ResponseEve, a responsive template by SiGa

	Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa dźwięczna
	Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa dźwięczna
Numer IPA	129
	v
Jednostka znakowa	v
Unikod	U+0076
UTF-8 (hex)	76
	Inne systemy
X-SAMPA	v
Kirshenbaum	v
IPA Braille↗	⠧
	Przykład
	informacje • pomoc
Obraz znaku
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa dźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [v].

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [v]:

modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, tak więc artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji;
tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez jamę ustną;
prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem – lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka;
dolna warga kontaktuje się z górnymi siekaczami (jest to spółgłoska zębowa), tworząc małą szczelinę. Szczelina ta jest na tyle wąska, że masy powietrza wydychanego z płuc tworzą charakterystyczny szum;
wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna^[1].

Warianty

Nie zawsze spółgłoska ta jest wymawiana wg powyższego schematu – czasami może dojść do drobnych zmian, np. może zajść:

wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce (spalatalizowanej: [v ʲ]
wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy w takim przypadku o spółgłosce welaryzowanej: [v ˠ]
zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej: [v ʷ]^[1].

Występowanie

Przykłady w wybranych językach:

Język		Słowo	IPA	Znaczenie	Uwagi
angielski^[2]		valve	[v æ ɫ v ]	'zastawka'
arabski	Dialekt syryjski^[3]	كاڥي	[v a ˈ h a b ]	'złoto'
arabski	Dialekt algierski^[4]	ذهب	[k a v i ]	'podróżować'
duński^[5]		véd	[v e̝ːˀð̠˕ˠ ]	'wiedzieć'	Zazwyczaj transkrybowane do IPA jako ʋ.
kataloński^[6]		viu	[ˈ v i w ]	'żyć'
francuski^[7]		valve	[v a l v ]	'zastawka'	Zobacz też: Wymowa i transkrypcja języka francuskiego.
gruziński^[8]		ვიწრო	[ˈ v i ʦ ʼ ɾ o ]	'wąski'	Zobacz też: Wiktionary: Aneks:Język gruziński - Alfabet i wymowa
ormiański	Dialekt wschodni^[9]	վեց	[v ɛ ʦ ʰ ]	'sześć'
polski^[10]^[1]		waga	[v a g a ]	-	Zobacz też: Fonetyka języka polskiego.
portugalski^[11]		vila	[ˈ v i l ɐ ]	'miasteczko'
rumuński^[12]		val	[v ä l ]	'fala'
rosyjski^[13]		волосы	[ˈ v ʷ o̞ɫ̪ə s̪ɨ̞]	'włosy'
hiszpański^[14]		afgano	[ä v ˈ ɣ̞ä n o̞]	'afgański'	W języku hiszpańskim ta głoska nie ma własnego zapisu literowego, jest jedynie allofonem głoski [f ] i jest zapisywana jako litera f^[15].
włoski^[16]		avare	[a ˈ v a r e ]	'skąpe'

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Magdalena Derwojedowa: Zamiast korepetycji Język polski Kompendium. Świat książki, 2005. ISBN 83-7391-251-7.
↑ Beata Assaf (red.): Kieszonkowy słownik polsko-angielski angielsko-polski. Larousse/SEJER, 2004, s. 8. ISBN 83-89181-14-2.
↑ Robin Thelwall. Illustrations of the IPA: Arabic. „Journal of the International Phonetic Association”. 20 (2), s. 37–41, 1990. DOI: 10.1017/S0025100300004266 (ang.).
↑ Robin Thelwall. Illustrations of the IPA: Arabic. „Journal of the International Phonetic Association”. 20 (2), s. 37–41, 1990. DOI: 10.1017/S0025100300004266 (ang.).
↑ HansH. Basbøll HansH., The Phonology of Danish, 2005 (ang.).
↑ Joan F. Carbonell, Joaquim Llisterri. Catalan. „Journal of the International Phonetic Association”. 22 (1–2), s. 53–56, 1992. DOI: 10.1017/S0025100300004618 (ang.).
↑ Cecile Fougeron, Caroline L Smith. Illustrations of the IPA:French. „Journal of the International Phonetic Association”. 23 (2), s. 73–76, 1993. DOI: 10.1017/S0025100300004874 (ang.).
↑ Ryan K. Shosted, Vakhtang Chikovani. Standard Georgian. „Journal of the International Phonetic Association”. 36 (2), s. 255–264, 2006. DOI: 10.1017/S0025100306002659 (ang.).
↑ JasmineJ. Dum-Tragut JasmineJ., Armenian: Modern Eastern Armenian, John Benjamins Publishing Company, 2009 (ang.).
↑ Wiktor Jassem. Polish. „Journal of the International Phonetic Association”. 33 (1), s. 103–107, 2003. DOI: 10.1017/S0025100303001191 (ang.).
↑ Madalena Cruz-Ferreira. European Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 25 (2), s. 90–94, 1995. DOI: 10.1017/S0025100300005223 (ang.).
↑ dexonline.ro (rum.) [dostęp: 22.08.2018]
↑ Jaye Padgett. Contrast and Post-Velar Fronting in Russian. „Natural Language & Linguistic Theory”. 21 (1), s. 39–87, 2003. DOI: 10.1023/A:1021879906505 (ang.).
↑ Consonantes del lingua espanol (hiszp.) Data dostępu: 15 września 2018
↑ alfabet i wymowa hiszpańska Data dostępu: 15 września 2018
↑ Derek Rogers, Luciana d'Arcangeli. Italian. „Journal of the International Phonetic Association”. 34 (1), s. 117–121, 2004. DOI: 10.1017/S0025100304001628 (ang.).

