Przedsiębiorstwo – wyodrębniona prawnie i ekonomicznie jednostka gospodarcza[1]. Istotą działalności przedsiębiorstwa jest produkcja dóbr lub świadczenie usług. Najczęściej definiowanym celem działalności przedsiębiorstwa jest osiąganie zysku poprzez zaspokajanie potrzeb konsumentów. Z perspektywy finansowej celem przedsiębiorstwa jest wzrost jego wartości rynkowej w średnim i długim okresie z korzyścią dla jego właścicieli.

Działalność

Odrębność prawna przedsiębiorstwa oznacza, że przedsiębiorstwo jest podmiotem praw i obowiązków, którego forma jest określana przez właścicieli przedsiębiorstwa i jest ona zależna od regulacji prawnych obowiązujących na terytorium, na którym funkcjonuje podmiot. Wyrazem nabycia przez przedsiębiorstwo osobowości prawnej jest wpisanie do rejestru[1]. Odrębność organizacyjna przedsiębiorstwa oznacza, że jest to jednostka zorganizowana w oparciu o określone metody zarządcze i procesy organizacyjne umożliwiające prowadzenie działalności. Odrębność techniczno-produkcyjna przejawia się w wydzielonym układzie technicznym pozwalającym na prowadzenie produkcji lub świadczenie usług przez jednostkę. Odrębność ekonomiczna oznacza wydzielenie majątkowe, samodzielność decyzyjną i dochodową, której wyrazem jest dążenie do osiągania dodatniej różnicy między efektami i nakładami[2].

Przedsiębiorstwa prawie zawsze powiązane są prawnie z jednym tylko państwem. Opodatkowanie oraz inne wymogi prawne zwykle skutkują wykorzystywaniem do działalności w każdej jurysdykcji prawnej odrębnych jednostek posiadających osobowość prawną[3].

Potocznie przedsiębiorstwo określa się również jako „firmę”[4], jednak słowo to ma inne znaczenie prawne.

Przykładowe klasyfikacje przedsiębiorstw

Ze względu na charakter działalności przedsiębiorstwa można podzielić na:

  • przedsiębiorstwa produkcyjne (w tym np.: wydobywcze, przetwórcze, montażowe),
  • przedsiębiorstwa usługowe (w tym np.: handlowe, komunikacyjne, transportowe).

W Polsce, zgodnie z Prawem przedsiębiorców, ze względu na liczbę pracowników wyróżnia się przedsiębiorstwa[5]:

  • mikroprzedsiębiorstwa – zatrudniające średniorocznie w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych do 9 pracowników oraz osiągające roczny obrót nieprzekraczający równowartości 2 milionów euro, lub sumy aktywów bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 2 milionów euro;
  • przedsiębiorstwa małe – zatrudniające średniorocznie w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych od 10 do 49 pracowników oraz osiągające roczny obrót nieprzekraczający równowartości 10 milionów euro, lub sumy aktywów bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 10 milionów euro;
  • przedsiębiorstwa średnie – zatrudniające średniorocznie w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych od 50 do 249 pracowników oraz osiągające roczny obrót nieprzekraczający równowartości 50 milionów euro, lub sumy aktywów bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 43 milionów euro;
  • przedsiębiorstwa duże – pozostałe (tzn. zatrudniające 250 i więcej pracowników oraz ich roczny obrót przekracza 50 milionów euro lub całkowity bilans roczny przekracza 43 milionów euro[6]).

Z punktu widzenia form własności można wyróżnić:

  • przedsiębiorstwa sektora publicznego, do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością państwa (Skarb Państwa) i przedsiębiorstwa komunalne (samorządy terytorialne),
  • przedsiębiorstwa sektora prywatnego, do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością prywatną osób fizycznych, osób prawnych i własnością zagraniczną.

Przedsiębiorstwo w prawie polskim

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej[7]. Obejmuje ono w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
  4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
  5. koncesje, licencje i zezwolenia;
  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
  8. tajemnice przedsiębiorstwa;
  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Przedsiębiorstwo. W: red. Bogdan Miedziński, Stefan Biczyński: Słownik ekonomiki i organizacji przedsiębiorstwa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1991, s. 137. ISBN 83-208-0845-6.
  2. ↑ Ekonomia od A do Z, Sławomir Sztaba (red.), Agata Adamska, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2007, s. 384–385, ISBN 978-83-60501-79-5, OCLC 749643530.
  3. ↑ Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 549/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej (CELEX: 32013R0549).
  4. ↑ Firma. W: red. Bogdan Miedziński, Stefan Biczyński: Słownik ekonomiki i organizacji przedsiębiorstwa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1991, s. 43. ISBN 83-208-0845-6.
  5. ↑ Art. 7 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221).
  6. ↑ Krzysztof B. Matusiak: Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, 2011, s. 160. ISBN 978-83-7633-164-5. (pol.).
  7. ↑ Art. 551 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360).

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się