Urbino (łac.Urvinum Mataurense) – miejscowość u podnóża Apeninu Umbryjsko-Marchijskiego i gmina w środkowych Włoszech, w regionie Marche[1]. Wraz z Pesaro jest stolicą prowincji Pesaro i Urbino. W 1998 roku centrum historyczne miasta zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W latach 1212-1631 stanowiło siedzibę najpierw hrabstwa, a potem księstwa Urbino.
Według danych na rok 2007 gminę zamieszkiwało 15 444 osób, 66,4 os./km². W mieście znajduje się uniwersytet.
W Urbino, położonym na wysokości występuje klimat subtropikalny (podzwrotnikowy). Notuje się tu nieco większe ilości opadów niż na oddalonym o 30 km wybrzeżu Morza Śródziemnego, co wynika położenia miasta na wysokości 485 m n.p.m.
Najbardziej znanym zabytkiem Urbino, a jednocześnie najczęściej odwiedzanym, jest Pałac Książęcy. Jest to jeden z przykładów architektonicznych i artystycznych z okresu renesansu włoskiego. Pałac jest siedzibą Narodowej Galerii w Marche. Charakterystyczne dla pałacu są wieżyczki od tylnej strony budynku[2].
Dom Rafaela znajduje się przy ulicy Raffaello, pod numerem 57. Artysta urodził się tam w 1483 roku. W domu znajduje się muzeum, w którym można zobaczyć wyposażenie z czasów Rafaela i piętnastowieczne freski.
Pomnik Rafaela wyrzeźbiony przez Luigi Belliego i muzeum archeologiczne[4].
Święty Jan na fresku stworzonym przez braci Salimbeni.
Szkoła z internatem, w której uczył się do 12 roku życia Giovanni Pascoli. Szkoła imienia Rafaela była kierowana przez pijarów i miała swoją siedzibę na placu Republiki. Jej budowa rozpoczęła się w 1705 roku na życzenie papieża Klemensa XI[5].
Około dwóch kilometrów od centrum historycznego znajduje się mauzoleum diuków stworzone przez Donato Bramante w drugiej połowie XV wieku z polecenia diuka Fryderyka II[6]. W mauzoleum znajdują się groby Fryderyka Guidobalda I – diuków z Urbino. Początkowo była tu także nastawa ołtarzowaPiera della Francesca, przedstawiająca Madonnę, Fryderyka II i niektórych świętych. Obecnie znajduje się ona w pinakotece Brera w Mediolanie.
Kościół Świętego Franciszka z Asyżu został zbudowany w XIV wieku w stylu gotyckim przez architekta Luigi Vanvitellego[7].
Brama Valbona jest główną bramą miasta. Obecny kształt otrzymała w 1621 roku z okazji zawarcia małżeństwa przez diuka Fryderyka Ubaldo z Klaudią de'Medici[8].
Kościół Świętego Dominika zbudowany w XIV wieku i odnowiony wewnątrz w 1729 roku. Zewnętrzna część kościoła jest zbudowana w stylu gotyckim z renesansowym portalem zaprojektowanym przez Luca della Robbia w 1450 roku.
Przed kościołem Świętego Dominika znajduje się egipski obelisk. Jego pochodzenie datuje się na około 550 rok przed naszą erą[9].