ResponseEve, a responsive template by SiGa

Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna
Numer IPA	103
t
Jednostka znakowa	t
Unikod	U+0074
UTF-8 (hex)	74
Inne systemy
X-SAMPA	t
Kirshenbaum	t
Przykład
informacje • pomoc
Obraz znaku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [t].

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji tej spółgłoski:

• modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
• prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka - spółgłoska środkowa
• język dotyka dziąseł - jest to spółgłoska dziąsłowa. W zależności od tego czy kontaktu dokonuje spodnia powierzchnia czy czubek języka, mówimy o spółgłosce apikalnej [t̺] lub laminalnej [t̻].
• Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) - jest to spółgłoska zwarta.
• wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna

Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

• wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [tʲ]
• wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [tˠ]
• przewężenie w gardle, mówimy spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [tˤ]
• zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [tʷ]

Spółgłoska może być wymówiona:

• z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [t̚].
• z silnym przydechem (aspiracją), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (aspirowanej): [tʰ]

Przykłady

• spółgłoska apikalna:
  • w języku angielskim: time [taɪm] "czas"
  • w języku niemieckim: Tochter [tɔxtɐ] "córka"
• spółgłoska laminalna:
  • w języku francuskim: tordu [tɔʀdy] "zakrzywiony"
• spółgłoska koronalna:
  • w języku polskim: tak [tak]

Zobacz też

• dźwięczny odpowiedniki spółgłoski [t]: [d].
• spółgłoska zwarta ejektywna dziąsłowa: [tʼ]