Pismo protosynajskie – pismo alfabetyczne, pochodzące z II tysiąclecia p.n.e., stanowiące pośrednią fazę rozwoju pisma między hieroglifami a alfabetem semickim[1]. Zostało ono odkryte na początku XX wieku przez Hildę i Williama Petrie w okolicach miejscowości Sarabit al-Chadim. Jego nazwa pochodzi od miejsca odkrycia pierwszych inskrypcji na Synaju, ale używano go też na obszarze Palestyny[2]. Jest uważane za najstarsze pismo posiadające cechy alfabetyczności.
W latach 1904–1905 Hilda i William Flinders Petrie odkryli inskrypcje znajdujące się na skałach w okolicy świątyni Hathor, egipskiej bogini nieba[3]. Większość tych inskrypcji zapisano hieroglifami, jednak niektóre zostały zapisane przy użyciu ograniczonej ich liczby w języku innym niż egipski, prawdopodobnie należącym do grupy języków semickich[2]. Ponieważ pismo to używa 30 znaków, uważa się, że chodzi o pismo alfabetyczne[4].
W 1916 roku brytyjski egiptolog Alan H. Gardiner zauważył, że z formy graficznej znaków pisma protosynajskiego można wywieść większość liter alfabetu fenickiego[2]. Na podstawie tego odczytał często powtarzającą się grupę znaków jako b'lt – ba'alat, czyli „Pani” – semicki odpowiednik pojawiającego się w inskrypcjach hieroglificznych imienia bogini Hathor. Mimo starań nie odczytano jednak ani jednego wyrazu więcej[4]. Podejmowane próby odczytu, takie jak zaproponowana przez Williama Albrighta, nie spotkały się z powszechną akceptacją[2].
Znaki pisma protosynajskiego pisane były, podobnie jak egipskie hieroglify, w pionowych kolumnach lub poziomych liniach. Najprawdopodobniej czytano je od prawej do lewej[2]. Ponieważ inskrypcje w większości zostały wykute w skale, nie można określić ich wieku. Zaledwie dwa napisy powstały na zabytkach kamiennych, na figurce sfinksa i na posążku znalezionym w świątyni Hathor. Na podstawie badań cech stylistycznych ustalono, że kamienne zabytki powstały albo w okresie Średniego Państwa (XII dynastia, 1991–1785 r. p.n.e.), albo za panowania faraon Hatszepsut (Nowe Państwo, XVIII dynastia, 1479–1458 r. p.n.e.). Nie oznacza to jednak, że napis musiał powstać w tym samym czasie co figurki, gdyż mógł zostać wyryty na figurkach później. Alan Gardiner twierdził, że teksty z Sarabit al-Chadim pochodzą z okresu Średniego Państwa. W latach 50. XX wieku jego poglądy poddano krytyce. Jednak kwestia okresu, z jakiego pochodzi pismo protosynajskie, nie została jednoznacznie wyjaśniona[4].
Mimo nieznanej dokładnej daty powstania alfabet protosynajski jest uznawany za przodka alfabetu fenickiego, gdyż stanowi pośrednie stadium rozwoju pisma pomiędzy hieroglifami egipskimi a alfabetem semickim[1]. Maurice Sznycer zwrócił uwagę, że nazwy liter alfabetu fenickiego odpowiadają rysunkowym znakom protosynajskim posiadającym tę samą wartość[4].
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uczę się języka hebrajskiego. Tutaj go sobie utrwalam.
Zawartość tej strony pochodzi stąd.
ulgi PIT 2018 ferie w ciechocinku 300 dollar loan no credit check apartamenty w Szczawnicy stomatolog Kraków Nowa Huta
