Strajk szkolny 1905 roku – strajk szkolny polskiej młodzieży, rozpoczęty 28 stycznia 1905 roku przez studentów warszawskiej Politechniki i Uniwersytetu w reakcji na petersburską krwawą niedzielę[1]. Pierwszą reakcją władz była decyzja o czasowym zamknięciu szkół w Warszawie do 20 lutego[2]. Z czasem strajk rozszerzył się na młodzież warszawskich szkół średnich i zawodowych, a następnie w ciągu miesiąca na większe miasta (Sosnowiec, Kalisz, Łódź, Częstochowa, Piotrków Trybunalski, Radom, Kielce, Łomża, Pułtusk, Siedlce, Suwałki i Tomaszów Mazowiecki). Strajki solidarnościowe wybuchły także w zaborze pruskim (głównie w Wielkopolsce), które często wymierzone były również przeciw przymusowej germanizacji w szkołach.
Na czele ruchu strajkowego stanęło Koło Delegatów. Jesienią do strajku przystąpili uczniowie wielu szkół wiejskich, w październiku odbył się zjazd nauczycieli ludowych, zorganizowany przez Stefanię Sempołowską[3]. Strajk trwał do 1908, a w niektórych regionach kraju do 1918 roku[1].
Głównymi postulatami strajkujących było wprowadzenie do szkół języka polskiego jako wykładowego, powszechny i bezpłatny dostęp do edukacji, zniesienie policyjnego nadzoru nad młodzieżą szkolną[1], wprowadzenie kontroli rodziców nad doborem kadry nauczycielskiej, zniesienie ograniczeń wyznaniowych, narodowościowych i stanowych w przyjmowaniu uczniów, wprowadzenie prawa kobiet do wyższego wykształcenia[3].
Władze rosyjskie wyraziły ostatecznie zgodę na nauczanie w szkołach państwowych w języku polskim jedynie języka polskiego i religii[1]. 14 października 1905 r. wydany został ukaz carski, który zezwalał osobom prywatnym i stowarzyszeniom oświatowym na zakładanie średnich szkół z polskim językiem nauczania[4]. Powstały pierwsze polskie szkoły. Utworzone zostały: Gimnazjum 8-io klasowe im. Mikołaja Reja, utrzymywane przez Zbór Ewangelicko-Augsburski w Warszawie[5] oraz Gimnazjum Polskie w Łodzi, prowadzone przez Towarzystwo Uczelnia[6].
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.