|
Zobacz hasło reranie w Wikisłowniku
|
Reranie (rotacyzm) – nieprawidłowa (tj. niezgodna z regułami ortofonii) wymowa fonemu /r/, prawidłowo wymawianego w języku polskim jako [ɾ] lub [r]. Wyróżnia się różne rodzaje rotacyzmu:
- rotacyzm właściwy – zniekształcanie /r/, czyli wymowa głoski niewystępującej w języku polskim
- wargowy (labialny) – drżą obie wargi (dwuwargowy – bilabialny) lub dolna warga przy górnych siekaczach czy górna warga przy dolnych siekaczach (wargowo-zębowy)
- międzyzębowy (interdentalny) – drży język wsunięty między zęby
- boczny (lateralny) – powietrze przeciska się między górnym dziąsłem a boczną krawędzią języka
- policzkowy (boczny) – drżą policzki, rzadki
- języczkowy (uwularny) – drży mały języczek (uvula), najczęstszy, głoska [ʀ] normalna w języku niemieckim i francuskim, spotykana w Polsce na Pomorzu i w Poznańskiem
- podniebienny (welarny) – tylna część języka zbliża się do podniebienia miękkiego, tworząc głoskę [ɣ]
- gardłowy – dźwięk powstaje między tylną ścianą gardła a obsadą języka
- nosowy – nosowa realizacja głoski r, często łączy się z nosową wymową innych głosek
- krtaniowy – krtaniowa realizacja głoski r
- językowo-wargowy – r jest wymawiane jako głoska językowo-wargowa
- językowo-boczny – r jest wymawiany jako głoska boczna, często jednouderzeniowa
- pararotacyzm – wymowa w miejsce r innej polskiej głoski, np. [l] – lambdacyzm, [j], [d], [v], [w]
- mogirotacyzm – całkowite opuszczanie r.
Zobacz też
Bibliografia
- Korekcja nieprawidłowej artykulacji głoski „R”. ma25.webpark.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-03)].
- Odmiany rotacyzmu. logopedia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-27)].
