Wystawy światowe (wystawy powszechne, w skrócie EXPO od fr. lub ang.exposition) – nazwa zwyczajowo nadawana cyklicznym ekspozycjom prezentującym dorobek kulturalny, naukowy i techniczny krajów i narodów świata. Ciałem zajmującym się organizacją wystaw jest Międzynarodowe Biuro Wystaw Światowych (fr.Bureau International des Expositions, w skrócie BIE), powstałe w 1928 w wyniku umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez większość państw Ligi Narodów[1].
Pierwsza wystawa odbyła się w 1751[wymaga weryfikacji?] w Londynie, a dwie następne w 1798 i 1802 w Paryżu, jednak za pierwszą prawdziwie międzynarodową wystawę światową uznaje się Wielką Wystawę (ang.Great Exhibition) w Londynie w 1851.
Od tego czasu wystawy są okazją do współzawodnictwa we wszystkich dziedzinach produkcji. W 1889 specjalnie na paryską wystawę światową zbudowano wieżę Eiffla, która miała zademonstrować poziom wiedzy inżynierskiej i możliwości techniczne epoki. Organizatorzy kolejnych wystaw dążą do prześcignięcia poprzednich, m.in. w dziedzinie rozwiązań technicznych i architektonicznych czy rozmachu uroczystości oficjalnych.
Wystawy EXPO dzielą się na trzy podkategorie: światowe, specjalistyczne oraz EXPO Horticultural (tzw. zielone). Czwartym typem posiadającym formalny status EXPO jest Wystawa Sztuk Dekoracyjnych i Nowoczesnej Architektury Triennale Mediolańskie[2][3] (w skrócie Triennale w Mediolanie).
2027 - Belgrad, Serbia. Wystawa odbędzie się w terminie 15 maja - 15 sierpnia i będzie zatytułowana "Play for Humanity: Sport and Music for All"[7]. W wyścigu o prawa do EXPO specjalistycznego 2027/28 stolica Serbii pokonała Minnesotę (USA), Phuket (Tajlandia), Malagę (Hiszpania) i Bariloche, (Argentyna)[8].
2030 Rijad, Arabia Saudyjska- światowe EXPO. Wystawa zatytułowana „Epoka zmian: razem na rzecz przewidywalnego jutra” odbędzie się w terminie od 1 października 2030 do 31 marca 2031. Saudyjska kandydatura uzyskała większość kwalifikowaną głosów na zgromadzeniu ogólnym BIE, pokonując propozycje Korei Południowej (Pusan) i Włoch (Rzym)[9].
↑Konwencja o wystawach międzynarodowych, podpisana w Paryżu 22 listopada 1928 r. (Dz.U. 1932 nr 84 poz. 728), Protokół zmieniający tę Konwencję podpisany w Paryżu 10 maja 1948 r. (Dz.U. 1961 Nr 14 Poz. 76), Protokół sporządzony w Paryżu 11 listopada 1966 r., zmieniający artykuł IV Konwencji o wystawach międzynarodowych (Dz.U. 1968 Nr 42 Poz. 293), Protokół sporządzony 30 listopada 1972 r. w Paryżu w sprawie zmiany Konwencji o wystawach międzynarodowych (Dz.U. z 1994 r. nr 56, poz. 232).
↑O Triennale na stronie BIE [online], www.bie-paris.org [dostęp 2023-02-01].
↑Na podstawie art. 4 B ust. 1 Konwencji o wystawach międzynarodowych.
↑[1] z uwagi na pandemię koronawirusa Wystawa z 2020 roku została przeniesiona na 2021 rok
↑Wielkie rozczarowanie. Łódź nie będzie gospodarzem EXPO. wiadomosci.onet.pl, 2017-11-15. [dostęp 2017-11-15]. (pol.).
↑La Argentina se bajó de la organización y no será sede de la Expo Mundial 2023, un megaevento de impacto global [online], LA NACION, 14 października 2020 [dostęp 2023-01-26](hiszp.).
↑Anna Gronczewska: Expo 2022. Łódź będzie rywalizować tylko z Buenos Aires, Minneapolis bez rekomendacji BIE. dzienniklodzki.pl, 2017-05-16. [dostęp 2017-06-12]. (pol.).
Linki zewnętrzne
Zobacz multimedia związane z tematem: Wystawa światowa
https://expo.gov.pl/
http://www.bie-paris.org/
http://www.expomuseum.com/
http://www.expo2010.com.pl/
http://www.expo2012.pl/
Oficjalna strona Expo 2008
Miss Wystawa 1937 w kronice PAT w bazie Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej