Świniokształtne
Suina
Flower, 1870[1]
Ilustracja
świnia domowa
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Magnordo

Boreoeutheria

Nadrząd

Laurasiatheria

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

świniokształtne

Rodziny

8 rodzin (w tym 6 wymarłych) + 4 rodzaje wymarłe o statusie incertae sedis – zobacz opis w tekście

Świniokształtne[17] (Suina) – podrząd ssaków z rzędu parzystokopytnych (Atriodactyla).

Tradycyjnie do świniokształtnych zaliczano wszystkożerne parzystokopytne nieprzeżuwające (nazwa nieprzeżuwające była również uznawana za synonim tej grupy), co wiąże się z takimi cechami anatomicznymi, jak jednokomorowy żołądek czy guzkowate zęby trzonowe. Charakterystyczną cechą jest też masywna budowa ciała i czteropalczaste, krótkie kończyny[18]. W pewnym momencie odkryto, że hipopotamy, zaliczane wówczas do świniokształtnych, mają złożony żołądek i przeżuwają pokarm (w sposób odmienny niż typowe przeżuwacze)[19].

Tradycyjna systematyka

Wedle tradycyjnego ujęcia systematyki ssaków świniokształtne to podrząd w rzędzie parzystokopytne. Dzieli się je na podrzędy. Pierwszy z nich to właśnie świniokształtne, do których zaliczają się świniowate[17], pekariowate[20] i hipopotamowate. Następny podrząd wielbłądokształtnych tworzy rodzina wielbłądowatych. Trzeci podrząd to przeżuwacze. Zaliczają się do nich kanczylowate[21], piżmowcowate, jeleniowate[22], widłorogowate, żyrafowate[23], wołowate[24], ponadto zaś rodziny wymarłe.

Odrębny podrząd ssaków stanowią wedle tego ujęcia walenie, również podzielone na podrzędy: fiszbinowców[25], zębowców[26] i prawaleni[27].

Zmiany w systematyce

Odkrycie różnic w sposobie trawienia pokarmu przez hipopotamy i pozostałe świniokształtne nie miało wpływu na powyższą systematykę[19]. Zaczęła ona ulegać zmianom dopiero dzięki poszukiwaniom przodków waleni. Nie ulegało wątpliwości, iż należy ich szukać pośród ssaków żyjących na lądzie[28], które dopiero wtórnie wykształciły przystosowania do środowiska wodnego, upodabniając się do innych zwierząt wodnych na drodze konwergencji[29]. Wśród możliwych przodków waleni wymieniano parzystokopytne bądź ich bliskich krewnych[28]. Pomysły te potwierdzone zostały badaniami genetycznymi. W 1994 opublikowano pracę pokazującą bliskie pokrewieństwo waleni (reprezentowanych w badaniu przez kilka gatunków) i przeżuwaczy (bydło domowe) – grupy te były sobie wzajemnie bliższe, niż świniokształtnym (w badaniu brała udział świnia domowa). Wynik ten nie zgadzał się z systematyką łączącą przeżuwacze i świniokształtne w jednym rzędzie, z waleniami w drugim[30]. W tym samym roku pojawiła się też inna praca, autorstwa Irwina i Árnasona, opierająca się na sekwencjonowaniu genu kodującego cytochrom b. W badaniu tym uwzględniono także hipopotama. Wynik pozostawał w sprzeczności z dotychczas stosowaną klasyfikacją: hipopotamy i walenie są sobie bliższe, niż jakimkolwiek innym uwzględnionym w pracy ssakom[31].

Kladogram (na podstawie Spaulding, O’Leary, Gatesy, 2009[32])

W rezultacie tych badań w 1999 hipopotamy włączono razem z waleniami do kladu Whippomorpha, razem z przeżuwaczami tworzącym klad Cetruminantia. Rzeczone Cetruminantia miały być grupą siostrzaną kladu zawierającego świnie (w pracy Waddela et al. tworzącej nowe nazwy pisano o świniowatych), razem z którymi tworzyły klad Artiofabula[33]. Odmienne stanowisko prezentuje zespół Spaulding. Hipopotamy zalicza wraz z waleniami do Cetancodonta (synonim Whippomorpha), a Cetancodonta do Cetancodontamorpha. Świniokształtne definiuje jako najwęższy klad zawierający dzika euroazjatyckiego i pekariowca obrożnego. Klad ten, zdefiniowany sposobem node, zalicza się do większego, odpowiadającego mu kladu typu stem, Suinamorpha, do którego zaliczają się wszystkie taksony bliższe współczesnym świniokształtnym niż jakimkolwiek innym gatunkom. Cetancodontamorpha i Suinamorpha wraz z Ruminantiamorpha i Camelidamorpha tworzą 4 wielkie pozostające w politomii klady w obrębie Artiodactylamoprha[32].

