|
Zasugerowano, aby ten artykuł podzielić na różne artykuły – o znaku diakrytycznym i przegłosie germańskim. |
Ten artykuł od 2014-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Ä | ä |
Ö | ö |
Ü | ü |
Umlaut (dosłownie: przegłos) – zmiana brzmienia samogłoski spotykana w językach germańskich.
W alfabecie niemieckim samogłoski z umlautem mają następujące znaczenie:
Także w innych językach ö i ü oznaczają zwykle odpowiednio [ø] lub [œ] i [y] lub [ʏ]. Znak ä może natomiast oznaczać [æ] (dźwięk pośredni między polskimi a i e), tak jak dawniej również w niemieckim.
W języku niemieckim przy niedostępności odpowiednich czcionek lub w adresach internetowych umlauty są zastępowane przez dodanie litery "e" po literze ze znakiem diakrytycznym oznaczającym umlaut, czyli:
Przykłady: Franz Neuländtner → Franz Neulaendtner, Gerhard Schröder → Gerhard Schroeder, Müller → Mueller, für → fuer, [1] (Zugvögel → Zugvoegel).
Równolegle do pisowni z wykorzystaniem liter ä, ü, ö występują słowa zawsze pisane przez ae, ue, oe – dotyczy to przede wszystkim niektórych nazwisk (np. Goethe, równoległe postacie Schröder i Schroeder). Zapis ä, ö i ü jako ae, oe i ue pochodzi stąd, że dawniej nie stosowano kropek, ale nadpisywano małą literkę e nad odpowiednią samogłoską. W niemieckim odręcznym piśmie gotyckim pisana litera e przypomina dwie pionowe kreski[potrzebny przypis], które po skróceniu przekształciły się w dwie kropki.
Zastępowanie takie nie jest dopuszczalne w innych językach wykorzystujących litery ä itp., np. w języku estońskim, fińskim, szwedzkim.
Przy m.in. polskiej transkrypcji także z innych języków ä, ö (i ø), ü można oddać przez ae, oe, ue, jednak wyłącznie wtedy, gdy niemożliwe jest oddanie liter ze znakami diakrytycznymi – zasadniczo te litery należy podawać w oryginalnej pisowni z zachowaniem swoistych znaków diakrytycznych niestosowanych w polskiej ortografii[1].
W Unikodzie diereza/umlaut występuje w wersjach:
Znak | Unikod | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
---|---|---|---|---|
¨ | U+00A8 | ¨ lub ¨ lub ¨
|
DIAERESIS | diereza |
̈ | U+0308 | ̈ lub ̈
|
COMBINING DIAERESIS | diereza dostawna |
Dla osób korzystających z popularnych edytorów tekstów w systemie operacyjnym Windows przyda się prosta metoda wpisywania liter z umlautem:
W systemie Linux w środowisku graficznym umlauty wprowadza się wciskając kolejno AltGr+[ (prawy alt z klawiszem lewego nawiasu prostokątnego), a następnie właściwą samogłoskę, np:
itp.
W przypadku korzystania z klawiatury maszynistki w systemach Windows i Linux umlauty wprowadza się wciskając kolejno AltGr++ (alt z klawiszem bezpośrednio na prawo od zera), a następnie właściwą samogłoskę, np:
itp.
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.