Zobacz w Wikiźródłach tekst Adjutant w Encyklopedii staropolskiej
Adiutant – oficer przydzielony w charakterze pomocnika do dowódcy, od dowódcy oddziału (batalionu, dywizjonu) wzwyż. Adiutant załatwiał sprawy personalne i kierował służbą wewnętrzną jednostki[1].
Fligeladiutant[2] (niem.Flügeladjutant) – dawniej oficer pełniący służbę adiutanta przy osobach panujących (adiutant przyboczny)[3].
Adiutant major – stanowisko w wojsku francuskim równorzędne stanowisku adiutanta formacji względnie oddziału w Wojsku Polskim[1].
Adiutant polowy – termin używany w Polsce, w latach 1815–1830 – oznaczał adiutanta dowódcy oddziału w przeciwstawieniu do adiunkta sztabu, czyli oficera zajętego pracą kancelaryjną[1].
Adiutantura – kancelaria dowództwa, na której czele stał adiutant[1].
W Polsce, za Stanisława Augusta, fligeladiutanci nosili mundur biały z niebieskimi wyłogami, kamizelkę i spodnie niebieskie, ozdoby złote. Za Księstwa Warszawskiego było czterech fligeladiutantów (płk Hipolit Błeszyński, płk Franciszek Paszkowski, płk Czesław Pakosz i mjr Piotr Strzyżewski), którzy nosili mundur adiutantów polowych ze srebrną szarfeczką na prawym ramieniu. Za Królestwa Kongresowego było nie więcej niż sześciu fligeladiutantów (Czapski, Byszewski, Kierkor, Szydłowski, Dzierżanowski i Zakrzewski), którzy nosili mundur adiutantów polowych ze specjalnym haftem na kołnierzu[3].
Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. I: A.a – Custoza. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1931.
Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. II: Cuszima - Garibaldyści. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1932.
fligeladiutant [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2022-12-09].