Podział systematyczny

Do podrzędu należą następujące występujące współcześnie rodziny[34][35]:

Opisano również rodziny wymarłe[36]:

  • Doliochoeridae Simpson, 1945
  • Entelodontidae Lydekker, 1883
  • Palaeochoeridae Matthew, 1924
  • Sanitheriidae Simpson, 1945
  • Schizoporcidae Van der Made, 2010
  • Siderochoeridae Pickford, 2017

Rodzaje wymarłe o niepewnym statusie taksonomicznym i nie sklasyfikowane w żadnej z powyższych rodzin:

  • Aksyiria Gabunia, 1973[37] – jedynym przedstawicielem był Aksyiria oligostus Gabunia, 1973
  • Egatochoerus Ducrocq, 1994[38] – jedynym przedstawicielem był Egatochoerus jaegeri Ducrocq, 1994
  • Siamochoerus Ducrocq, Chaimanee, Suteethorn & Jaeger, 1998[39]
  • Wutuhyus Tong Yongsheng & Wang Jingwen, 2006[40] – jedynym przedstawicielem był Wutuhyus primiveris Tong Yongsheng & Wang Jingwen, 2006

Przypisy

  1. W.H. Flower: An introduction to the osteology of the mammalia: being the substance of the course of lectures delivered at the Royal College of Surgeons of England in 1870. London: Macmillan and Co., 1870, s. 3. (ang.).
  2. Ch.K. André: Der Zoologe, oder Compendiöse Bibliothek des Wissenswürdigsten aus der Thiergeschichte und allgemeinen Naturkunde. Cz. 1. Eisenach: Johann Jacob Gebauer, 1795, s. 29. (niem.).
  3. F.L. Walther. Beiträge aus den Alten zur Säugethierkunde. „Annalen der Wetterauischen Gesellschaft für die gesammte Naturkunde”. 4 (2), s. 303, 1819. (niem.). 
  4. J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 306, 1821. (ang.). 
  5. R. Owen. On the characters, principles of division, and primary groups of the class Mammalia. „Journal of the Proceedings of the Linnean Society of Zoology”. 2, s. 37, 1858. (ang.). 
  6. J.E. Gray. Synopsis of the Species of Pigs (Suidæ) in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1868, s. 19, 1868. (ang.). 
  7. J.E. Gray: Catalogue of carnivorous, pachydermatous, and edentate Mammalia in the British museum. London: Printed by order of the Trustees, 1869, s. 250. (ang.).
  8. T.N. Gill. On the characteristics of the primary groups of the class of mammals. „Proceedings of the American Association for the Advancement of Science”. 20, s. 290, 1872. (ang.). 
  9. W. Kowalevsky. On the Osteology of the Hyopotamidæ. „Philosophical Transactions of the Royal Society”. 163, s. 152, 1873. (ang.). 
  10. É.L. Trouessart. Catalogue des mammifères vivants et fossiles. „Revue et Magasin de Zoologie pure et Appliquée”. 3e série. 6, s. 109, 1879. (fr.). 
  11. H.G. Stehlin. Die Säugetiere des schweizerischen Eocaens, cristischer Catalog der Materialen. „Abhandlungen der Schweizerischen paläontologischen Gesellschaf”. 36 (4), s. 1135, 1910. (niem.). 
  12. O. Jaeckel: Die Wirbeltiere: eine Übersicht über die fossilen und lebenden Formen. Berlin: Verlag Gebrüder Borntraeger, 1911, s. 233. (niem.).
  13. Schlosser 1923 ↓, s. 560.
  14. Schlosser 1923 ↓, s. 564.
  15. a b W.D. Matthew. Reclassification of the artiodactyl families. „Bulletin of the Geological Society of America”. 40 (2), s. 406, 1929. DOI: 10.1130/GSAB-40-403. (ang.). 
  16. І.В. Загороднюк. Наукові назви рядів ссавців: від описових до уніфікованих. „Вісник Львів. Ун-ту”. Серія біологічна. 48, s. 38, 2008. (ukr.). 
  17. a b Cichocki i in. 2015 ↓, s. 167.
