Coregonus lavaretus[1] | |||
(Linnaeus, 1758) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
sieja pospolita | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
Sieja pospolita[3], sieja[4][5], głąbiel[4], brzona[6] (Coregonus lavaretus) – ryba z rodziny łososiowatych (Salmonidae), klasyfikowana jako grupa szeroko rozprzestrzenionych gatunków lub jako pojedynczy gatunek występujący w kilku jeziorach Europy Zachodniej.
Ciało śledziowate, zależnie od lokalnej rasy mniej lub bardziej wysmukłe. Głowa mała, o spiczastym, często nawet wyciągniętym w kształcie nosa pysku. Łuski większe niż u łososiowatych, linia boczna pełna. Wąsko wycięty otwór gębowy sięga do przedniej krawędzi oka; w zależności od rasy ma on położenie końcowe bądź dolne. Na pierwszym łuku skrzelowym 25-39 (najczęściej 30-34)długich, gęsto osadzonych wyrostków filtracyjnych. Grzbiet niebieskawozielony do ciemnozielonego. Boki i brzuch białe lub srebrzyście lśniące. W jeziorach ubogich w pokarm występują karłowate formy osiągające długość 10-20 cm[7], średnia długość wynosi 30-50 cm, maksymalnie około 60 cm. Ryba ta może ważyć maksymalnie 6 kg., jednak najczęściej łowione są osobniki ważące 1-2 kg[7]. Nieoficjalnym rekordem Polski w połowie na wędkę jest sieja o wadze 5,0 kg złowiona w kwietniu 2022 r. na Jeziorze Miłoszewskim na Pojezierzu Kaszubskim[8].
Do niedawna pod nazwą Coregonus lavaretus opisywana była większość euroazjatyckich oraz część północnoamerykańskich siejowatych. Obecnie przyjmuje się, że populacje wyjściowe pochodzą z jezior Bourget i Aiguebelette (Francja) oraz Jeziora Genewskiego[2]. Dalsza część artykułu dotyczy ujęcia tradycyjnego.
Forma wędrowna (np. w Bałtyku), wchodzi na tarło do zalewów i dolnego biegu rzek. Pora tarła, zależnie od typu wód, bardzo różna, najczęściej jednak od września do grudnia. Również populacje zamieszkujące jeziora podejmować mogą wędrówki tarłowe do wpadających do nich rzek. Z drugiej strony sieja z Jeziora Bodeńskiego trze się około połowy grudnia w strefie wolnej wody na dużych głębokościach. Z syberyjskich rzek znane są osiadłe, karłowate formy tego gatunku.
Europejskie populacje siei występują między innymi w wodach Wielkiej Brytanii, rejonie zlewiska Morza Bałtyckiego (głównie zatoka Gdańska i zalewy) i w głębokich jeziorach mazurskich i pojezierza suwalskiego ( jezioro Wigry i inne). Silne populacje obserwuje się w jeziorze Wdzydze. Zasiedla jezioro Łebsko (sieja łebska - gatunek endemiczny). W Azji zasiedla zlewiska Oceanu Arktycznego, w tym Morza Barentsa oraz Morza Białego. Występuje także w Ameryce Północnej zasiedlając przede wszystkim tereny Alaski i Kanady[7].
W jeziorach odżywiają się głównie skorupiakami, przemieszczającymi się ku powierzchni wody larwami owadów i ich poczwarkami, oraz także wylęgiem ryb i ich ikrą. W płytkich jeziorach i rzekach zjadają również organizmy denne.
Występuje zazwyczaj w chłodnych, głębokich, rozległych jeziorach. Zamieszkuje wody słodkie, a także wysłodzone części mórz. Sieja jest wrażliwa na zmiany parametrów wody, takie jak zawartość rozpuszczonego w wodzie tlenu czy wahania temperatury. Wykazuje niską tolerancję na zanieczyszczenia[7].
Wymiar ochronny | 35 cm |
Okres ochronny | 15 X – 31 XII |
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.