Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna
|
|
Numer IPA
|
103
|
t
|
Jednostka znakowa
|
t
|
Unikod
|
U+0074
|
UTF-8 (hex)
|
74
|
Inne systemy
|
X-SAMPA
|
t
|
Kirshenbaum
|
t
|
IPA Braille↗
|
⠞
|
Przykład
|
informacje • pomoc
|
Obraz znaku
|
|
|
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
|
Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [t].
Artykulacja
Opis
W czasie artykulacji tej spółgłoski:
- modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
- prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka - spółgłoska środkowa
- język dotyka dziąseł - jest to spółgłoska dziąsłowa. W zależności od tego czy kontaktu dokonuje spodnia powierzchnia czy czubek języka, mówimy o spółgłosce apikalnej [t̺] lub laminalnej [t̻].
- Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) - jest to spółgłoska zwarta.
- wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna
Warianty
Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:
- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [tʲ]
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [tˠ]
- przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [tˤ]
- zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [tʷ]
Spółgłoska może być wymówiona:
- z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [t̚].
- z silnym przydechem (aspiracją), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (aspirowanej): [tʰ]
Przykłady
- spółgłoska apikalna:
- spółgłoska laminalna:
- spółgłoska koronalna:
Zobacz też
Spółgłoski |
---|
|
|
Z koartykulacją |
---|
nosowe
|
nm
|
wargowo-przedniojęzykowa
|
ŋm
|
wargowo-miękkopodniebienna
|
zwarte
|
tp
|
wargowo-przedniojęzykowa (bezdźwięczna)
|
db
|
wargowo-przedniojęzykowa (dźwięczna)
|
kp
|
wargowo-miękkopodniebienna (bezdźwięczna)
|
gb
|
wargowo-miękkopodniebienna (dźwięczna)
|
qʡ
|
języczkowo-nagłośniowa
|
|
szczelinowe
|
ɧ
|
zadziąsłowo-miękkopodniebienna (bezdźwięczna)
|
półotwarte
|
ʍ
|
wargowo-miękkopodniebienna (bezdźwięczna)
|
w
|
wargowo-miękkopodniebienna (dźwięczna)
|
ɫ
|
boczna dziąsłowa welaryzowana
|
ɥ̊
|
wargowo-podniebienna (bezdźwięczna)
|
ɥ
|
wargowo-podniebienna (dźwięczna)
|
|
|
|
|
|