Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (UKSW) (łac.Universitas Cardinalis Stephani Wyszyński Varsoviae) – polski uniwersytet państwowy powstały na bazie Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. UKSW jest publiczną uczelnią, która daje możliwość kształcenia w różnych dziedzinach nauki: od kierunków humanistyczno-społecznych po ścisłe, przyrodnicze, a od 2019 roku także medyczne.
Uniwersytet posiada 12 wydziałów zlokalizowanych w dwóch kampusach w warszawskiej dzielnicy Bielany: przy ulicach Dewajtis oraz Wóycickiego. Studenci mają do wyboru ponad 40 kierunków studiów, w tym m.in. kierunek lekarski, psychologię, prawo, dziennikarstwo, inżynierię środowiska, filologię włoską lub ekonomię.
W ostatnich latach uniwersytet przekształca się w centrum naukowo-badawcze. W 2016 na kampusie przy ul. Wóycickiego powstało Mazowieckie Centrum Laboratoryjne Nauk Przyrodniczych UKSW. Zajęcia praktyczne dla studentów nauk ścisłych i medycznych odbywają się w kilkudziesięciu laboratoriach badawczych oraz salach do pracy koncepcyjnej. Uniwersytet dysponuje także m.in. halą sportową, studiem radiowo-telewizyjnym oraz symulatorem samochodu osobowego do badań w Instytucie Psychologii.
W 2019 uzyskał wyróżnienie Komisji Europejskiej „HR Excellence in Research”, potwierdzające przestrzeganie zasad Europejskiej Karty Naukowca[3]. Wydziały uczelni znajdują się pod nadzorem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, nad czterema z nich (Teologicznym, Filozofii Chrześcijańskiej, Prawa Kanonicznego oraz Studiów nad Rodziną) dodatkowy nadzór sprawują władze kościelne.
Akademia Teologii Katolickiej była uczelnią państwową, utworzoną decyzją ówczesnej Rady Ministrów. Ponieważ zgodnie z prawem kanonicznym wydziały teologiczne powinny być utworzone lub zatwierdzone przez Stolicę Apostolską, powstanie nowej uczelni zostało źle przyjęte przez środowisko kościelne. Prymas Stefan Wyszyński, ówczesny arcybiskup warszawski, w latach 1953–1956 przebywał w areszcie. Po odzyskaniu wolności nie zaakceptował uczelni od razu. Dopiero od 1960, za zgodą Stolicy Apostolskiej, respektował Akademię i uważał się za wielkiego kanclerza uczelni. Pełne prawa kościelne Akademia Teologii Katolickiej uzyskała w 1989, stając się odtąd uczelnią jednocześnie państwową i kościelną.
W 1954 w Akademii Teologii Katolickiej zatrudnionych było 60 nauczycieli akademickich. Studiowało w niej 415 studentów. Miała ona trzy wydziały: Teologiczny, Prawa Kanonicznego i Filozofii Chrześcijańskiej. Uczelnia była w pełni finansowana przez państwo. Na studia wolno było przyjmować studentów w liczbie ściśle określonej przez władze PRL. W latach osiemdziesiątych XX wieku liczba studentów znacząco wzrosła. W 1987 z części Wydziału Teologicznego został utworzony Wydział Kościelnych Nauk Historycznych i Społecznych.
Dalszy rozwój uczelni nastąpił w latach dziewięćdziesiątych: zwiększyła się liczba profesorów i studentów, otwarto nowe kierunki studiów. Zmiany na uczelni umożliwiły przekształcenie jej w uniwersytet. Nastąpiło to 3 września 1999. Uniwersytet otrzymał imię kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Baza akademicka
UKSW prowadzi zajęcia w dwóch głównych kampusach: przy ul. Dewajtis 5 na Bielanach – kampus Dewajtis (w Lesie Bielańskim) oraz przy ul. Wóycickiego 1/3 na Młocinach – kampus Wóycickiego im. ks. prof. Ryszarda Rumianka[4]. W pierwszym z nich oprócz sal dydaktycznych mieszczą się Biblioteka Główna oraz siedziba władz uczelni.
