Rongorongo – pismo używane dawniej do zapisu prawdopodobnie języka rapanui używanego na Wyspie Wielkanocnej. Do czasów współczesnych zachowało się 25 artefaktów z napisami wyrytymi pismem rongorongo. Pismo zawiera nieco ponad 600 unikalnych znaków[1].
Data powstania pisma jest nieznana, jedna z teorii mówi, że powstało ono dopiero w wyniku kontaktu z europejskimi najeźdźcami, ale jest to mało prawdopodobne. Pierwsi europejscy odkrywcy wyspy w początku XVIII w. nie odnotowali znajomości pisma wśród miejscowej ludności. Pierwsze tablice zawierające teksty zanotowane pismem rongorongo zostały odkryte przypadkowo w 1869 r. przez biskupa Tahiti[1] – Florentina-Étienne’a „Tepano” Jaussena (1815–1891). Biskup otrzymał prezent w postaci ozdobnego sznura nawiniętego na kołowrotek, który został wykonany przez misjonarzy poddanych biskupowi z jednej z ozdobnych tablic pokrytych pismem rongorongo. Zaciekawiony tablicą, której użyto do wykonania kołowrotka, biskup wysłał list do miejscowych misjonarzy z prośbą o zgromadzenie jak największej ilości tablic oraz rozpoczął pierwsze próby tłumaczenia. Niestety na wyspie znaleziono tylko kilkanaście tablic[2]. Wówczas nikt nie potrafił odczytać pisma[1]. Większość zabytków tego pisma zaginęła.
Pismo rongorongo było jedynym pismem na terenie całej Polinezji[1].
Według ustnej tradycji wyspiarzy istniały dwa pisma: powszechne – rongorongo i pismo tau ceremonialne, związane z kultem bogów czy przodków. Sztuka pisania i czytania była zarezerwowana dla specjalnie kształconych pieśniarzy tangata manu o te-rongo-rongo, czyli „ludzi-ptaków znających rongorongo”, i była wielkim przywilejem. Tradycyjna nazwa pisma kohau rongo-rongo oznaczała „łamać włócznie” lub „łamać słowa”. Wyraz rongo lub rong w języku polinezyjskim oznacza „słyszeć”, „wysłuchać”. Natomiast w kilku odmianach quechua z terenów Andów istnieje słowo rongo-go, które oznacza „wiadomość”.
Rongorongo jest systemem pisma opartym na logogramach, fonogramach i determinatywach[potrzebny przypis]. Znaki zapisywane były systemem bustrofedonu odwracanego: czytanie rozpoczynano od lewego dolnego rogu w kierunku prawego i przy każdym końcu wersu odwracano tabliczkę o 180 stopni i kontynuowano czytanie od lewej do prawej[1].
Spis znaków pisma rongorongo zaproponowany przez Pozdniakov & Pozdniakov (2007). Opisuje on 99,7% znaków użytych we wszystkich tekstach, z wyjątkiem rzadkich znaków wyrytych na tzw. lasce z Santiago.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
| 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 14 | 15 | 16 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
| 22 | 25 | 27 | 28 | 34 | 38 | 41 | 44 | 46 | 47 | 50 | 52 | 53 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
| 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 66 | 67 | 69 | 70 | 71 | 74 | 76 | 901 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
| 91 | 95 | 99 | 200 | 240 | 280 | 380 | 400 | 530 | 660 | 700 | 720 | 730 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
waloryzacja rent i emerytur 2020 zabiegi ujędrniające warszawa ferie zimowe 2020 ortodoncja katowice Dobry dentysta kraków
