Spółgłoska szczelinowa sycząca dziąsłowa bezdźwięczna

Spółgłoska szczelinowa sycząca dziąsłowa bezdźwięczna
Numer IPA 132
s
Jednostka znakowa s
Unikod U+0073
UTF-8 (hex) 73
Inne systemy
X-SAMPA s
Kirshenbaum s
IPA Braille↗ ⠎
Przykład
informacje • pomoc
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska szczelinowa sycząca dziąsłowa bezdźwięczna - rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczana jest symbolem: [s].

Artykulacja

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [s]:

  • modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
  • tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną (spółgłoska ustna)
  • prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka (spółgłoska środkowa)
  • jest to spółgłoska dziąsłowa – język kontaktuje się z dziąsłami, tworząc małą szczelinę. Szczelina ta jest na tyle wąska, że masy powietrza wydychanego z płuc tworzą charakterystyczny dla spółgłosek szczelinowych szum. W zależności od tego czy kontaktu dokonuje górna powierzchnia czy czubek języka, mówimy o spółgłosce apikalnej [s̺] lub laminalnej [s̻].
  • wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna.

Terminologia

Spółgłoskę [s] zalicza się do spółgłosek syczących (sybilantów).

Przykłady

  • spółgłoska laminalna
w języku polskim: sam [s̻am]
w języku angielskim: sand [s̻ænd] "piasek"
w języku niemieckim: Sphäre [ˈsfɛːrə], weiß [vaɪ̯s]
w języku baskijskim: zu [s̻u] "ty";
  • spółgłoska apikalna
w języku baskijskim: su [s̺u] "ogień"
w języku hiszpańskim (dialekt kastylijski): saltador [s̺altaˈð̞o̞ɾ] "skoczek"
w języku islandzkim: segi [ˈs̺ɛːjɪ] "widzę"[1][2]
w języku nowogreckim: σαν [s̺an] "jak"

Spółgłoska szczelinowa niesycząca dziąsłowa bezdźwięczna

W niektórych językach występuje spółgłoska szczelinowa niesycząca dziąsłowa bezdźwięczna, nie posiadająca odrębnego symbolu IPA, zapisywana [θ̠], [θ͇] lub [ɹ̝̊], kiedy niezbędne jest rozróżnienie.

Artykulacja

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [θ̠]:

  • modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
  • tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną (spółgłoska ustna)
  • prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka (spółgłoska środkowa)
  • jest to spółgłoska dziąsłowa-język kontaktuje się z dziąsłami, tworząc małą szczelinę. Szczelina ta jest na tyle wąska, że masy powietrza wydychanego z płuc tworzą charakterystyczny dla spółgłosek szczelinowych szum. W zależności od tego czy kontaktu dokonuje górna powierzchnia czy czubek języka, mówimy o spółgłosce apikalnej lub laminalnej.
  • wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna

Przykłady

  • spółgłoska laminalna:
w języku islandzkim: þakið [θ̠akið̠] "dach"[2][3]

Zobacz też

  • dźwięczny odpowiednik spółgłoski [s]: [z]

Przypisy

  1. ↑ Bruno Kress: Isländische Grammatik. VEB Verlag Enzyklopädie Leipzig, 1982, s. 23-24. (niem.)
  2. ↑ a b Magnus Pétursson. Étude de la réalisation des consonnes islandaises þ, ð, s, dans la prononciation d'un sujet islandais à partir de la radiocinématographie. „Phonetica”. 33, s. 203-216, 1971. DOI: 10.1159/000259344 (fr.). 
  3. ↑ Peter Ladefoged, Ian Maddieson: The Sounds of the World's Languages. Oxford: Blackwell, 1996, s. 144-145. ISBN 0-631-19814-8. (ang.)
p • d • e
Spółgłoski

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Sklep internetowy Szamba betonowe Kościerzyna claims to be legal

Podziel się