al-Filasṭīnī, „Palestyński Ruch Wyzwolenia Narodowego”[1]) – palestyńska organizacja polityczno-wojskowa.

Nazwa

Słowo Fatah jest odwrotnym akronimem pełnej nazwy grupy[1]. Składa się z trzech liter F – T – H, czyli Harakat al-Tahrir al-Watani al-Filastini (Palestyński Ruch Wyzwolenia Narodowego)[1].

Historia

Fedaini al-Fatahu w Bejrucie w 1979 roku

Został utworzony w 1958 roku[2] przez emigrantów palestyńskich w Kuwejcie[1]. Założycielami al-Fatah byli Jasir Arafat, Salah Chalaf (ps. Abu Ijad) i Chalil al-Wazir (ps. Abu Dżihad)[1]. Działalności al-Fatahu finansowana była z darowizn zwolenników[1][3]. Organem Fatah było pismo „Filistin al-Thawra” (Rewolucja Palestyńska)[4]. Zbrojnym ramieniem grupy była Al-Asifa (Burza) działająca od końca 1964 r.[4][1] W 1963 roku rozwinęły się w grupie struktury typu komandoskiego. W 1964 roku partyzanci al-Fatahu przeprowadzili pierwszą akcję wojskową na obszarze Izraela[2]. Obozy partyzanckie al-Fatah znajdowały się w Libanie i Jordanii[5].

21 marca 1968 roku fedaini z Al-Asifa stoczyli bitwę z wojskami izraelskimi w Al-Karamie. Bitwa zakończyła się sukcesem propagandowym Palestyńczyków. Pomimo izraelskiej przewagi fedainom udało się doprowadzić do wycofania się wojsk izraelskich z miejscowości. Zwycięstwo okupione zostało życiem połowy bojowników Al-Asifa[1]. Wydarzenia z Al-Karamy przyczyniły się do objęcia przez Arafata urzędu przewodniczącego Organizacji Wyzwolenia Palestyny w 1969 roku[1]. Od tego momentu al-Fatah utrzymuje w OWP przewodnią pozycję[2]. W latach 1968–1969 do Fatah przyłączyły się m.in. Awangarda Wyzwolenia Palestyny, Front Rewolucji Palestyńskiej i Święta Wojna[4].

We wrześniu 1970 roku al-Fatah wraz z innymi ugrupowaniami OWP wplątał się w wojnę z rządem jordańskim (Czarny Wrzesień)[6]. Siły OWP zostały rozbite przez jordańskie wojska i zmuszone do wycofania się do Libanu[6][3]. Na cześć tych wydarzeń sformowana została organizacja terrorystyczna Czarny Wrzesień[6], w której skład weszli członkowie al-Fatah[6].

W pierwszej połowie lat 70. sformowana została Brygada 17, elitarny oddział al-Fatah odpowiedzialny za operacje wywiadowcze i uderzeniowe[7].

W 1974 roku z grupy wyrzucony został ekstremistyczny Abu Nidal[8]. Polityk założył rozłamową Rewolucyjną Radę Fatah[8].

22 listopada 1974 roku Jasir Arafat wystąpił przed delegatami posiedzenia plenarnego Organizacji Narodów Zjednoczonych[9]. Zażądał likwidacji Izraela i utworzenia w jego miejsce ekumenicznego państwa Żydów, muzułmanów i chrześcijan[9]. Wkrótce po tym ONZ uznało prawo samostanowienia narodu palestyńskiego[9].

W styczniu 1976 roku al-Fatah włączył się w wojnę domową w Libanie, w której poparł libańską lewicę zrzeszoną w Libańskim Ruchu Narodowym[10].

W 1982 roku wojsko izraelskie zniszczyło struktury al-Fatahu w Libanie[6]. Odtąd przywódcy Fatahu przebywali w Tunisie[9]. W 1983 roku ugrupowanie opuściła frakcja radykalna, która sformowała Fatah al-Intifada[11].

Pod koniec lat 80. al-Fatah wyrzekł się terroryzmu[12]. Na początku lat 90. rozpoczęły się rozmowy pokojowe pomiędzy OWP a Izraelem[12]. OWP w rozmowach reprezentował Arafat[12]. W 1993 roku Arafat i Icchak Rabin wypracowali porozumienie, na mocy którego rok później utworzona została Autonomia Palestyńska. Al-Fatah zdominował struktury Autonomii[13][12].

W 1995 roku powstała zbrojna frakcja al-Fatah Tanzim (Organizacja)[14], a w 2000 roku Brygady Męczenników Al-Aksa[15].

Po śmierci Arafata w 2004 roku przewodniczącym al-Fatah został Faruk al-Kaddumi[2]. W wyborach prezydenckich w Autonomii Palestyńskiej w 2005 roku al-Fatah poparł Mahmuda Abbasa[2]. W wyborach parlamentarnych w styczniu 2006 roku utracił większość w parlamencie, lista al-Fatahu zdobyła wtedy 41,43% głosów. W 2007 roku organizacja utraciła wpływy w Strefie Gazy (na rzecz Hamasu)[16][2], ograniczając je do Zachodniego Brzegu[2].

Ideologia

Głównym celem al-Fatah jest wyzwolenie Palestyny spod panowania Izraela[3]. Jest on ruchem świeckim[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Terroryzm s. 44–45.
  2. ↑ a b c d e f g Fatah, Al-, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-09-14].
  3. ↑ a b c Fatah. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-20)]. (pol.).
  4. ↑ a b c Tomasiewicz 2000 ↓, s. 311.
  5. ↑ Terroryzm s. 47.
  6. ↑ a b c d e Terroryzm s. 48.
  7. ↑ Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 73–74.
  8. ↑ a b Terroryzm s. 50.
  9. ↑ a b c d Terroryzm s. 53.
  10. ↑ Liban s. 130–131.
  11. ↑ Fatah al-Intifada. trackingterrorism.org. [dostęp 2017-12-10]. (ang.).
  12. ↑ a b c d Terroryzm s. 54.
  13. ↑ Organizacja Wyzwolenia Palestyny. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-09-15]. (pol.).
  14. ↑ Fatah Tanzim. globalsecurity.org. [dostęp 2017-09-14]. (ang.).
  15. ↑ Al-Aqṣā Martyrs Brigades, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-09-14] (ang.).
  16. ↑ ELECTION FOR PALESTINIAN LEGISLATIVE COUNCIL. electionguide.org. [dostęp 2017-09-15]. (ang.).

Bibliografia

  • Wilhelm Dietl, Rolf Tophoven, Kai Hirschmann: Terroryzm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16019-7.
  • Robert M. Barnas: Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena. Wrocław: Kirke, 2001. ISBN 978-83-914970-4-3.
  • Danuta Madeyska: Liban. TRIO, 2003. ISBN 978-83-88542-62-6.
  • Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny). Katowice, 2000. ISBN 83-907096-2-7.
Partie polityczne Autonomii Palestyńskiej

Herb Palestyny

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się