| |
| Autor |
Rafael Santi |
|---|---|
| Data powstania |
1509–1511 |
| Medium |
malowidło ścienne |
| Wymiary |
500 × 770 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Szkoła Ateńska – malowidło ścienne namalowane przez Rafaela w latach 1509–1511, na zlecenie papieża Juliusza II. Znajduje się w Pałacu Apostolskim w części apartamentów papieskich nazywanych Stanza della Segnatura[1]. Obraz ten uchodzi za pieśń ku czci samoświadomości człowieka i bystrości jego myśli[2], stanowi jeden z najbardziej znanych dzieł malarskich renesansu[1].
Papież Juliusz II przyczynił się do odbudowy prestiżu Rzymu. Jako mecenas sztuki przekształcił Rzym w ważny ośrodek kultury renesansowej[3]. Sprowadził on do miasta wielu artystów, m.in. Michała Anioła (autora fresków na kaplicy Sykstyńskiej), Donatego Bramantego (projektanta bazyliki św. Piotra) i Rafaela Santiego[4][5]. Rafael otrzymał zlecenie na namalowanie fresku w Stanza della Segnatura, jednej z czterech sal tworzących komnaty w północnym skrzydle Pałacu Apostolskiego. Już wcześniej Rafael Santi był popularnym malarzem, a jego obrazy miały renomę. Po wyjeździe z Florencji Rafael otrzymał zlecenie namalowania fresków w Pałacu Apostolskim[3].
Stanza della Segnatura jest niewielką salą, freski w niej są nisko umieszczone. Pomimo tego dzięki odpowiedniej kompozycji bardzo oddziałują na widza. Obok Szkoły Ateńskiej innym ważnym obrazem sali jest Adoracja Eucharystii, gdzie Rafael odmalował sferę nieba chrześcijańskiego i sferę Kościoła katolickiego[6]. Według przekazu po ukończeniu Szkoły Ateńskiej Juliusz II był pod tak dużym wrażeniem talentu Rafaela, że zdecydował się zwolnić pozostałych zatrudnionych malarzy, by resztę prac dokończył sam Rafael[3]. Ponadto po śmierci Bramantego Rafael kontynuował budowę bazyliki św. Piotra. Dzięki Szkole Ateńskiej Rafael stał się sławny w całych Włoszech[5].
Na fresku znajduje się około czterdzieści postaci, z czego dwadzieścia stanowią filozofowie starożytności[1][3][7]. Większość postaci zgromadzona jest w dolnej partii budynku, jeden z filozofów znajduje się na schodach, kilku mężczyzn przebywa w wyższej części budynku. Postacie w centrum dzielą się na osobne grupy[1].
Filozofowie przebywają we wnętrzu, przypominającym antyczną świątynię, zwieńczoną ogromnym sklepieniem kolebkowym[1][3]. W gmachu znajdują się rzeźby boga Apolla, patrona sztuki i poezji, oraz bogini Minerwy, patronki mądrości, sztuki i rzemiosła. Przedstawiona architektura nawiązuje do pierwotnego pomysłu przebudowy bazyliki św. Piotra w Rzymie, autorstwa Bramantego. Architekt zaprojektował kościół na planie krzyża greckiego, z kopułą na przecięciu naw. Projekt ten nawiązywał do Panteonu[1]. Według innego źródła Rafael mógł inspirować się również ogólnie architekturą rzymską[3].
W centrum stoją Platon i Arystoteles. Platon, prawdopodobnie z twarzą Leonarda da Vinci, ma na sobie różową togę[8]. Pokazuje palcem prawej ręki niebo[9], a w lewej dłoni trzyma swój dialog Timajos[1]. Arystoteles wskazuje ziemię, przyrodę, a na lewym udzie przytrzymuje tom Etyki nikomachejskiej[1]. Arystoteles prawdopodobnie ma rysy twarzy Giuliana da Sangallo. Starzec leżący na schodach to Diogenes[1]. Opierający się o blok kamienny zamyślony Heraklit ma podobiznę Michała Anioła[3]. Na malowidle pojawiają się także Pitagoras. Przyjmuje się, że jest to postać znajdująca się po lewej stronie kompozycji, wpisująca cyfry do księgi, któremu znajdujący się obok uczeń podtrzymuje tablicę[1].
Na fresku znajdują się również rozmawiający ze sobą Sokrates i Alkibiades. Na pierwszym planie po prawej znajduje się Euklides, dokonujący pomiarów cyrklem[3]. Ma on twarz Bramantego[10]. Za Euklidesem stoi Zaratusztra z globusem nieba) oraz Klaudiusz Ptolemeusz, któremu towarzyszy globus Ziemi[3]. Na fresku uwieczniono również Hypatię z Aleksandrii[11].
Według historyków Szkoła Ateńska przedstawia wszystkich ważniejszych filozofów antycznych. Nie wszystkie postaci zostało zidentyfikowane[3].
Szkice do kompozycji Szkoły Ateńskiej znajdują się w zbiorach Albertina Museum w Wiedniu, Städel Museum we Frankfurcie, Ashmolean Museum w Oxfordzie oraz Pinacoteca Ambrosiana w Mediolanie[3].
| Wczesne dzieła |
|
|---|---|
| Okres florencki |
|
| Okres rzymski |
|
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
