| |
| Państwo | |
|---|---|
| Lider | |
| Data założenia |
2004/2012 |
| Ideologia polityczna |
lewicowy populizm, socjalizm demokratyczny, zielony socjalizm, alterglobalizm |
| Grupa w Parlamencie Europejskim |
|
| Barwy | |
| Strona internetowa | |
Syriza lub Koalicja Radykalnej Lewicy (gr. Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ΣΥΡΙΖΑ) – grecka lewicowa, umiarkowanie eurosceptyczna[1] partia polityczna, powstała jako koalicja radykalnie lewicowych, eurokomunistycznych, trockistowskich i alterglobalistycznych ugrupowań politycznych. Poglądy partii określane są jako demokratyczno-socjalistyczne i lewicowo-narodowe[2], a także ekosocjalistyczne i alterglobalistyczne[3].
Koalicja powstała w 2004 na potrzeby wyborów do Parlamentu Hellenów. Zawiązała ją grupa partii i organizacji społecznych, wśród których największą była Sinaspismos, a także m.in. grupa osób związanych poprzednio z Komunistyczną Partią Grecji. Do bloku przyłączały się kolejne stronnictwa, w 2007 Syriza liczyła ponad 10 kolektywnych uczestników.
W wyborach krajowych w 2004 koalicja otrzymała 3,3% głosów i 12 mandatów[3]. Wkrótce doszło do kryzysu, na skutek czego Sinaspismos wystartowała samodzielnie do Europarlamentu w tym samym roku. Ostatecznie doszło do odnowienia koalicji, która w wyborach w 2007 zdobyła 5,0% głosów i 14 mandatów. Dwa lata później poparło ją 4,6% wyborców, co przełożyło się na 13 miejsc w parlamencie[3]. W Parlamencie Europejskim w 2009 przedstawicielem Syrizy został Nikolaos Chundis, zasiadający w grupie Zjednoczonej Lewicy Europejskiej i Nordyckiej Zielonej Lewicy. W przedterminowych wyborach krajowych w maju 2012 koalicja z wynikiem blisko 17% zajęła drugie miejsce za Nową Demokracją, zdobywając 52 mandaty[3]. W kolejnych wyborach przeprowadzonych w czerwcu tego samego roku z wynikiem prawie 27% (71 mandatów) ponownie uplasowała się na drugim miejscu[3].
Strona internetowa Syrizy wymieniała kilkanaście współtworzących ją ugrupowań socjaldemokratycznych, maoistowskich, komunistycznych, reprezentujących nurty ekosocjalistyczne i tzw. socjalizm demokratyczny[4]. W maju 2012 Syriza złożyła do Sądu Najwyższego wniosek o zarejestrowanie jej jako jednolitej partii politycznej[5].
W maju 2014 Syriza wygrała wybory europejskie, uzyskując około 26,6% głosów (6 mandatów)[6]. W styczniu 2015 zwyciężyła natomiast w przedterminowych wyborach parlamentarnych – otrzymała ponad 36,3% głosów i 149 mandatów w 300-osobowym parlamencie[7]. 26 stycznia tegoż roku jej lider Aleksis Tsipras został zaprzysiężony na stanowisku premiera[8]. W lipcu 2015 zdecydowana większość deputowanych Syrizy głosowała za ustawą o reformach oszczędnościowych będących warunkiem kredytodawców udzielenia Grecji kolejnej pomocy, jednakże przeciwko tej decyzji głosowali m.in. były minister finansów Janis Warufakis, minister energetyki Panajotis Lafazanis i przewodnicząca parlamentu Zoi Konstandopulu[9]. W sierpniu 2015 Panajotis Lafazanis rozpoczął tworzenie nowego ugrupowania pod nazwą Jedność Ludowa, do którego przystąpiło 25 posłów Syrizy[10].
We wrześniu tegoż roku odbyły się przedterminowe wybory, które Syriza ponownie wygrała (35,5% głosów i 145 mandatów)[3]. Jej lider po miesiącu powrócił wówczas na urząd premiera. W maju 2019 partia utrzymała 6 mandatów w wyborach do PE, jednak została pokonana przez Nową Demokrację[11], co skutkowało rozpisaniem przez premiera przedterminowych wyborów krajowych. W wyniku głosowania z lipca tegoż roku Syrizę poparło 31,5% głosujących (86 mandatów). Nowa Demokracja uzyskała wówczas większość[3], w związku z czym partia Aleksisa Tsiprasa przeszła do opozycji. W wyborach z maja 2023 i czerwca 2023 formacja odnotowywała dalsze spadki poparcia, otrzymując odpowiednio 20,1% głosów (71 mandatów)[12] oraz 17,8% głosów (48 mandatów)[13].
Po kolejnych porażkach Aleksis Tsipras ustąpił z funkcji lidera partii. We wrześniu 2023 nowym przewodniczącym Syrizy został Stefanos Kaselakis[14].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
