Spółgłoska nosowa podniebienna
|
|
Numer IPA
|
118
|
ɲ
|
Jednostka znakowa
|
ɲ
|
Unikod
|
U+0272
|
UTF-8 (hex)
|
c9 b2
|
Inne systemy
|
X-SAMPA
|
J
|
Kirshenbaum
|
n^
|
IPA Braille↗
|
⠿
|
Przykład
|
informacje • pomoc
|
Obraz znaku
|
|
|
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.
|
Spółgłoska nosowa podniebienna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [ɲ].
Artykulacja
Opis
W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ɲ]:
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- Mimo iż dochodzi do zablokowania przepływu powietrza przez tor ustny jamę ustną, podniebienie miękkie jest opuszczone i powietrze uchodzi przez nos – jest to spółgłoska nosowa
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – jest to spółgłoska środkowa
- tylna część języka dotyka podniebienia twardego – jest to spółgłoska podniebienna
- wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna
Warianty
Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:
- przewężenie w gardle, mowa wtedy o spółgłosce faryngalizowanej: [ɲˤ]
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mowa wtedy o spółgłosce welaryzowanej: [ɲˠ]
- zaokrąglenie warg, mowa wtedy o labializowanej spółgłosce [ɲʷ]
Między innymi w języku polskim występuje właściwie spółgłoska nosowa środkowojęzykowo-podniebienna.
Przykłady
Pisownia
Spółgłoski |
---|
|
|
Z koartykulacją |
---|
nosowe
|
nm
|
wargowo-przedniojęzykowa
|
ŋm
|
wargowo-miękkopodniebienna
|
zwarte
|
tp
|
wargowo-przedniojęzykowa (bezdźwięczna)
|
db
|
wargowo-przedniojęzykowa (dźwięczna)
|
kp
|
wargowo-miękkopodniebienna (bezdźwięczna)
|
gb
|
wargowo-miękkopodniebienna (dźwięczna)
|
qʡ
|
języczkowo-nagłośniowa
|
|
szczelinowe
|
ɧ
|
zadziąsłowo-miękkopodniebienna (bezdźwięczna)
|
półotwarte
|
ʍ
|
wargowo-miękkopodniebienna (bezdźwięczna)
|
w
|
wargowo-miękkopodniebienna (dźwięczna)
|
ɫ
|
boczna dziąsłowa welaryzowana
|
ɥ̊
|
wargowo-podniebienna (bezdźwięczna)
|
ɥ
|
wargowo-podniebienna (dźwięczna)
|
|
|
|
|
|