  18. świniokształtne, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-12-20].
  19. a b Henryk Szarski: Historia zwierząt kręgowych. Wyd. nowe (VI zmienione). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 411-414. ISBN 83-01-12632-9.
  20. Cichocki i in. 2015 ↓, s. 168.
  21. Cichocki i in. 2015 ↓, s. 169.
  22. Cichocki i in. 2015 ↓, s. 171.
  23. Cichocki i in. 2015 ↓, s. 176.
  24. Cichocki i in. 2015 ↓, s. 177.
  25. Cichocki i in. 2015 ↓, s. 186.
  26. Cichocki i in. 2015 ↓, s. 187.
  27. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Gao Hong-Yan, Ni Xi-Jun. Diverse stem cetaceans and their phylogenetic relationships with mesonychids and artiodactyls. „Vertebrata PalAsiatica”. 53 (2), s. 153-176, 2015. (ang.). 
  28. a b J.G.M. Thewissen, Williams, E. M. The Early Radiation of Cetacea (Mammalia): Evolutionary Pattern and Developmental Correlations. „Annual Review of Ecology and Systematics”. 33 (1), s. 73–90, 2002. DOI: 10.1146/annurev.ecolsys.33.020602.095426. 
  29. Futuyma 2008 ↓, s. 50.
  30. Dan Graur & Desmond G. Higgins. Molecular evidence for the inclusion of cetaceans within the order Artiodactyla.. „Molecular Biology and Evolution”. 11, s. 357-64, 1994. (ang.). 
  31. David M. Irwin, Úlfur Árnason. Cytochrome b gene of marine mammals: Phylogeny and evolution. „Journal of Mammalian Evolution”. 2, s. 37–55, 1994. Springer Link. (ang.). 
  32. a b Michelle Spaulding, Maureen A. O'Leary, John Gatesy. Relationships of Cetacea (Artiodactyla) Among Mammals: Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution. „PLoS One”. 4 (9), 2009. DOI: 10.1371/journal.pone.0007062. (ang.). 
  33. Peter J. Waddell, Norihiro Okada, Masami Hasegawa. Towards resolving the interordinal relationships of placental mammals.. „Systematic Biology”. 48 (1), s. 1-5, 1999. Society of Systematic Biologists. ISSN 1076-836X. (ang.). 
  34. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-06]. (ang.).
  35. C.J. Burgin: Introduction. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 23. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  36. J.S. Zijlstra, Suiformes Jaeckel, 1911, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-12-06] (ang.).
  37. Л.К. Габуния. О присутствии диакодексин (Diacodexinae) в эоцене Азии. „Сообщения Академии наук Грузинской ССР”. 71 (3), s. 741, 1973. (ros.). 
  38. S. Ducrocq. An Eocene peccary from Thailand and the biogeographical origins of the artiodactyl family Tayassuidae. „Palaeontology”. 37 (4), s. 766, 1994. (ang.). 
  39. S. Ducrocq, Y. Chaimanee, V. Suteethorn & J.-J. Jaeger. The earliest known pig from the Upper Eocene of Thailand. „Palaeontology”. 41 (1), s. 148, 1998. (ang.). 
  40. 童永生 & 王景文 / Y. Tong & J. Wang. 山东昌乐五图盆地早始新世哺乳动物群 / Fossil mammals from the early Eocene Wutu Formation of Shandong Province. „中国古生物志 / Palaeontologia Sinica”. New Series C. 28, s. 105, 2006. 

Bibliografia

  • M. Schlosser: Klasse. Mammalia. Säugetiere. W: K.A. von Zittel: Grundzüge der Paläontologie (Paläzoologie). Cz. 2: Vertebrata. München: Druck und verlag von R. Oldenbourg, 1911, s. 402–689. (niem.).
  • Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015. ISBN 978-83-88147-15-9.
  • Douglas J. Futuyma: Ewolucja. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0577-8.

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się