miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
Panorama Szczytnej (2014) | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Prawa miejskie |
1 stycznia 1973 | ||
Burmistrz |
Marek Szpanier | ||
Powierzchnia |
80,38[1] km² | ||
Wysokość |
460-852[2] m n.p.m. | ||
Populacja (01.01.2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
Strefa numeracyjna |
74 | ||
Kod pocztowy |
57-330 | ||
Tablice rejestracyjne |
DKL | ||
Położenie na mapie gminy Szczytna | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego | |||
50°24′47″N 16°26′50″E/50,413056 16,447222 | |||
TERC (TERYT) |
0208144 | ||
SIMC |
0984597 | ||
Urząd miejski ul. Wolności 4257-330 Szczytna | |||
Strona internetowa | |||
BIP |
Szczytna (do 1945 r. niem. Rückers) – miasto w Polsce położone w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szczytna[5]. Leży u podnóża Gór Stołowych, nad Bystrzycą Dusznicką.
Ośrodek przemysłowo-usługowy i turystyczno-krajoznawczy. Przemysł metalowy i drzewny, do 2012 funkcjonowała także huta szkła gospodarczego i szlifiernia kryształów. Przez miasto przebiega trasa międzynarodowa E67 i linia kolejowa Kudowa-Zdrój – Kłodzko.
Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 4850 mieszkańców[3] (578. miejsce w kraju).
Szczytna to miasto leżące we wschodniej części Obniżenia Dusznickiego, w dolinie pomiędzy Górami Stołowymi na północy i Górami Bystrzyckimi, na wysokości 460–852 m n.p.m.[2] Przez miejscowość przepływają Bystrzyca Dusznicka, dopływ Nysy Kłodzkiej oraz lewy dopływ samej Bystrzycy, Kamienny Potok[2]. Według danych z 1 stycznia 2023 r. powierzchnia miasta wynosiła 80,38 km²[3] (51. miejsce w kraju).
Miejscowość należała do hrabstwa kłodzkiego. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego.
W dokumencie z 1347 roku Szczytna występuje pod nazwą Rukers i pod zbliżoną nazwą Rückers dotrwała do końca II wojny światowej[2]. Nazwa miejscowości bierze się od jej założyciela o imieniu Rüdiger[6]. Polscy osadnicy początkowo używali spolszczonej formy nazywając dzisiejszą Szczytną Rucewem (stacja kolejowa nosiła krótko nazwę Ruchock). Obecna nazwa została administracyjnie zatwierdzona 19 maja 1946[7].
Pierwsze wzmianki o Szczytnej pochodzą z XIV wieku, kiedy to osada należała do państewka homolskiego, a jej rozwój związany był z handlem (położenie na szlaku bursztynowym) i rozwijającym się rzemiosłem, a później przemysłem[2]. W XVI wieku wraz z okolicznymi włościami zakupił ją znany w Europie lekarz i reformator religijny Jan Crato von Kraffstein i wtedy to została znacznie rozbudowana[2]. Obok istniejącego już folwarku powstał tartak, młyn, browar i wiele zakładów rzemieślniczych[2]. W XVII wieku wybudowano pierwszą hutę szkła[2], młyn i kilka warsztatów tkackich. W XIX wieku huta szkła została rozbudowana, uruchomiono szlifiernię kryształów Przeszłość pozostawiła Szczytnej nieco zabytków, które warte są obejrzenia i zapoznania się z ich historią.
Od 2007 r. w Szczytnej działa Bractwo Rycerskie Matki Bożej Królowej Pokoju, stowarzyszenie katolickie i regionalne wspierające inicjatywy promujące gminę oraz skupione m.in. na zachowaniu dziedzictwa narodowego i kulturowego poprzez materialną troskę o zabytki na terenie Szczytnej oraz popularyzację historii miejscowości i miejsc na terenie gminy Szczytna.
W 2014 r. miejscowa Huta Szkła Kryształowego „Sudety” została zamknięta, budynki fabryczne wyburzono.
Piramida wieku mieszkańców Szczytnej w 2014 roku[8].
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:
Zamek ten na górze Szczytnik jest największą atrakcją turystyczną. Dawna jego nazwa Burg Waldstein (dosłownie: Zamek „Leśny Kamień”) dobrze oddawała charakter neogotyckiej budowli. Wkomponowany w skały góruje nad Szczytną. Obok zamku jest obecnie urządzony punkt widokowy – stąd roztacza się wspaniała panorama gór i Obniżenia Dusznickiego, w którym leży Szczytna.
Inne zabytki:
W Szczytnej powstało Centrum Sportu Aktywnego Wypoczynku i Rehabilitacji Ruchowej. Przy istniejącej hali sportowej zostały wybudowane boiska ze sztuczną nawierzchnią do gry w piłkę ręczną, piłkę nożną, kort tenisowy, ścianka wspinaczkowa z parkiem linowym, plac zabaw i skateplaza z torem do nauki jazdy na wózkach inwalidzkich oraz niedawno powstały Pump Truck do jazdy na rowerze oraz tak zwany Street Workout.
W 2009 otwarto ogólnodostępne pole golfowe[11]. Organizowane są tam turnieje i imprezy sportowe we współpracy z klubem golfowym Nebeská Rybná w Czechach[11].
Miasta i gminy partnerskie[13]:
Przez Szczytną przechodzą dwa szlaki turystyczne[14]:
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.