Timothy Detudamo
Miejsce urodzenia

Uaboe

Data śmierci

11 kwietnia 1953

Przewodniczący Rady Wodzów
Okres

od 1931
do 18 grudnia 1951 (z przerwami od 30 czerwca 194331 stycznia 1946)

Poprzednik

Daimon

Przewodniczący Lokalnej Rady Samorządowej
Okres

od 18 grudnia 1951
do 11 kwietnia 1953

Następca

Raymond Gadabu

Timothy „Tim” Detudamo (ur. w 1870 lub 1871[1] w Uaboe, zm. 11 kwietnia 1953[2]) – polityk i lingwista nauruański, pastor.

Życiorys

Był synem jednego z wodzów plemiennych[3]. Wykształcony przez Londyńskie Towarzystwo Misyjne, w latach 1900–1906 wspólnie z Philipem Delaporte i Jacobem Aroi przetłumaczył na język nauruański Biblię[4]. Z Delaporte pracował nad stworzeniem słownika języka nauruańskiego[5][6]. Przez trzy lub cztery lata (1914-1917/1918) przebywał z Delaporte w USA, gdzie też się kształcił i pracował jako tłumacz[7][4]. Po powrocie na rodzinną wyspę próbował założyć sklep konkurencyjny wobec handlu europejskiego, został jednak na dwa lata osadzony w areszcie domowym[4]. Za rządów Daimona, był wiceprzewodniczącym Rady Wodzów Nauru[8]. Po jego śmierci w 1931 roku, został wybrany przewodniczącym tej instytucji. Stanowisko to zajmował do roku 1942[9]. Podczas okupacji japońskiej rządził jako „Gubernator Nauruańczyków” (od 1942 do 30 czerwca 1943). Pod koniec czerwca 1943 roku został deportowany na wyspy Chuuk przez okupantów japońskich (wraz z większością mieszkańców wyspy)[7]. W Mikronezji przebywał do 31 stycznia 1946 roku, kiedy to wraz z innymi Nauruańczykami został przetransportowany statkiem BPC „Trienza”[9][10][11]. Po pokonaniu państw osi ponownie został szefem Rady Wodzów[9]. W grudniu 1951 roku na Nauru weszły w życie reformy administracyjne, w wyniku których utworzono Lokalną Radę Samorządową Nauru (obecnie parlament). 15 grudnia 1951 roku odbyły się pierwsze wybory; Detudamo i Austin Bernicke zwyciężyli w dwumandatowym okręgu Ubenide[10]. Trzy dni później, podczas pierwszego spotkania rady wyspy, Detudamo został wybrany jej przewodniczącym[9]. Funkcję tę pełnił do śmierci; jego następcą został Raymond Gadabu[9].

W czasie swych rządów próbował zreformować język ojczysty wyspiarzy; sam mówił w pięciu językach (niemiecki, angielski, gilbertański, marszalski i nauruański)[12]. W 1938 spisał i przetłumaczył na język angielski nauruańskie opowieści i legendy[13]. Uważa się go, obok Hammera DeRoburta, za „ojca narodu i państwa nauruańskiego”[14].

Jego synem był Buraro Detudamo[15]. Był dziadkiem członka parlamentu i byłego prezydenta – Lagumota Harrisa[16].

Przypisy

  1. Karl Rössel: „Unsere Opfer zählen nicht”: Die Dritte Welt im Zweiten Weltkrieg. Assoziation A, 2005, s. 387. ISBN 978-3-935936-26-2. [dostęp 2013-07-30].
  2. Australia. Dept. of External Territories: Report to the General Assembly of the United Nations on the Administration of the Territory of Nauru. 1955, s. 15. [dostęp 2013-05-29]. (ang.).
  3. Donald H. Rubinstein: Pacific history: papers from the 8th Pacific History Association Conference. University of Guam Press & Micronesian Area Research Center, 1992, s. 273. ISBN 978-1-878453-14-3. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  4. a b c Nauru. [w:] Pacific Island History Poster Profiles [on-line]. Queensland University of Technology. s. 16. (ang.).
  5. The Missionary Herald at Home and Abroad. T. 114. 1918, s. 251. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  6. Mikael Parkvall: Limits of Language: Almost Everything You Didn’t Know You Didn’t Know about Language and Languages. Battlebridge Publications, 2006, s. 291. ISBN 978-1-903292-04-4. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  7. a b John Garrett: Where Nets Were Cast: Christianity in Oceania Since World War II. 1997, s. 122–124. ISBN 978-982-02-0121-7. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  8. Affaire de Certaines Terres À Phosphates À Nauru (Nauru C. Australie). United Nations Publications, 2003, s. 171. ISBN 978-92-1-070937-8. [dostęp 2013-07-07]. (ang.).
  9. a b c d e Nauru. worldstatesmen.org. [dostęp 2013-06-05]. (ang.).
  10. a b Nancy Viviani: Nauru, phosphate and political progress. University of Hawaii Press, 1970, s. 93–96, 105. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  11. Nauru – History. www.nationsencyclopedia.com. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  12. Alois Kayser, Karl Heinz M. Rensch: A Nauruan grammar. Embassy of the Federal Republic of Germany, 1993, s. 5. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  13. Legends, traditions and tales of Nauru. A transcript of a series of lectures delivered by native teachers. WorldCat. (ang.).
  14. James Stuart Olson, Robert Shadle: Historical Dictionary of European Imperialism. Greenwood Publishing Group, 1991, s. 424. ISBN 978-0-313-26257-9. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  15. Index De-Dh. rulers.org. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).
  16. Index Ha. rulers.org. [dostęp 2013-07-05]. (ang.).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się