El Greco: Jan Ewangelista

Trzeci List św. Jana [3 J lub 3 Jan] – księga Nowego Testamentu przypisywana apostołowi Janowi, autorowi Ewangelii Jana, autor nazywa siebie prezbiterem (starszym). Wielu krytyków uważa, że autorem listu jest autor Pierwszego i Drugiego Listu Jana[1].

Co do miejsca i czasu powstania Listu nie można nic pewnego powiedzieć. Przypuszcza się, że powstał w końcu I wieku w Efezie[2].

Jest to raczej osobista kartka niż list. Zaadresowany jest do „umiłowanego Gajusa”. Gajus wspominany jest w kilku tekstach Nowego Testamentu (Dz 19,29; 20,4; Rz 16,23; 1 Kor 1,14), nie wiadomo jednak czy chodzi o tego samego Gajusa. Autor chwali Gajusa, wraz z Demetriuszem, przeciwstawiając ich Diotrefesowi, który stał prawdopodobnie na czele odrębnej wspólnoty i nie uznawał nad sobą władzy „starszego”[3].

Cel i przesłanie Listu

List podkreśla znaczenie miłości, jako istotę życia chrześcijańskiego, przestrzega przed fałszywymi nauczycielami, być może chodzi tu o pierwszych zwolenników gnostycyzmu[2].

Ze względu na krótkość Listu brak głosów w najwcześniejszej tradycji poświadczających jego kanoniczność. Dopiero od końca IV wieku uznany został powszechnie za kanoniczny. Wątpliwości co do kanoniczności ożyło ponownie w okresie reformacji. Marcin Luter przypisał mu niższą kanoniczność[4].

Ważniejsze rękopisy i przekłady Listu

3 List Jana został zachowany w kilku starożytnych rękopisach Nowego Testamentu. Spośród greckich wielkich kodeksów, kodeks Synajski, Aleksandryjski, oraz Watykański zawierają wszystkie trzy Listy Jana, podczas gdy Kodeks Efrema zawiera 3 Jana 3-15 wraz z 1 Jana 1,1-4. Kodeks Bezy utracił karty z greckim tekstem Listów Jana, zachował się jedynie łaciński tekst 3 Jana 11-15[5]. W 26 wydaniu Nestle-Alanda wykorzystano ponadto papirus 74, kodeks 025, 044, 048, 0251[6]. NA27 wykorzystuje w aparacie krytycznym minuskuły 33 i 1739[7], NA28 zrezygnowało z 0251 wprowadziło natomiast minuskuły 5, 81, 307, 436, 442, 642, 1175, 1243, 1448, 1611, 1735, 1852, 2344, 2492[8]. Ze starożytnych przekładów 3 List Jana zawiera Wulgata, przekład koptyjski w dialekcie saidzkim, przekład ormiański, Syro-Filoxena, oraz etiopski przekład[5]. Pomiędzy greckimi kopiami Listu oraz przekładami zachodzą niewielkie różnice i nie stwarzają one większych problemów w odtworzeniu oryginalnego brzmienia tekstu[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. Cullmann 1968 ↓, s. 118.
  2. a b Chmiel 1996 ↓, s. 513.
  3. Cullmann 1968 ↓, s. 117-118.
  4. Chmiel 1996 ↓, s. 512.
  5. a b A. Plummer, (1890). The Epistles of St. John. Cambridge University Press, s. 63-64
  6. NA26, s. 16*.
  7. NA27, s. 62*.
  8. NA28, s. 66*.
  9. Brooke 1912 ↓, s. lxiv.

Bibliografia

  • Jerzy Chmiel: Listy św. Jana. W: Wstęp do Nowego Testamentu. R. Rubinkiewicz (red.). Warszawa: Pallottinum, 1996, s. 512, seria: Wstęp do Pisma Świętego. ISBN 83-7014-266-4.
  • Oscar Cullmann: Zarys historii ksiąg Nowego Testamentu. (przeł.) W. Kowalska. Warszawa: PAX, 1968.
  • A. E. Brooke: A Critical and Exegetical Commentary on the Johannine Epistles. New York: C. Scribner's Sons, 1912, seria: International Critical Commentary.

Linki zewnętrzne

  • Biblia Tysiąclecia - 3 List św. Jana
  • The Third General Epistle of John from Kretzmann's Popular Commentary of the Bible

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się