Prawa człowieka w Haiti nie są respektowane. Przestrzeganie praw człowieka stało się trudniejsze po trzęsieniu ziemi w 2010 roku. W wyniku osłabienia policji odrodziły się grupy przestępcze, odpowiedzialne za bezkarne zabójstwa[1]. Po trzęsieniu ziemi rząd w Haiti miał ogromne trudności w odtworzeniu struktur administracji państwowej oraz włączenia się do pomocy w dystrybucji pomocy żywnościowej dla ludności[1].

Prawa człowieka podczas dyktatury Duvalierów

W 1957 roku władzę objął François „Papa Doc” Duvalier, który w 1964 roku ogłosił się dyktatorem, tworząc tym samym państwo autorytarne[2][3]. Duvalier utworzył tajną policję Tonton Macoute, która tłumiła na różne sposoby opozycję[3]. W 1963 roku ukazała się książka Komedianci Grahama Greene’a opisująca w luźny sposób reżim Duvaliera[2]. Sam Duvalier w ramach zemsty stworzył laleczkę voodoo przeciwko pisarzowi[2]. Papa Doc często zmieniał swoich ministrów. Ministrowie, którzy popadli w niełaskę byli torturowani przez Tonton Macoute lub mordowani wraz z rodzinami w nocy[2]. Duvalier raz osobiście dowodził plutonem egzekucyjnym, podczas wykonania wyroku na 19 oficerach skazanych za domniemany spisek[2]. Zdarzało się, że mordowano rodziny tylko dlatego, że mieli nieodpowiednie nazwisko[2].

W 1969 roku Papa Doc ustanowił voodoo religią państwową. W tym samym roku arcybiskup Port-au-Prince został wydalony z Haiti[2].

Po śmierci Duvaliera w 1971 władzę objął jego syn, Jean-Claude.

Podczas rządów Jean-Claude Duvaliera (nazywany niekiedy „Baby Doc”) nadal dochodziło do notorycznego łamania praw człowieka, choć złagodził metody sprawowania władzy, zaś Tonton Macoute wykonywała wyroki w mniej jawny sposób[2][3]. Znane są szczegóły zabójstw i tortur na zlecenie dyktatora[4]. Podczas jego rządów wtrącano ludzi do więzień bez procesu sądowego[5]. W 1985 roku przeprowadzono wybory, w których mieszkańcy mieli opowiedzieć się za przekazaniem Jean-Claude Duvalierowi władzy dożywotniej[2]. W sfałszowanych wyborach, gdzie urny obstawiła policja, Jean-Claude Duvalier uzyskał 99,9% poparcia[2].

W 1986 roku obalono dyktaturę po trzymiesięcznych protestach społecznych, zaś sam Jean-Claude Duvalier został zmuszony do emigracji[5]. Protestujący domagali się poprawy warunków życia oraz zmniejszenia cen artykułów spożywczych[2]. Dużym wsparciem dla protestujących były Stany Zjednoczone. Ronald Reagan zdecydował się na wstrzymanie pomocy finansowej, która w większości trafiała do skorumpowanego rządu[2]. 4 lutego 1986 roku Duvalier (władający tylko stolicą) zezwolił Tonton Macoute strzelać do tłumu[2]. W wyniku ataku zginęło ok. 100 osób[2]. Duvalier po namowach USA uciekł do Francji, gdzie uzyskał azyl polityczny[2]. W 2011 roku Duvalier niespodziewanie wrócił do Haiti[5]. Aresztowano go, lecz po wielogodzinnych przesłuchaniach wypuszczono, zakazując mu wyjazdu z kraju. Wkrótce potem Duvaliera oskarżono o korupcję, zbrodnie przeciwko ludności i defraudację pieniędzy[5]. Dowody przeciwko Duvalierowi zgromadziła haitańska prokuratora oraz Amnesty International[5]. Sam Duvalier wyraził współczucie ofiarom jego reżimu[5]. Duvalier regularnie odmawiał stawienia się w sądzie[6]. Jean-Claude Duvalier zmarł 4 października 2014 roku[6].

Sytuacja po obaleniu reżimu Duvalierów

Po 1986 roku próbowano wprowadzić demokrację w Haiti, lecz zwolennicy polityki Duvalierów stawiali długoletni opór[3]. W tym samym czasie Haitańczycy masowo mordowali członków Tonton Macoute oraz rabowali ich majątek[2]. Równocześnie mieszkańcy zniszczyli marmurową kryptę Papy Doca oraz groby jego współpracowników[2]. W 1987 roku uchwalono konstytucję, którą wielokrotnie zawieszano na skutek kolejnych zamachów stanu[3]. Pierwsze demokratyczne wybory przeprowadzono w 1990 roku[3].

W 2000 roku przeprowadzono wybory parlamentarne, podczas których dochodziło do nadużyć[3]. Wyniki zakwestionowała opinia międzynarodowa i opozycja haitańska[3]. 2. turę wyborów parlamentarnych zbojkotowała koalicja opozycyjna Konwergencja Demokratyczna[3]. Zakwestionowano również wybory prezydenckie, które wygrał Jean-Bertrand Aristide[3].

