Wiesław Jędrzejczak
Ilustracja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

1 października 1947
Gdynia

prof. dr hab. nauk medycznych
Specjalność: hematologia
Alma Mater

Wojskowa Akademia Medyczna

Nauczyciel akademicki
Uniwersytet

Warszawski Uniwersytet Medyczny

Wiesław Wiktor Jędrzejczak (ur. 1 października 1947 w Gdyni) – polski lekarz, specjalista chorób wewnętrznych, hematolog, onkolog kliniczny, transplantolog, profesor doktor habilitowany medycyny[1]. Jako pierwszy w Polsce przeprowadził allogeniczny przeszczep szpiku w 1984, a także przeszczep autologiczny w 1985[2]. Jest emerytowanym pułkownikiem Wojska Polskiego[3].

Życiorys

Uzyskał maturę w II Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Mickiewicza w Gdyni. W 1971 ukończył z wyróżnieniem Wydział Lekarski Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. W 1974 uzyskał stopień doktora nauk medycznych na podstawie pracy: Ocena przydatności testu prednisonowego w różnicowaniu neutropenii. W 1978 uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk medycznych na podstawie rozprawy: Skutki uboczne chemioterapii nowotworów jako kliniczny model ostrej choroby popromiennej. Diagnostyka uszkodzeń układów krwiotwórczego i odpornościowego ze szczególnym uwzględnieniem neutropenii. 31 maja 1990 otrzymał tytuł profesora nauk medycznych[1][4].

Praca

W latach 1984–1998 był kierownik Zakładu Immunologii Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie. W latach 1998–2018 był kierownikiem Katedry i Kliniki Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie. W latach 2002–2014 i 2016–2018) był konsultantem krajowym w dziedzinie hematologii.

W pierwszej połowie lat 80. XX wieku prowadził badania krwiotwórczych komórek macierzystych tworzących wewnątrzpochodne kolonie śledzionowe i zaproponował oryginalną hipotezę alternatywnych dróg różnicowania układu krwiotwórczego. Do jego osiągnięć należy opracowanie oryginalnych metod chemioterapii nowotworów, opracowanie metod kontroli skutków ubocznych leków przeciwnowotworowych, współudział w odkryciu regulacyjnej roli limfocytów T w krwiotworzeniu, opracowanie metody ilościowego badania komórek ustanawiających krwiotworzenie, opracowanie metod hodowli komórek podścieliska krwiotwórczego, opracowanie oryginalnych modyfikacji metod przeszczepiania szpiku u ludzi. 28 listopada 1984, wraz ze stworzonym przez siebie zespołem lekarzy, przeprowadził udany zabieg allogenicznego przeszczepu szpiku kostnego w Centralnym Szpitalu Klinicznym WAM w Warszawie. W 1985, z tym samym zespołem lekarzy, przeprowadził przeszczepienie szpiku autologicznego, czyli przy użyciu własnych komórek chorego. Oba zabiegi były wykonane po raz pierwszy w Polsce[2][4].

W 1991 otrzymał Nagrodę Miesięcznika „Problemy” za osiągnięcia w dziedzinie popularyzowania nauki[4]. W 1993 został laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za prace na temat molekularnych i komórkowych mechanizmów powstawania komórek krwi[4].

W 2022, wraz zespołem, otrzymał Nagrodę Ig Nobla za przeprowadzone badania, które wykazały, że pacjenci onkologiczni poddawani radioterapii i chemioterapii wykazywali mniej szkodliwych skutków ubocznych, jeśli podawano im lody. Opracowanie tych badań zostało opublikowane przez „Scientific Reports” w listopadzie 2021[5][6].

Opublikował ponad 300 prac naukowych z dziedziny transplantologii, hematologii i onkologii oraz około 100 rozdziałów w podręcznikach oraz samodzielnie książki „Zagadka tworzenia krwi” i „Hemograft”. Ta ostatnia książka jest pierwszą polską monografią transplantologii komórek krwiotwórczych. Był promotorem 23 doktoratów i opiekunem 9 habilitacji[3][1].

Obecnie nie jest już kierownikiem, ale nadal jest profesorem w Katedrze i Klinice Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zlokalizowanej w Centralnym Szpitalu Klinicznym w Warszawie Jest przewodniczącym Komitetu Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka Polskiej Akademii Nauk (PAN) i członkiem Komitetu Bioetyki PAN[1].

Życie prywatne

Ma dwóch synów: młodszego Wiktora Oskara i Wiesława Wiktora, który jest również naukowcem[7][8].

Upamiętnienie

W 2007 ukazał się na jego temat film biograficzny Jakuba Kossakowskiego „Między złem a złem”, a w 2017 monograficzna książka Justyny Wojteczek „Pozytywista do szpiku kości”[3].

Przypisy

  1. a b c d Prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-03-10].[martwy link]
  2. a b Przed 30 laty wykonano pierwszy w Polsce udany przeszczep szpiku, [w:] Nauka w Polsce [online], naukawpolsce.pl [dostęp 2023-03-11].
  3. a b c 50 lat pracy naukowej prof. Wiesława Jędrzejczaka 2021 ↓.
  4. a b c d Laureaci Nagrody FNP 1993 ↓.
  5. Prof. Jędrzejczak: pomysł przeprowadzenia badań, za które przyznano Ig Nobla, wyszedł od studentów medycyny, [w:] Nauka w Polsce [online], naukawpolsce.pl, 16 września 2022 [dostęp 2023-03-10].
  6. Prof. Jędrzejczak: Nagrodzony Ig Noblem pomysł na badania zaproponowali studenci medycyny [online], Forsal.pl, 16 września 2022 [dostęp 2023-03-10].
  7. 10. Spełniony badacz i lekarz - prof. Wiesław Jędrzejczak [online], pulsmedycyny.pl, 27 lutego 2013 [dostęp 2023-03-10].
  8. Prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-03-10].[martwy link]

Bibliografia

  • Janusz Kapuścik (red.), Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, t. II: H–Ł, Warszawa 1999, s. 199.
  • Laureaci Nagrody FNP 1993: Prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak [online] [dostęp 2010-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-17].
  • 50 lat pracy naukowej prof. Wiesława Jędrzejczaka [online] [dostęp 2023-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-10].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się