Uniwersytet w Tartu
Tartu Ülikool
Universitas Tartuensis
University of Tartu
Godło
Ilustracja
Główny budynek Uniwersytetu w Tartu
Data założenia

21 kwietnia 1632

Państwo

 Estonia

Adres

Tartu

Liczba studentów

19 000

Rektor

Toomas Asser

Członkostwo

Grupa Coimbra, Sieć Utrechcka

Położenie na mapie Estonii
Mapa konturowa Estonii, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Uniwersytet w Tartu”
Ziemia58°22′52″N 26°43′13″E/58,381111 26,720278
Strona internetowa
Uniwersytet w Tartu 2021

Uniwersytet w Tartu (est. Tartu Ülikool, łac. Universitas Tartuensis), dawniej Uniwersytet Dorpacki – publiczny uniwersytet założony w 1632 w Tartu.

Historia

Uniwersytet w Tartu, 1860

Uniwersytet został utworzony w 1632 przez króla Szwecji Gustawa Adolfa jako Universitas Gustaviana, powstał na fundamentach jezuickiego Gymnasium Dorpatense, utworzonego przez Stefana Batorego w 1583, istniejącego do 1601 roku. Po krótkiej przerwie w czasie II wojny północnej uczelnia została reaktywowana w 1690 przez króla Szwecji Karola XI pod nazwą Universitas Gustaviana-Carolina. Później uniwersytet został przeniesiony do Parnawy. W 1802 na rozkaz cara Rosji Aleksandra I uczelnia powróciła do Dorpatu (współcześnie Tartu) jako Cesarea Universitas Dorpatiensis, gdzie działa do dziś. W latach 1898–1918 miała nazwę Uniwersytet Jurjewski (w związku z przemianowaniem Dorpatu na Jurjew). Językiem wykładowym uczelni był niemiecki, zaś od 1882 zaczęła się rusyfikacja przedmiotów, ostatecznie weszła ona w życie do 1898. Od 1919 do dziś językiem wykładowym jest estoński, choć w okresie okupacji sowieckiej, część przedmiotów wykładano po rosyjsku.

Uniwersytet Dorpacki zarówno pod rządami szwedzkimi, jak i przez większość okresu rządów carskich posiadał dużą autonomię w zakresie doboru kadr i kształcenia, a nawet utrzymywania policji uczelnianej, zastępującej w znacznym stopniu policję carską. Był też jedyną na terenie państwa rosyjskiego uczelnią kształcącą teologów (w tym pastorów) protestanckich. Od 1831, w związku z likwidacją przez władze carskie Uniwersytetu Wileńskiego i Uniwersytetu Warszawskiego, stał się głównym miejscem studiów Polaków z zaboru rosyjskiego, zarówno ze względu na przychylne Polakom stanowisko władz uczelni, jak i na opinię o wysokim poziomie kształcenia.

W czasach radzieckich Uniwersytet znany był przede wszystkim jako ośrodek radzieckiej myśli semiotycznej (tartuska szkoła semiotyki kultury).

Znani absolwenci

Wykładowcy

Uniwersytet a Polacy

Uczelnia odegrała bardzo dużą rolę w kształceniu Polaków z zaboru rosyjskiego, po zlikwidowaniu przez Rosję uczelni w Rzeczypospolitej. W odróżnieniu od innych uczelni na ziemiach należących w tym czasie do Rosji, Uniwersytet Dorpacki prowadził liberalną politykę i unikał dyskryminacji Polaków[potrzebny przypis]. Ukończyli go między innymi Władysław Walewski[5], Tytus Chałubiński i Kazimierz Krzywicki.

Na Uniwersytecie Dorpackim w 1828 roku powstała najstarsza polska korporacja akademicka Konwent Polonia[6].

W roku akademickim 1931/1932 tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Tartu otrzymał prof. Bronisław Rydzewski[7].

Przypisy

  1. Siim Kallas: Vice-President of the European Commission. European Comission, 06/03/2014. [dostęp 2014-06-05]. (ang.).
  2. Eschscholtz, Johann Friedrich (v.). Baltisches Biographisches Lexikon digital. [dostęp 2014-06-05]. (niem.).
  3. Роман Лейбов: "Интернет - это была мистическая вещь" [online], strana.lenta.ru [dostęp 2021-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-08] (ros.).
  4. H Steinberg, MC Angermeyer. Emil Kraepelin’s years at Dorpat as professor of psychiatry in nineteenth-century Russia. „History of Psychiatry”. 12 (47 Pt 3), s. 297–327, 2001. DOI: 10.1177/0957154X0101204703. PMID: 11951915. 
  5. B. Władysław Walewski. „Kłosy”. 1295, s. 260, 1890.
  6. Zygmunt Jahilnicki, Karol Zaborski: Konwent Polonia – Korporacja Akademicka. Konwent Polonia, © 2009. [dostęp 2014-06-05]. (pol.).
  7. Zbigniew J. Wójcik: Bronisław Nikodem Rydzewski. [dostęp 2015-03-29].

Bibliografia

  • http://web.archive.org/web/20080705194009/http://nasz-czas1.tripod.com/015/inflan.html Niepokorni dorpatczycy

Linki zewnętrzne

  • Strona oficjalna

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się