W 1994 roku do więzienia trafili Louis Jodel Chamblain oraz Jean Pierre Baptiste (znany jako „Jean Tatoune”, którzy naruszali prawa człowieka[7]. Chamblian, będący przywódcą organizacji paramilitarnej FRAPH, zamordował w 1994 roku działacza prodemokratycznego Antoine’a Izméra. W tym samym roku brał udział w masakrze Raboteau, gdzie zginęło ok. 20 osób. Za oba zabójstwa skazano go na dożywotnie przymusowe roboty. Jean Tatoune skazano na dożywotnie roboty za współudział w masakrze Raboteau. W 2004 roku Chamblain i Tatoune zorganizowali rebelię, która objęła zasięgiem całe Haiti[7]. Rebelia zmusiła Jean-Bertranda Aristide'a do ucieczki z Haiti[3]. Podczas chaosu w Haiti uciekło z więzień wielu więźniów oskarżonych o łamanie praw człowieka[8]. W lutym rebelianci zajęli miasto Cap Haitien, zbierając osoby podejrzane o sprzyjanie rządu[7]. Z kolei w Port-au-Prince policja nieoficjalne zbrojne bandy zaczęły atakować opozycjonistów i członków opinii publicznej[7]. W 2005 roku byli ministrowie Aristide'a rozpoczęli głodówkę protestacyjną[9].

W 2004 francuskiego ministra do spraw zagranicznych, Renauda Museliera, zaatakowano podczas wizyty w szpitalu dzielnicy „Słońca“, dzielnicy zamieszkałej przez ubogich mieszkańców stolicy, najbardziej dotkniętą przez przestępstwa dokonane przez policję[9].

W 2004 roku Organizacja Państw Amerykańskich skarżyła, że w Haiti nie są przestrzegane prawa człowieka[9]. Największym problemem był brak bezpieczeństwa (szczególnie na północy i wschodzie kraju, gdzie kontrolę uzyskały uzbrojone grupy), niedziałające sądownictwo[9]. OPA zauważyła również, że dzieci zmusza się do pracy lub do uczestnictwa w uzbrojonych grupach oraz niepełnoletnich więźniów umieszcza się w więzieniach dla dorosłych[9]. Największymi ofiarami łamania praw człowieka zostały dzieci, kobiety oraz obrońcy praw człowieka[9].

28 lutego 2005 roku zamordowano dwóch manifestantów w rocznice ucieczki Aristide'a[9].

W 2011 roku przeprowadzono wybory prezydenckie[10]. Wyniki pierwszej tury zakwestionowali kandydaci do urzędu, uznając je za sfałszowane[10]. Po ogłoszeniu wyników wybuchły demonstracje protestacyjne[10].

W 2015 roku w związku z wyborami samorządowymi (9 sierpnia), parlamentarnymi (25 października) i prezydenckimi (27 grudnia) przeprowadzono w państwach Unii Europejskiej nabór obserwatorów na misję obserwacyjną UE w Haiti[11].

Pomoc międzynarodowa

Podczas rządów Papa Doca, amerykański prezydent John F. Kennedy wstrzymał pomoc humanitarną po opublikowaniu zbrodni Duvaliera[2]. W późniejszych latach pomoc międzynarodowa często była zawieszana w wyniku łamania zasad demokratycznych i praw człowieka[3]. W wyniku zniszczenia infrastruktury oraz braku działań rządu haitańskiego pojawiły się problemy z przekazaniem pomocy żywnościowej po trzęsieniu ziemi z 2010 roku[1]. Część pomocy humanitarnej trafiła do czarnego rynku[1].

Przypisy

  1. a b c d Haiti: dramatyczny raport obrońców praw człowieka [online], Polskie Radio Białystok, 6 marca 2010 [dostęp 2015-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-22].
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Adam Leszczyński, Haitańskie zmory [online], Wyborcza.pl, 22 września 2014 [dostęp 2015-10-19].
  3. a b c d e f g h i j k l Haiti. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2015-10-19].
  4. Maja Jenerowicz, Haiti: obrońcy praw człowieka krytykują wymiar zarzutów wobec Duvaliera [online], psz.pl, 31 stycznia 2012 [dostęp 2015-10-19].
  5. a b c d e f Były dyktator współczuje swym ofiarom [online], wp.pl, 22 stycznia 2011 [dostęp 2015-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-16].
  6. a b Zmarł Jean-Claude Duvalier, „Baby Doc”, były dyktator Haiti [online], Wyborcza.pl, 4 października 2014 [dostęp 2015-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-21].
  7. a b c d Haiti: Prawa człowieka w świetle zbliżającego się konfliktu [online], Amnesty International Polska, 26 lutego 2004 [dostęp 2015-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-08].
  8. Haiti: Skazani za łamanie praw człowieka nie mogą przebywać na wolności – AKCJA ZAKOŃCZONA [online], Amnesty International Polska, 3 marca 2004 [dostęp 2016-09-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-06].
  9. a b c d e f g Ernesto Carmona, Haiti: to co nie pokazują media korporacyjne [online], voltairenet.org, 12 sierpnia 2005 [dostęp 2015-10-19].
  10. a b c „Baby Doc” oskarżony o stosowanie tortur [online], wp.pl, 20 stycznia 2011 [dostęp 2015-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-16].
  11. Nabór obserwatorów na misję obserwacyjną UE w Haiti [online], Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 8 czerwca 2015 [dostęp 2015-10-19] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-22].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się