Terminologia

Spółgłoska szczelinowa wargowo-zębowa to inaczej spółgłoska frykatywna labio-dentalna.

[derwojedowa-1] Magdalena Derwojedowa: Zamiast korepetycji Język polski Kompendium. Świat książki, 2005. ISBN 83-7391-251-7.

[2] Beata Assaf (red.): Kieszonkowy słownik polsko-angielski angielsko-polski. Larousse/SEJER, 2004, s. 8. ISBN 83-89181-14-2.

[3] Robin Thelwall. Illustrations of the IPA: Arabic. „Journal of the International Phonetic Association”. 20 (2), s. 37–41, 1990. DOI: 10.1017/S0025100300004266 (ang.).

[4] Robin Thelwall. Illustrations of the IPA: Arabic. „Journal of the International Phonetic Association”. 20 (2), s. 37–41, 1990. DOI: 10.1017/S0025100300004266 (ang.).

[5] HansH. Basbøll HansH., The Phonology of Danish, 2005 (ang.).

[6] Joan F. Carbonell, Joaquim Llisterri. Catalan. „Journal of the International Phonetic Association”. 22 (1–2), s. 53–56, 1992. DOI: 10.1017/S0025100300004618 (ang.).

[7] Cecile Fougeron, Caroline L Smith. Illustrations of the IPA:French. „Journal of the International Phonetic Association”. 23 (2), s. 73–76, 1993. DOI: 10.1017/S0025100300004874 (ang.).

[8] Ryan K. Shosted, Vakhtang Chikovani. Standard Georgian. „Journal of the International Phonetic Association”. 36 (2), s. 255–264, 2006. DOI: 10.1017/S0025100306002659 (ang.).

[9] JasmineJ. Dum-Tragut JasmineJ., Armenian: Modern Eastern Armenian, John Benjamins Publishing Company, 2009 (ang.).

[10] Wiktor Jassem. Polish. „Journal of the International Phonetic Association”. 33 (1), s. 103–107, 2003. DOI: 10.1017/S0025100303001191 (ang.).

[11] Madalena Cruz-Ferreira. European Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 25 (2), s. 90–94, 1995. DOI: 10.1017/S0025100300005223 (ang.).

[12] xonline.ro (rum.) [dostęp: 22.08.2018]

[13] Jaye Padgett. Contrast and Post-Velar Fronting in Russian. „Natural Language & Linguistic Theory”. 21 (1), s. 39–87, 2003. DOI: 10.1023/A:1021879906505 (ang.).

[14] Consonantes del lingua espanol (hiszp.) Data dostępu: 15 września 2018

[15] t i wymowa hiszpańska Data dostępu: 15 września 2018

[16] Derek Rogers, Luciana d'Arcangeli. Italian. „Journal of the International Phonetic Association”. 34 (1), s. 117–121, 2004. DOI: 10.1017/S0025100304001628 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

ResponseEve, a responsive template by SiGa

Artykulacja

Opis

Warianty

Występowanie

Przypisy

Terminologia

Witaj

Źródło

Odsyłacze

Podziel się