 |
Ten artykuł od 2021-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Fryderyk Wilhelm Christian Karol Ferdynand von Humboldt |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
filozof, językoznawca |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Rodzice |
Alexander Georg |
| Krewni i powinowaci |
Alexander – brat |
| Odznaczenia | |
          
| |
_1985,_MiNr_731.jpg)
Fryderyk Wilhelm Christian Karol Ferdynand von Humboldt (ur. 22 czerwca 1767 w Poczdamie, zm. 8 kwietnia 1835 w Tegel) – niemiecki filozof, językoznawca, polityk, przedstawiciel neohumanizmu[1], brat Alexandra.
Urodził się w rodzinie o brandenburskich i pruskich tradycjach urzędniczych i wojskowych sięgających XVI wieku. Ojciec, Aleksander Georg von Humboldt, pan na włościach Hadersleben i Ringenwalde, wybrał karierę wojskową. W 1762, z powodu odniesionych ran, przeniesiono go w stan spoczynku i w 1764 został szambelanem na dworze księżniczki Elżbiety von Braunschweig. W 1766 poślubił, młodszą o dwadzieścia jeden lat, bogatą wdowę Marię Elżbietę z domu Colomb (z pierwszego małżeństwa von Holwede), pochodzącą z rodziny francuskich hugenotów o dużych aspiracjach kulturalnych i naukowych. W posagu wniosła ona, między innymi, posiadłość Tegel (obecnie w granicach Berlina), gdzie Wilhelm spędził dzieciństwo.
Studiował we Frankfurcie nad Odrą. W latach 1801–1808 był rezydentem pruskim w Rzymie, gdzie obcował ze światem naukowo-artystycznym i uprawiał studia filozoficzne, filologiczne i archeologiczne. W 1809 został kierownikiem pruskiego ministerstwa wyznań i oświecenia. Podczas pracy na tym stanowisku stał się merytorycznym założycielem Uniwersytetu Berlińskiego[2] i zreformował cały ówczesny pruski system edukacji[3]. W ramach reformy stworzył instytucje gimnazjum humanistycznego, które było fundamentem niemieckiego systemu edukacji przez całe stulecie[4].
W 1810 został ministrem stanu i został wysłany jako przedstawiciel Prus do stolicy Austrii, Wiednia[4]. Między 1813 a 1815 był czynny dyplomatycznie przy wciągnięciu Austrii do Koalicji i zawieraniu pokoju z Francją[4], na kongresie wiedeńskim starał się o zjednoczenie Niemiec, w 1817 odbył misję nadzwyczajną do Londynu, a rok później reprezentował Królestwo Prus na kongresie akwizgrańskim. W 1819 ustąpił ze służby państwowej, gdyż nie udało mu się nakłonić króla do nadania Prusom konstytucji. W dalszym ciągu wywierał znaczny wpływ, ale już tylko na życie artystyczne, przez organizację muzeum berlińskiego.
Przeciwstawiał się scjentyzmowi. Podkreślał specyfikę i metodologiczną odrębność nauk humanistycznych jako badających wytwory ducha. Za główny cel człowieka uznawał harmonijny rozwój z uwzględnieniem indywidualnych dyspozycji i uzdolnień. Powoływał się przy tym na ideały starożytnej Grecji, gdzie według niego realizowano to założenie najlepiej. Sformułował tezę o istnieniu wewnętrznej formy językowej, co czyniło z języka element aktywny. Uważał, że każdy naród i społeczność kształtuje swój język, tworząc tym samym ducha narodu. Zajmował się również problemami relatywizmu językowego.
Pisał prace z dziedziny krytyki literackiej (o Goethem, Schillerze, z którym utrzymywał bliskie stosunki); większe znaczenie posiadają jego studia z zakresu językoznawstwa porównawczego. Krytyczne wydanie jego zbiorowych dzieł sporządziła Pruska Akademia Umiejętności (1903–1918, 15 tomów).
Humboldt, Wilhelm von (1767–1835) (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
