Wiktor Osiatyński
Ilustracja
Wiktor Osiatyński
Data i miejsce urodzenia

6 lutego 1945
Białystok

Data i miejsce śmierci

29 kwietnia 2017
Warszawa

Doktor habilitowany nauk prawnych
Specjalność: historia doktryn polityczno-prawnych
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Janusz Wiktor Osiatyński[1] (ur. 6 lutego 1945 w Białymstoku, zm. 29 kwietnia 2017[2][3] w Warszawie[1]) – polski prawnik, pisarz, publicysta, nauczyciel akademicki i działacz społeczny, doktor habilitowany nauk prawnych. Specjalista w zakresie prawa konstytucyjnego, historii doktryn politycznych i prawnych oraz praw człowieka, w latach 1991–1997 dyrektor Centrum Badań nad Konstytucjonalizmem w Europie Wschodniej w Chicago, wykładowca m.in. w University of Chicago Law School i na Central European University w Budapeszcie.

Życiorys

Ukończył warszawskie VII Liceum Ogólnokształcące im. Juliusza Słowackiego[4]. Studiował prawo i socjologię na Uniwersytecie Warszawskim i w Polskiej Akademii Nauk[5]. Uzyskał stopień naukowy doktora w zakresie socjologii. Następnie otrzymał stopień doktora habilitowanego[6].

W latach 1991–1997 był dyrektorem Centrum Badań nad Konstytucjonalizmem w Europie Wschodniej w Chicago, zaś w latach 1991–2001 profesorem wizytującym w University of Chicago Law School[5]. W 1995 został profesorem Central European University w Budapeszcie[6]. Od 2002 był zaangażowany w rozwój multidyscyplinarnego centrum praw człowieka na University of Connecticut[5]. Wykładał także m.in. na Uniwersytecie w Sienie, Antioch University w Los Angeles, UCLA, Uniwersytecie Columbia, Stanford University, Uniwersytecie Harvarda[5]. Uczył w więzieniu dla kobiet Frontera w Kalifornii. Był członkiem Komitetu Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk[7], brał udział w pracach nad przygotowaniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (1997).

Był również aktywnym działaczem społecznym. W ramach Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zainicjował powstanie Programu Spraw Precedensowych, został członkiem jego rady programowej. Zajął się szerzeniem informacji o uzależnieniach, w tym alkoholizmie, do której to choroby publicznie sam się przyznał[8]. Był autorem publikacji poświęconych alkoholizmowi i współtwórcą Komisji Edukacji w Dziedzinie Alkoholizmu, jednego z programów Fundacji im. Stefana Batorego[6].

Był także feministą[9][10]. W 2006 znalazł się w gronie czterech inicjatorów zawiązania Partii Kobiet[11].

Zasiadał w radzie Fundacji Centrum im. prof. Bronisława Geremka. Prowadził cykliczny program Zrozumieć świat w radiu Tok FM.

W 2004 został laureatem Nagrody im. księdza Józefa Tischnera dla publicysty lub eseisty, a w 2011 laureatem przyznawanej przez Instytut Spraw Publicznych Nagrody im. Jerzego Zimowskiego. W 2016 Konfederacja Lewiatan i Fundacja na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi uhonorowały go Nagrodą za Odważne Myślenie im. Barbary Skargi. W tym samym roku, za działalność na rzecz praw człowieka, rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar przyznał mu Nagrodę im. Pawła Włodkowica[12].

Grób Wiktora Osiatyńskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

12 maja 2017 został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[13] (kwatera FV-tuje-17)[14].

Życie prywatne

Syn Leonidasa(inne języki) i Zinaidy[1]. Był bratem ekonomisty Jerzego Osiatyńskiego i mężem psycholog Ewy Woydyłło-Osiatyńskiej.

Odznaczenia i wyróżnienia

Upamiętnienie

Latem 2017 zainicjowano Archiwum im. Wiktora Osiatyńskiego, które jest „obywatelskim centrum analiz prawnych oraz społecznością ludzi zaangażowanych w budowanie Polski praworządnej, w której władza działa w granicach prawa, dla dobra publicznego, przestrzegając praw i wolności obywatelskich oraz zobowiązań międzynarodowych”[19].

