Phi (fi, st.gr. φῖ', nw.gr. φι, pisana Φφ lub ϕ) – dwudziesta pierwsza litera alfabetu greckiego. W greckim systemie liczbowym oznacza liczbę 500.
Dawniej w języku polskim (tj. od XIII do I połowy XVI w.) phi używano do oddania samogłoski nosowej (samogłosek nosowych), ze względu na brak odpowiedniego znaku w alfabecie łacińskim:
- φ („o wąsate”) - występujące w „Kazaniach świętokrzyskich”: Ta sloua pise mφdry Salomon.
- ϕ („o rogate”; zobacz też Ꟁ, oraz znaku zbliżonego do cyrylickiego онъ/onŭ, czyli tzw. „okrągłej omegi” - ѻ) - występujące w „Psałterzu floriańskim”: Slawϕ krolewstwa twego powedzϕ, y mocz twoyϕ molwycz bϕdϕ (Ps 144, 11).[1]
Użycie jako symbolu
Φ
φ
Kodowanie
W Unicode litera jest zakodowana:
Znak |
Unicode |
Kod HTML |
Nazwa unikodowa |
Nazwa polska
|
Φ
|
U+03A6 |
Φ lub Φ lub Φ
|
GREEK CAPITAL LETTER PHI |
wielka litera grecka phi
|
φ
|
U+03C6 |
φ lub φ lub φ
|
GREEK SMALL LETTER PHI |
mała litera grecka phi
|
W LaTeX-u używa się znacznika:
Znak |
LaTeX
|
|
\Phi
|
|
\phi
|
|
\varphi
|
Zobacz też
|
Zobacz hasło phi w Wikisłowniku
|
|
Zobacz multimedia związane z tematem: Phi
|
Przypisy
- ↑ Joanna Kulwicka-Kamińska, Cechy wspólne piśmiennictwa Tatarów litewsko–polskich i kanonu tekstów scs. Geneza. Grafia. Ortografia., "VARIA" XIV - Zborník materiálov zo XIV. kolokvia mladých jazykovedcov, Nitra-Šintava 8-10 12 2004, s.20-21
Klasyczne litery greckie |
|
---|
Litery nieużywane współcześnie |
|
---|
Litery używane w innych językach |
|
---|
W nawiasach podano odmienną od tradycyjnej, współczesną wymowę w języku nowogreckim, według polskiej transkrypcji podręcznikowej.