Zwoleń
Zvolen
Ilustracja
Ratusz
Herb
Herb
Państwo

 Słowacja

Kraj

 bańskobystrzycki

Powiat

Zwoleń

Burmistrz

Lenka Balkovičová[1]

Powierzchnia

98,73[2] km²

Wysokość

374[3] m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


39 453[4]
401,60[5] os./km²

Nr kierunkowy

+421 45[3]

Kod pocztowy

960 01[3]

Tablice rejestracyjne

ZV

Podział miasta

6 dzielnic

Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego
Mapa konturowa kraju bańskobystrzyckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zwoleń”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zwoleń”
Ziemia48°34′14″N 19°07′03″E/48,570556 19,117500
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Zamek w Zwoleniu
Deptak na rynku miasta

Zwoleń (słow. Zvolen, niem. Altsohl, węg. Zólyom, łac. Vetusolium) – miasto powiatowe w środkowej Słowacji, w kraju bańskobystrzyckim, w tradycyjnym regionie Podpoľanie.

Położenie

Zwoleń leży na wysokości 293 m n.p.m. u ujścia Slatiny do Hronu, w Kotlinie Zwoleńskiej, otoczony przez pasma Gór Kremnickich, Polany, Jaworia i Gór Szczawnickich. Według spisu ludności z 25 maja 2011 liczba mieszkańców wynosiła 43 318 osób, powierzchnia miasta – 98,73 km². Dzieli się na dzielnice:

  • Kráľová,
  • Lukové,
  • Môťová (niem. Matthiasdorf),
  • Neresnica,
  • Zolná,
  • Zvolen.

W Zwoleniu krzyżują się słowackie drogi krajowe nr 16 (E571 / R2) z Żaru nad Hronem do Łuczeńca i nr 66 (E77 / R1 / R3) z Bańskiej Bystrzycy do Krupiny. Równolegle do dróg biegną linie kolejowe. Kilka kilometrów na północ od Zwolenia, w miasteczku Sliač, znajduje się lotnisko z połączeniami m.in. z Pragą.

Historia

Osiedle w miejscu dzisiejszego Zwolenia istniało już w epoce kamienia, następnie w epoce brązu i w czasach rzymskich. W VIII w. okolice dzisiejszego miasta zasiedlili Słowianie. Już w XI w. ze względu na strategiczne położenie – na szlaku handlowym Via Magna – królowie Węgier zbudowali powyżej obecnego miasta pierwszy zamek (następnie rozbudowany), nazwany później „Pustym”. Pierwsza pisemna wzmianka o Zwoleniu pochodzi z 1135 r. Około 1230 r. król Węgier Bela IV nadał Zwoleniowi – ówcześnie jednej z kilku osad pod Pustym Zamkiem – prawa miejskie; późniejszy przywilej je odnawiający pochodzi z 28 grudnia 1243. Od 1359 r. Zwoleń, jako jedno z pięciu miast na ziemiach słowackich, miał przywilej prowadzenia raz w roku dwutygodniowego jarmarku. Miasto stało się siedzibą władz komitatu Zólyom. W XV w. Zwoleń liczył około 750 mieszkańców, głównie Słowaków.

W XIV w. król Ludwik I wzniósł nowy zamek, który w XVI w. przejął funkcje Pustego, spalonego w 1452 r. przez wojska Jana Hunyadyego. W zamku często rezydował król Maciej Korwin; później zamek przeszedł w ręce magnackiego rodu Turzonów. Miasto podupadło w wiekach XVI, XVII i XVIII – w okresie wojen domowych o tron węgierski, wojen z Turkami i powstań antyhabsburskich. Do wojen dołączyły epidemia pod koniec XVI w. oraz katastrofalne pożary w latach 1601 i w 1708. W XVIII w. miasto odrodziło się jako ośrodek rzemiosła.

W XIX w. Zwoleń był jednym z ośrodków słowackiego odrodzenia narodowego. Podczas powstania węgierskiego w latach 1847–1848 miejskim posłem na węgierski sejm był słowacki działacz narodowy Ľudovít Štúr. W 1872 r. linia kolejowa połączyła miasto z Budapesztem. Wkrótce potem powstały pierwsze zakłady przemysłowe (walcownia) i instytucje finansowe (m.in. Słowacki Bank Ludowy w 1902 r.). W 1910 r. miasto liczyło 8,8 tys. mieszkańców, z czego 5,0 tys. Węgrów, 3,6 tys. Słowaków i 0,2 tys. Niemców. W czerwcu 1919, w toku walk między nowo powstałą Czechosłowacją a Węgierską Republiką Rad, Zwoleń został zajęty przez Węgierską Armię Czerwoną, którą po sześciu dniach wyparły wojska czechosłowackie. Pod koniec II wojny światowej Zwoleń był jednym z głównych ośrodków słowackiego powstania narodowego. Po wojnie nastąpiła rozbudowa miejskiej infrastruktury i intensywna industrializacja. Zbudowano m.in. zakłady przemysłu drzewnego Bučina i wielką mleczarnię.

Obecnie[kiedy?] w Zwoleniu działają zakłady przemysłu drzewnego i włókienniczego. Istnieje tu politechnika, działa kilka teatrów, arboretum. Działa także Uniwersytet Techniczny i Narodowe Centrum Leśnictwa (Národné lesnícke centrum)[6].

Zabytki

Do zabytków Zwolenia należą:

Sport

Miasta partnerskie

źródło[7]

W ramach stowarzyszenia miast partnerskich Douzelage:

Pozostałe miasta partnerskie:

Przypisy

  1. ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-24]. (słow.).
  2. ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 98,73S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  4. ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  5. ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  6. ↑ Národné lesnícke centrum (NLC). [dostęp 2017-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-25)]. (słow.).
  7. ↑ Partnerské mestá. [w:] Oficjalna strona internetowa miasta [on-line]. [dostęp 2017-09-25]. (słow.).

Linki zewnętrzne

  • Oficjalna strona w języku polskim
  • Oficjalna strona (słow. • ang. • fr. • niem. • węg.)
  • Zamek zwoleński. [w:] Zamky.sk [on-line]. [dostęp 2021-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-28)]. (słow.).
  • Pusty Zamek. [w:] Zamky.sk [on-line]. [dostęp 2021-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-23)]. (słow.).
  • Zdjęcia satelitarne w WikiMapii
Miejscowości powiatu Zwoleń
Miasto
Wsie
Poligon wojskowy
  • Lešť

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się