ResponseEve, a responsive template by SiGa

Zobacz też: inne znaczenia.

Zenon Nowak

Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1905 Pabianice, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	21 sierpnia 1980 Warszawa, Polska
Wiceprezes Rady Ministrów
Okres	od 21 listopada 1952[1] do 22 grudnia 1968
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Prezes Najwyższej Izby Kontroli
Okres	od 28 czerwca 1969 do 22 czerwca 1971
Poprzednik	Konstanty Dąbrowski
Następca	Mieczysław Moczar
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Zenon Nowak (ur. 27 stycznia 1905 w Pabianicach, zm. 21 sierpnia 1980 w Warszawie) – polski polityk komunistyczny, poseł na Sejm PRL I, III, IV i V kadencji, członek Biura Politycznego KC PZPR (1954–1956), wiceprezes Rady Ministrów (1952–1968, od 1954 do 1956 jako I zastępca Prezesa Rady Ministrów), w latach 1969–1971 prezes Najwyższej Izby Kontroli. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie robotniczej. W latach 1917–1920 był górnikiem w kopalni w Westfalii, po powrocie do kraju pracował jako robotnik rolny, tkacz w Pabianicach i górnik na Śląsku. Uzyskał wykształcenie wyższe w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej w Moskwie. Podczas okupacji sowieckiej komendant oddziału Gwardii Robotniczej w Brześciu w okresie 1939–1940. W latach 1942–1945 pracował w niemieckim obozie pracy w Sudetach, następnie do 1947 służył w Armii Radzieckiej i powrócił do kraju.

W 1924 wstąpił do Komunistycznej Partii Polski, od 1932 do 1938 członek jej Komitetu Centralnego, od 1925 w Komunistycznym Związku Młodzieży Polski. W 1947 został członkiem Polskiej Partii Robotniczej, a w 1948 przystąpił z nią do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1948 II sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PPR w Poznaniu i I sekretarz KW w Katowicach oraz kierownik wydziału personalnego i członek biura organizacyjnego Komitetu Centralnego PPR. W Komitecie Centralnym PZPR kierownik wydziału kadr (1948–1950), członek (1948–1954) biura organizacyjnego i członek jego sekretariatu (od 1950 do 1954). W latach 1948–1980 członek KC PZPR, w okresie 1950–1954 jego sekretarz i zastępca członka Biura Politycznego KC. Członek BP KC PZPR od 1954 do 1956, w latach 1968–1971 przewodniczący Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej.

Od 1952 do 1968 wiceprezes Rady Ministrów (od 1952 do 1954 jako I zastępca Prezesa Rady Ministrów). W latach 1969–1971 prezes Najwyższej Izby Kontroli. Od 1971 do 1978 ambasador PRL w ZSRR. Pełnił mandat poselski na Sejm PRL I, III, IV i V kadencji, w latach 1978–1980 członek prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu. Zenon Nowak na VII Plenum KC PZPR w 1956 wystąpił z zarzutem, że we władzach krajowych za dużo jest osób pochodzenia żydowskiego. Uważany za wpływową postać wśród „natolińczyków”^[2].

Od jego nazwiska wzięło się popularne powiedzenie: „Tak czy owak – Zenon Nowak”^[3], nawiązujące do wyjątkowo skutecznego opierania się roszadom personalnym w kierownictwie partii i państwa. Kiedy na VIII Plenum w październiku 1956 frakcja „puławian” rozprawiała się z „natolińczykami”, Nowak został wprawdzie usunięty z Biura Politycznego i utracił stanowisko I wicepremiera, ale rangę wicepremiera zachował.

Został pochowany 27 sierpnia 1980 na Cmentarzu Wojskowym na Warszawskich Powązkach (kwatera A30-półkole-4)^[4]. W pogrzebie uczestniczyli m.in. członkowie władz PZPR: Władysław Kruczek, Emil Wojtaszek, Henryk Kisiel i Jerzy Muszyński. W imieniu Komitetu Centralnego PZPR Zenona Nowaka pożegnał członek Biura Politycznego KC PZPR, przewodniczący Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej Władysław Kruczek.

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Żonaty z Ireną z domu Kornijenko (1924–2011)^[4].

Odznaczenia

• Order Budowniczych Polski Ludowej (1964)^[5]
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1975)^[6]
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)^[7]
• Order Rewolucji Październikowej (ZSRR, 1975)^[8]
• Order Przyjaźni Narodów (ZSRR)^[9]
• Order Ludowej Republiki Bułgarii (Bułgaria, 1967)^[10]
• Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960)^[11]
• Odznaka honorowa „Zasłużony dla Warmii i Mazur” (1960)^[12]
• Złota odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1962)^[13]
• Odznaka honorowa „Za zasługi w rozwoju województwa koszalińskiego” (1970)^[14]
• Odznaka „Budowniczy Nowej Huty” (1959)^[15]

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1991
• Leksykon Historii Polski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1995
• „Trybuna Ludu”, 28 sierpnia 1980
• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
• Informacje w BIP IPN