Kampus na Młocinach jest rozbudowywany. 14 lutego 2008 roku została otwarta na nim pierwsza część Centrum Edukacji i Badań Interdyscyplinarnych – Auditorium Maximum (budynek nr 21), gdzie znajdują się sale wykładowe, pracownie i stołówka studencka. W lutym 2009 oddany do użytku został budynek nr 23, w którym odbywają się zajęcia wydziałów: Nauk Historycznych i Społecznych, Filozofii Chrześcijańskiej oraz Biologii i Nauk o Środowisku. W 2015 otwarto nowo wybudowane Centrum Laboratoryjne Nauk Przyrodniczych (budynek 24)[5]. W 2020 oddano do użytku halę sportową[6]. Trwa budowa siedziby Wydziału Medycznego. Collegium Medicum oraz Multidyscyplinarnego Centrum Badawczego (MCB) w Dziekanowie Leśnym[7].
Do kampusu przy ul. Wóycickiego można dojechać kilkoma liniami autobusowymi[8], z czego linią „114” bezpośrednio pod bramę kampusu spod metra Młociny[9]. Do kampusu przy ul. Dewajtis trzeba przejść około 1,1 kilometra od przystanku tramwajowego[8][10].
W roku akademickim 2020/2021 na UKSW studiuje około 10 tysięcy studentów, zatrudnionych jest ok. 800 nauczycieli akademickich. Pracowników zatrudnionych w bibliotece, administracji i obsłudze jest 300.
Instytut Nauk Teologicznych: teologia (teologia ogólna, nauczycielsko-katechetyczna, misjologia, coaching i mediacje społeczne, turystyka krajów biblijnych), religioznawstwo
↑www.mclnp.uksw.edu.pl [online], www.mclnp.uksw.edu.pl [dostęp 2021-01-26].strona główna serwisu
↑Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – Centrum Sportu UKSW otwarte [online], uksw.edu.pl [dostęp 2021-01-26].
↑Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – Multidyscyplinarne Centrum Badawcze UKSW [online], uksw.edu.pl [dostęp 2021-01-26].
↑ abRozkłady jazdy [online] [dostęp 2020-01-19](pol.).
↑Warszawa: Metro i tramwaje wracają do podstawowych częstotliwości. Zmiany w komunikacji autobusowej [online], transport-publiczny.pl [dostęp 2022-05-23].
↑UKSW to UKSW 03 [online], UKSW to UKSW 03 [dostęp 2020-01-19].
↑Prorektorzy. uksw.edu.pl. [dostęp 2016-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-05)].
↑Uroczystość wręczenia dyplomu doktora honoris causa UKSW Pani prof. dr hab. Teresie Michałowskiej. UKSW. [dostęp 2014-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-27)].
↑Ksiądz Profesor Kazimierz Popielski otrzymał tytuł doktora honoris causa UKSW. UKSW. [dostęp 2014-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-27)].
↑Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – Doktorzy Honoris Causa [online], uksw.edu.pl [dostęp 2017-09-23].
↑Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – O. Lombardi Doktorem honoris causa UKSW [online], uksw.edu.pl [dostęp 2017-10-24].
↑Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – Doktorat hc dla prof. Margaret Archer [online], uksw.edu.pl [dostęp 2017-11-23].
↑Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – Święto Naszego Uniwersytetu [online], uksw.edu.pl [dostęp 2019-05-28].
↑O wydziale, [w:] wpia.uksw.edu.pl [online], Wydział Prawa i Administracji UKSW [dostęp 2022-12-19].
Linki zewnętrzne
Strona internetowa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
BartłomiejB.NoszczakBartłomiejB., Okoliczności utworzenia Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1954 r.), „Glaukopis” (15-16/2009), Stowarzyszenie na Rzecz Swobód Obywatelskich, 2009, s. 206–237, ISSN 1730-3419 [dostęp 2018-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-15].