Hrabstwo Schwarzburg-Sondershausen
Księstwo Schwarzburg-Sondershausen
Grafschaft Schwarzburg-Sondershausen
Fürstentum Schwarzburg-Sondershausen
1599-1918
Flaga
Herb Księstwa Schwarzburg-Sondershausen
Flaga Herb
Położenie Księstwa Schwarzburg-Sondershausen
Stolica

Sondershausen

Ustrój polityczny

monarchia

Głowa państwa

Książę Ginter Wiktor

Powierzchnia
 • całkowita


862 km²

Liczba ludności (1905)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia


85000
98,6 osób/km²

podział hrabstwa Schwarzburg

1599

rewolucja listopadowa i proklamacja republiki

22 listopada 1918

Mapa Księstwa Schwarzburg-Sondershausen
Mapa państw Turyngii w ramach Cesarstwa Niemieckiego (1871-1918). Zaznaczone jest Księstwo Schwarzburg-Sondershausen.

Hrabstwo Schwarzburg-Sondershausen, od 1697 Księstwo Schwarzburg-Sondershausen (niem. Grafschaft (Fürstentum) Schwarzburg-Sondershausen) – mały kraj niemiecki, we wschodniej części dzisiejszej Turyngii, powstały z podziału, w 1599 roku, hrabstwa Schwarzburg. Rządzony był przez dynastię Schwarzburg. Do 1806 roku księstwo Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W latach 1806-1815 kraj Związku Reńskiego, a od 1815 roku państwo Związku Niemieckiego. Od 1871 kraj Cesarstwa Niemieckiego. Od 1909 roku w unii personalnej z księstwem Schwarzburg-Rudolstadt.

Zamek książęcy w Sondershausen

Historia

Największy rozwój księstwa przypada na okres księcia Gintera Fryderyka Karola II. Parę lat po objęciu urzędu książę przeprowadził reformy w państwie. Pierwszą decyzją było przystąpienie księstwa w roku 1835 do Niemieckiego Związku Celnego. Następnym krokiem Gintera było nadanie nowej konstytucji, co nastąpiło w dniu jego 40. urodzin, 24 września 1841 roku. Konsekwencją wprowadzenia nowej konstytucji było przeprowadzenie w dniu 7 września 1843 roku pierwszych w Sondershausen obrad landtagu. Jednakże w okresie rewolucji 1848 również i w Schwarzburg-Sondershausen doszło do rozruchów rewolucyjnych.

Dotknęły one przede wszystkim obydwu większych miast kraju (Arnstadt i Sondershausen), ale też i mniejszych, będących siedzibą urzędów Gehren oraz Ebeleben, co pociągnęło za sobą zajęcie kraju przez oddziały pruskie (Unterherrschaft – płn. część księstwa) oraz sasko-turyngeńskie (Oberherrschaft – pd. część księstwa) w celu zaprowadzenia porządku. 12 grudnia 1849 roku, będąc skutkiem rewolucji, weszła w życie nowa, liberalna konstytucja, która ograniczała prawa księcia. Nie obowiązywała jednak zbyt długo, bo już 8 lipca 1857 została zrewidowana, czego konsekwencją było przywrócenie w znacznej mierze starego porządku. Wraz z postępującym wiekiem poglądy księcia stawały się coraz bardziej konserwatywne.

W przeprowadzonym w 1866 roku głosowaniu w bundestagu, Schwarzburg-Sondershausen sprzeciwił się żądaniom Austrii, chcącej ogłosić powszechną mobilizację przeciw Prusom, skutkiem tego było przystąpienie do Związku Północnoniemieckiego. W ten sposób popadał pod zwierzchnictwo militarne Prus, chociaż de facto i tak już wcześniej do nich należało. W dniu 18 stycznia 1871 księstwo Schwarzburg-Sondershausen przystępuje do Rzeszy Niemieckiej. W uroczystościach w Wersalu książę nie brał udziału[1].

Za panowania księcia nastąpił również rozwój gospodarczy oraz uprzemysłowienie księstwa. Pierwsza linia kolejowa połączyła w 1867 Arnstadt z Erfurtem, a w roku 1869 osiągnęła także stolicę Sondershausen, dalej łącząc się na południu z Erfurtem, a północy z Nordhausen. Budowa kolei żelaznej oraz industrializacja powodują powszechne ożywienie gospodarcze w Schwarzburg-Sondershausen. Będąc jednym z biedniejszych państw agrarnych, przeobraża się powoli w przynajmniej częściowo zindustrializowaną społeczność, należąc jednakże do najbardziej zacofanych obszarów Turyngii. Odnosi się to głównie do północnej części, tzw. “Unterherrschaft”. Dzisiaj ten region należy do okręgu Kyffhäuserkreis i pozostaje, tak jak dawniej najsłabiej rozwiniętym gospodarczo okręgiem Turyngii.

W 1918 roku w wyniku rewolucji listopadowej w Cesarstwie Niemieckim, ostatni książę Ginter Wiktor abdykował 22 listopada 1918, a w księstwie proklamowano republikę. W 1920 dołączyła ona do innych małych państw regionu w celu utworzenia nowej zjednoczonej Turyngii .

Władcy Schwarzburg-Sondershausen

Hrabiowie Schwarzburg-Sondershausenn

  • Jan Ginter I (1552–1586)
  • Antoni Henryk (1586–1593)
  • Ginter XLII (1593–1642)
  • Jan Ginter II (1600–1631)
  • Christian Ginter I (1601–1642)
  • Christian Ginter II (1642–1666)
  • Antoni Ginter I (1642–1666)
  • Ludwig Ginter (1642–1681)
  • Anton Ginter II (1666–1697) (od 1697 książę – patrz niżej)
  • Christian Wilhelm (1666–1697) (od 1697 książę – patrz niżej)

1697 podniesienie do rangi księstwa

Książęta Schwarzburg-Sondershausenn

  • Antoni Ginter II (1697–1716)
  • Christian William (1697 – 10 maja 1721)
  • Ginter I (10 maja 1721 – 28 listopada 1740) (do momentu zostania księciem Günther XLIII)
  • Henryk (28 listopada 1740 – 6 listopada 1758)
  • Christian Ginter III (6 listopada 1758 – 14 października 1794)
  • Ginter Fryderyk Karol I (14 października 1794 – 19 sierpnia 1835)
  • Ginter Fryderyk Karol II (19 sierpnia 1835 – 17 lipca 1880)
  • Karol Ginter (17 lipca 1880 – 28 marca 1909)

unia z księstwem Schwarzburg-Rudolstadt

Zobacz też

Przypisy

  1. Dr. Theodor Toeche-Mittler: Die Kaiserproklamation in Versailles am 18. Januar 1871 mit einem Verzeichniß der Festtheilnehmer, Ernst Siegfried Mittler und Sohn, Berlin 1896

Bibliografia

  • Friedrich Apfelstedt Das Haus Kevernburg-Schwarzburg von seinem Ursprunge bis auf unsere Zeit. 1890, Neuauflage, Thüringer Chronik-* Verlag H.E. Müllerott, Arnstadt 1996, ISBN 3-910132-29-4.
  • Christa Hirschler, Ulrich Hahnemann, Das Fürstliche Haus Schwarzburg-Sondershausen, Deutsche Fürstenhäuser, Heft 10. Börde, Werl 2004
  • Jochen Lengemann, Landtag und Gebietsvertretung von Schwarzburg-Sondershausen 1843–1923. Biographisches Handbuch, Parlamente in Thüringen 1809–1952, Teil 3. Fischer, Jena, Stuttgart, Lübeck, Ulm 1998

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się