| miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||||
.jpg) Widok na miasto (2006), w dali widoczny Masyw Śnieżnika | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| Gmina | |||||
| Data założenia |
przed 1264 | ||||
| Prawa miejskie |
1967 | ||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia |
2,39[1] km² | ||||
| Wysokość |
500–610 m n.p.m. | ||||
| Populacja (01.01.2023) • liczba ludności • gęstość |
|||||
| Strefa numeracyjna |
74 | ||||
| Kod pocztowy |
57-550 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
DKL | ||||
Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |||||
 50°17′44″N 16°52′39″E/50,295556 16,877500
| |||||
| TERC (TERYT) |
0208134 | ||||
| SIMC |
0984545[2] | ||||
Urząd miejski ul. Kościuszki 5557-550 Stronie Śląskie | |||||
| Strona internetowa | |||||
Stronie Śląskie (niem. Seitenberg) – miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stronie Śląskie.
Położone na ziemi kłodzkiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa wałbrzyskiego. Miasto było znanym ośrodkiem przemysłu szklarskiego dzięki Hucie Szkła Kryształowego „Violetta”, założonej w 1864 i postawionej w stan upadłości w 2008 r. Zajmujące większą część gminy lasy bogate są w wyjątkową florę i faunę.
Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto liczyło 5028 mieszkańców[1] (568. miejsce w kraju). Powierzchnia wynosiła 2,39 km² (825. miejsce w kraju), natomiast gęstość zaludnienia 2103,8 osób/1 km² (4. miejsce w województwie dolnośląskim).
Stronie Śląskie to niewielkie uprzemysłowione miasto w szerokiej i rozgałęzionej dolinie rzek: Białej Lądeckiej, Morawki i Czarnej Wody. Cztery pasma górskie wydzielają dolinę, w której leży Stronie Śląskie: od północy Góry Złote, od południowego wschodu Góry Bialskie, od południa Masyw Śnieżnika zaś od zachodu góry Krowiarki.
Miejscowość, z nazwy której utworzono nazwę miasta, do II wojny światowej nosiła nazwę Seitenberg i była niewielką osadą pasterską położoną obok znacznie większego Schreckendorf – dzisiejszego Strachocina, pierwszy raz została wymieniona w dokumencie z 1264. Od 1684 stanowiła własność hrabiego M. von Althana z Międzylesia. Wieś znana była później z niewielkiego pałacyku królewny Marianny Orańskiej, która kupiła wieś w 1838 r. oraz uruchomionej w 1864 manufakturowej huty ręcznie zdobionego szkła Oranienhütte[3]. Rozwój przemysłu umożliwiło wybudowanie w 1897 r. linii kolejowej do Kłodzka.
Seitenberg i okolice zostały zajęte w maju 1945 już po zakończeniu II wojny światowej przez wojska radzieckie. Miejscowość przyłączono do Polski, wysiedlając jej dotychczasowych mieszkańców do Niemiec. Wobec braku historycznej nazwy słowiańskiej, Polacy początkowo nazywali miejscowość Żybocin, jednak w 1946 r. wprowadzono urzędowo obecną nazwę, nawiązującą znaczeniowo do formy niemieckiej (Seitenberg = „stronna góra”)[4]. Wieś zyskała na znaczeniu na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. Rozrosła się dzięki odkrytym w okolicy złożom fluorytu i rud uranu. Mimo że wydobywania rud uranowych zaprzestano dość szybko, a nieopłacalne kopalnie zasypano, to po inwestycji pozostało spore osiedle mieszkaniowe Morawka.
Dalszy rozwój zapewniła Stroniu znaczna rozbudowa huty szkła oraz rozpoczęcie wydobycia marmurów na skalę przemysłową, a także powstanie zakładu chorób nerwowych. Dzięki temu w 1967 r. miasto Stronie Śląskie utworzono z części wsi Stronie Śląskie, Strachocin oraz Goszów, pozostawiając oddalone od centrum części wsi z ich dotychczasowymi nazwami. Huta Szkła Kryształowego „Violetta” (spółka akcyjna) była głównym pracodawcą miasteczka, obok znajdującego się tu wojewódzkiego szpitala psychiatrycznego.
Obecnie gmina stawia na turystykę – leży w pięknym krajobrazowo regionie, jest najbardziej lesista w Polsce, na jej terenie jest sporo interesujących miejsc. Przemysł powoli zanika na rzecz rekreacji i sportu. Główną atrakcję stanowi odkryta w latach 60. XX w. Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. Od kilku lat okolica przyciąga turystów dobrymi warunkami narciarskimi, m.in. dzięki kompleksowi wyciągów na Czarnej Górze. Turystyce sprzyja także malowniczość górskich pejzaży, bliskość szczytu Śnieżnika.
Piramida wieku mieszkańców Stronia Śląskiego w 2014 roku[5].
Cała gmina leży na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny. Park utworzono w 1981 r. dla ochrony górskiego krajobrazu. Na terenie gminy utworzone są cztery rezerwaty:
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:
inne zabytki:
Głównym węzłem komunikacyjnym okolicy jest miasto powiatowe Kłodzko, od którego prowadzą do Stronia dobrze utrzymane asfaltowe szosy. Do miasteczka można dojechać od północy z Kłodzka, Lądka-Zdroju i Złotego Stoku. Od zachodu prowadzi droga z Bystrzycy Kłodzkiej i Międzylesia.
Miasto jest skomunikowane autobusami z Lądkiem-Zdrojem, Kłodzkiem, Bystrzycą Kłodzką, Nową Rudą, Świdnicą, Wałbrzychem, Wrocławiem i Kudową-Zdrojem.
Kursy pasażerskie na linii kolejowej z Kłodzka zawieszono w 2006. W 2021 r. zapowiedziano przywrócenie połączenia kolejowego, 2023 r. prace nad odbudową linii kolejowej nie są prowadzone. 5 września 2022 roku została uruchomiona przez Koleje Dolnośląskie Kolejowa Komunikacja Autobusowa wzdłuż linii nr 322. W Stroniu Śląskim znajdują się dwa przystanki: Stronie Śląskie Dworzec Kolejowy oraz Stronie Śląskie Morawka[9].
Miasta i gminy partnerskie[11]:
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Nieoficjalna część miasta | |
| Nieoficjalne miejscowości |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
