Prakseologia (z gr. práksis dpn. prákseōs 'działanie; czynność' i -logia 'nauka, rozprawa' od légein 'zbierać; liczyć; mówić')[1] – teoria sprawnego działania. Jest dziedziną badań naukowych dotyczących wszelkiego celowego działania ludzkiego.

Charakterystyka

Inicjatorem prakseologii jako koncepcji tak w zakresie nazwy, jak i odrębnej dyscypliny badań był Alfred Espinas, który w 1890 roku na łamach czasopisma Revue Philosophique de la France et de l'Étranger w artykule pt. Les origines de la technologie pisał m.in.: i otóż słowo "praktyka" nasuwa termin "prakseologia" dla oznaczenia nauki "o formach najogólniejszych i zasadach najwyższych działania w świecie stworów żywych".

Zadaniem prakseologii jest poszukiwanie najszerszych uogólnień odnoszących się do wszelkich form świadomego i celowego działania rozpatrywanego ze względu na sprawność; konstruowanie i uzasadnianie dyrektyw praktycznych, tj. nakazów i zakazów oraz zaleceń i przestróg dotyczących wzmagania sprawności i unikania niesprawności w działaniu; wypracowywanie systemu pojęć niezbędnych lub swoiście przydatnych dla tych konstrukcji; zmierzanie do ujęcia ich w system dedukcyjny i do sformalizowania twierdzeń. Zadaniem prakseologii jest m.in. naukowe badanie warunków sprawności działań. W związku z tym zajmuje się ona typologią działań, połączoną z dociekaniem przyczyn ich powodzeń i niepowodzeń.

Cykl prakseologiczny

  1. Diagnoza (zebranie faktów)
  2. Prognoza (przewidywanie)
  3. Planowanie i programowanie
  4. Realizacja
  5. Ocena efektów

Ludwig von Mises w swoim dziele Ludzkie działanie stwierdzał konieczność rozpatrywania ekonomii jako nauki w ujęciu prakseologicznym.

Istotny wkład w rozwój prakseologii miał polski uczony i filozof Tadeusz Kotarbiński, autor Traktatu o dobrej robocie (1955) oraz profesor Witold Kieżun.

Wybitni prakseolodzy

 Z tym tematem związana jest kategoria: Prakseolodzy.

Zobacz też

Przypisy

  1. Słownik Wyrazów Obcych

Linki zewnętrzne

  • Towarzystwo Naukowe Prakseologii
  • Zespół Badawczy Prakseologii im. Tadeusza Kotarbińskiego IF WFiS UMCS. kotarbinski.umcs.lublin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-23)].
  • Prakseologia: metodologia Szkoły Austriackiej
  • Polskie tłumaczenie Human Action
  • Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Praxeology (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-13].

Witaj

Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.

Źródło

Zawartość tej strony pochodzi stąd.

Odsyłacze

Generator Margonem

Podziel się