Publikacje

Książki

Inne publikacje

  • John Kenneth Galbraith, Społeczeństwo dobrobytu. Państwo przemysłowe, Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1973 (autor wyboru tekstów)
  • Alvin Toffler, Szok przyszłości, Państwowy Instytut Wydawniczy 1974; Wydawnictwo Zysk i S-ka 1998; Wydawnictwo Kurpisz 2007 ISBN 978-83-8973-890-5 (współautor przekładu)
  • Alvin Toffler, Ekospazm, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1977 (autor wstępu)
  • Wizje Stanów Zjednoczonych w pismach Ojców Założycieli, Państwowy Instytut Wydawniczy 1978 (praca zbiorowa; autor wyboru tekstów i opracowania)
  • John Kenneth Galbraith, Ekonomia a cele społeczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1979 ISBN 83-01-00044-9 (przekład z języka angielskiego i wstęp)
  • Robert Jungk, Człowiek tysiąclecia. Wiadomości z warsztatów, w których rodzi się nowe społeczeństwo, Państwowy Instytut Wydawniczy 1981, ISBN 83-06-00560-0 (autor przedmowy)
  • Michael Novak, Przebudzenie etnicznej Ameryki, Państwowy Instytut Wydawniczy 1985, ISBN 83-06-01114-7 (autor wstępu)
  • Alvin Toffler, Trzecia fala, Państwowy Instytut Wydawniczy 1986, 1997, 2001 ISBN 83-06-02594-6; Wydawnictwo Kurpisz 2007 ISBN 83-89-73889-9 (autor przedmowy)
  • Ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 roku o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym; Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lipca 1952 roku (przepisy utrzymane w mocy), Wydawnictwo Prawnicze 1993 ISBN 83-21-9063-5-4 (autor przedmowy)
  • Lech Falandysz, Myśli, Łośgraf – Oficyna Wydawnicza 2003, ISBN 83-87-57277-2 (współautor przedmowy)

Przypisy

  1. a b c Wiktor Osiatyński. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2022-02-05].
  2. Nie żyje Wiktor Osiatyński. rp.pl, 29 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-29].
  3. Wiktor Osiatyński nie żyje. Zostawił nam w spadku zobowiązanie, by „spisywać czyny i rozmowy” władzy, by rejestrować łamanie zasad państwa prawa. oko.press, 29 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-30].
  4. Znani absolwenci. liceum7.edu.pl. [dostęp 2022-02-04].
  5. a b c d Wiktor Osiatynski. ceu.hu. [dostęp 2012-03-27]. (ang.).
  6. a b c Prof. Wiktor Osiatyński. hfhr.org.pl. [dostęp 2012-03-27].
  7. Dr hab. Wiktor Osiatyński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2012-03-27].[martwy link]
  8. Prof. Wiktor Osiatyński, cz. I, „Alkoholik”. wyborcza.pl, 29 stycznia 2010. [dostęp 2012-03-27].
  9. Wiktor Osiatyński: A czy ty jesteś feministą?. wyborcza.pl, 19 czerwca 2009. [dostęp 2012-03-27].
  10. Monika Głuska-Bagan: Jak feminista z feministką. styl.pl. [dostęp 2012-03-27].
  11. Preambuła. partiakobiet.eu. [dostęp 2012-03-27].
  12. Prof. Wiktor Osiatyński laureatem Nagrody RPO im. Pawła Włodkowica w 2016 r.. rpo.gov.pl, 12 grudnia 2016. [dostęp 2016-12-26].
  13. Ostatnia droga Wiktora Osiatyńskiego. tvn.24.pl, 12 maja 2017. [dostęp 2017-05-12].
  14. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2020-02-01].
  15. Order Odrodzenia Polski dla prof. Wiktora Osiatyńskiego. prezydent.pl, 8 czerwca 2011. [dostęp 2012-03-27].
  16. M.P. z 2011 r. nr 79, poz. 789.
  17. M.P. z 1997 r. nr 42, poz. 425.
  18. Nagrody Lewiatana. konfederacjalewiatan.pl. [dostęp 2022-01-10].
  19. Prof. Mirosław Wyrzykowski: Pozakonstytucyjna zmiana ustroju staje się faktem. O tym trzeba debatować, panie Prezydencie. oko.press, 26 sierpnia 2017. [dostęp 2017-08-31].

Linki zewnętrzne

  • Program Spraw Precedensowych. hfhr.org.pl. [dostęp 2012-03-27].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się